مجتبی گهستونی
روزنامه نگار و فعال میراث‌فرهنگی خوزستان/
صدای میراث: دو دهه از آغار به کار تشکل‌های میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در سراسر کشور می‌گذرد. با تشکیل انجمن‌ها، ارتباطات شهرستانی به سطح استان‌ها و در نهایت به سطح ملی تسری یافت.
در تمامی سال‌های ابتدایی شکل‌گیری انجمن‌ها عده‌ای کوشیدند به سوی انسجام و شبکه‌سازی حرکت کنند و عده‌ای دیگر تلاش کردند در سطح فعالیت‌های پژوهشی و میدانی شهرستان و استان محل سکونت خود باقی بمانند. برخی تشکل‌ها نیز در قامت میراث‌بانان آثار و محوطه‌های تاریخی سعی کردند فریادرس میراث‌فرهنگی در این سرزمین باشند.
ار میان تشکل‌های میراث‌فرهنگی برخی با سازمان میراث‌فرهنگی و تشکل‌های غیردولتی همکاری کردند و برخی دیگر رویکردی انفعالی در پیش گرفتند. تعاملات صورت گرفته توسط گروه نخست از تشکل‌های فعال در حوزه میراث‌فرهنگی منجر به برگزاری رویدادهای مختلف شد. اگرچه نباد از نظر دور داشت که در شهرستان‌های کشور با آمدن هر مدیرکل بر سکانداری ادارات میراث‌فرهنگی، گاه تعاملات و تقابل‌ها رنگ و بوی سلیقه‌ای گرفت.
همین دیروز علی‌اصغر مونسان معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور با نمایندگان برخی تشکل‌های غیردولتی حوزه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور دور یک میز نشست تا بر نیاز این سازمان به وجود تشکل‌های میراث‌فرهنگی تاکید و اعلام کند: سازمان میراث‌فرهنگی از نقدها و پیشنهادات آن‌ها بهره می‌گیرد.
اما در نشست نمایندگان تشکل‌ها، بارها گلایه کردند که چرا طی ۲۱ ماه گذشته که از انتصاب رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گذشته است، جلسات مختلف همفکری با او برگزار نشده است. علی‌اصغر مونسان اما در پاسخ به این گلایه‌ها گفت که حدود ۹۰۰ انجمن در حوزه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فعالیت می‌کنند که دیدار با همه آن‌ها مجال کافی را برای پیگیری امور نمی‌دهد.
او قول داد که هر ششماه با انجمن‌های میراث‌فرهنگی دیدار کند و معاونین خود را نیز ملزم به تعامل با تشکل‌های سه‌گانه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی وگردشگری کرد.
صدای میراث حالا به گفت‌وگو با اعضای شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور پرداخته است تا نگاه آن‌ها را به سیاست‌های سازمان میراث‌فرهنگی در تعامل با تشکل‌های این حوزه و جلسه‌ای که پس از مدت‌ها انتظار با رییس سیازمان میراث‌فرهنگی برگزار شد جویا شود.
نمی‌توان توقع معجزه داشت
علیرضا صادقی امیری دبیر انجمن جوانان سپید پارس و عضو هیات رئیسه شورای هماهنگی تشکل‌های مردم نهاد کشور در ارتباط با نشست دیروز تشکل‌های میراث فرهنگی با رییس سازمان میراث‌فرهنگی به صدای میراث گفت: با گذشت ۲۰ سال از فعالیت تشکل‌های مردم‌نهاد در کشور، نمی‌توان از نشست همفکری تشکل‌های میراث‌فرهنگی با رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، آن هم پس از ۲۱ ماه که از انتصاب ایشان می‌گذرد انتظار معجزه داشت.
صادقی امیری گفت: ۸۹۰ تشکل در حوزه‌های میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در سراسر کشور وجود دارد که اگر هر تشکل ۱۰۰ عضو نیز داشته باشد، این تشکل‌ها بیش از ۸۹۰۰ عضو دارند که بخشی از اقشار فرهیخته کشور محسوب می‌شوند. به همین دلیل انتظار نمی‌رود نشست همفکری با تشکل‌ها در سطح پائین برگزار شود.
او در ارتباط با آنچه در این نشست مطرح شده بود افزود: انتخاب افراد به صورت گزینشی بود و البته برایشان نیز مشخص شده بود که چه سخنی بگویند که این موضوع شانیت جلسه و تشکل ها را پایین آورد.
به گفته دبیر انجمن جوانان سپید پارس، شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد کشور سه بار درخواست تشکیل جلسه با رییس سازمان میراث‌فرهنگی را مطرح کرده بود و البته که اکنون عمده تشکل‌های کشور به این سطح از آگاهی و بلوغ فکری مناسب رسیده‌اند که بدانند باید پرسش خود را در چه بخش‌هایی مطرح کنند.
علیرضا صادقی امیری درخصوص ابراز تمایل رییس سازمان میراث‌فرهنگی برای تعامل با تشکل‌ها نیز گفت: ایشان البته در ظاهر نسبت به وجود تشکل‌ها ابراز علاقه کردند اما در ۲۱ ماه گذشته خروجی‌های مثبتی در حوزه تعامل با تشکل‌های مردم‌نهاد مشاهده نشده است و البته آقای مونسان هم در این نشست پاسخ روشنی به سخنان مطرح شده از سوی تشکل‌ها نداشت.
تشکل‌ها پل ارتباطی با مردم هستند
رضا ملاحسینی دبیر انجمن چهارسوق کویر اردکان استان یزد و یکی دیگر از اعضای شورای هماهنگی تشکل‌های مردم نهاد کشور نیز با اعلام این که مسئولان سازمان میراث‌فرهنگی باید بدانند تشکل‌ها به این جلسات نیاز ندارند و این آن‌ها هستند که نیازمند برپایی نشست‌های مکرر با تشکل‌های این حوزه هستند گفت: تشکل‌های میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کار خود را بر اساس حوزه‌های تخصصی انجام می‌دهند و هنر مسئولان آن است که از ظرفیت این جلسات بهره کافی ببرند.
به گفته ملاحسینی، مجموعه وظایف سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور، بی‌ارتباط با بدنه جامعه نیست و بهترین پل ارتباطی سازمان و مردم نیز تشکل‌های این حوزه هستند.
دبیرانجمن چهارسوق کویر یزد در ارزیابی خود از نشست رییس سازمان میراث‌فرهنگی با اعضای شورای هماهنگی تشکل‌های میراث‌فرهنگی گفت: تنها وجه تمایز این نشست فقط در برگزاری آن طی ۲ سال گذشته است. اما امیدواریم که از این پس به یمن برگزاری این جلسات رویکرد رییس سازمان میراث‌فرهنگی و مجموعه این سازمان به تشکل‌ها تغییر کند.
او افزود: دفتر امور مجامع سازمان میراث‌فرهنگی از ارتباط خوبی با تشکل‌ها برخوردار است که البته می‌طلبد این ارتباط چند سویه باشد.
تشکل‌ها پاسخ نگرفتند
بابک مغازه‌ای دبیر اجرایی بنیاد غیردولتی مهر پایدار و دیگر عضو شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد کشور نیز از دیگر حاضران در نشست رییس سازمان میراث‌فرهنگی با اعضای شورای هماهنگی تشکل‌های میراث‌فرهنگی بود. او با اشاره به این موضوع که دیدار و تعامل بخش دولتی و غیردولتی با یکدیگر اتفاق خوشایندی است گفت: انتظار می‌رود این تعاملات گسترش بیابد و کاربردی شود.
او نیز با اعلام این که در بخشی از سخنان مطرح شده در نشست علی‌اصغر مونسان با تشکل‌ها، پیشنهادات اجرایی نیز مشخص بود اعلام کرد: به دلیل کمبود وقت اعضای شورای هماهنگی تشکل‌هایمیراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پاسخ سخنان خود را نگرفتند.
مغازه‌ای افزود: علاوه بر آن که موضوعات مربوط به میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پایدار با یکدیگر در ارتباط هستند و باید یکپارچه دیده شوند، نیازمند ترویج عمومی نیز هستند که فراتر از تبلیغ است.
به گفته مغازه‌ای، به مقوله میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و ارتباط آن‌ها با توسعه پایدار عمدتا تبلیغاتی نگاه می‌شود که این موضوع با روحیات ترویجی سنخیت ندارد.
او اعلام کرد: در آستانه هر مناسبت ملی، یک همایش و سمینار و نمایشگاه برگزار شده است و حالا درخواست ما از سازمان میراث‌فرهنگی این است که به تشکل‌های مردم‌نهاد این حوزه با نگاه ترویجی بنگرد.
بستر گفت‌وگو فراهم شود
عباس غمخوار، مدیر انجمن دوستداران آثار تاریخی و مفاخر نوش‌آباد کاشان و عضو دیگر شورای هماهنگی تشکل‌های مردم نهاد کشور نیز در گفت‌وگو با صدای میراث با اعلام این مطلب که از گذشته دفتر امور مجامع و تشکل‌ها در سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور وجود داشت افزود: نوع توجه روسای سازمان میراث‌فرهنگی در دوره‌های مختلف به این حوزه متفاوت است.
غمخوار گفت: اگر سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در دوره فعلی به تشکل‌ها باور کافی داشت، نشست‌های همفکری مستمر باید با تشکل‌های سراسر کشور برگزار می‌شد.
مدیر انجمن دوستداران آثار تاریخی و مفاخر نوش‌آباد کاشان تاکید کرد: سازمان‌های مردم‌نهاد نفع اقتصادی نمی‌برند و با وقت و انرژی کافی که می‌گذارند باید بستر لازم برای گفت‌وگو و اجرای ایده‌های خود در سراسر کشور فراهم کنند.
با وضعیت ایده‌آل فاصله داریم
علیرضا روحانی از کانون بارگاه مهر اصفهان و عضو شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد کشور نیز در ارزیابی خود از جلسه دیروز علی‌اصغر مونسان رییس سازمان میراث‌فرهنگی با اعضای شورای هماهنگی تشکل‌های سه گانه میراث فرهنگی گفت: به آن جلسه نمره مثبت می‌دهم. چون وقتی به عقب نگاه می‌کنم به این نتیجه می‌رسم که تشکل‌ها دستاورد زیادی داشتند. چون این شرایط پیش آمده است که حالا سازمان میراث‌فرهنگی برای گفت‌وگو با تشکل‌ها احساس نیاز کرده است.
به گفته این عضو کانون بارگاه مهر اصفهان، هنوز تا رسیدن به وضعیت ایده‌آل فاصله بسیار است. لذا باید به دنبال یک ادبیات مشترک بین بخش غیردولتی و مردم و بخش دولتی و حاکمیتی بود.
علیرضا روحانی ادامه داد: تشکل‌ها، مردم و بخش حاکمیتی هنوز به خوبی یکدیگر را نمی‌شناسند و بنابراین به فهم متقابل نیاز داریم.
به گفته این فعال میراث‌فرهنگی در اصفهان، آنچه تشکل‌های میراث‌فرهنگی را در دوره‌های مختلف نگران کرد، نبود ثبات در مواجهه با تشکل‌ها در درون سازمان میراث‌فرهنگی است.
تشکل‌ها خود را قوی کنند
سمیه مراقی، دبیر انجمن دوستداران یادمان‌ها در استان قزوین و رییس شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد کشور نیز با اعلام این که تشکل‌ها باید خود را قوی کنند افزود: تشکل‌های میراث‌فرهنگی همواره باید مطالبه‌گر باشند و بر این اساس مجاب کردن روسای سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در هر دوره وظیفه تشکل‌های این حوزه است.
او گفت: انجمن‌ها در طول سال‌های اخیر سرریز جمعیتی فراوان داشته‌اند که به معنای سخت‌تر شدن کار برای آن‌ها است. اما این موضوع دلیل نمی‌شود که بی‌انگیزه شوند و بنابراین باید خواسته‌های انجمن‌ها، شفاف بیان شوند.
Discussion۱ دیدگاه
خانه های تاریخی را از دست شهرداریها و شوراهای شهر ها نجات دهیم