صدای میراث: پس از سیطره طالبان بر افغانستان نگرانیها از تخریب و دست اندازی به آثار تاریخی آن کشور افزایش یافت.
۲۰ سال قبل که طالبان بر افغانستان چیره شد انفجار بوداهای بامیان و به گلوله بستن آثار تاریخی آن کشور در اذهان باقی بود و حتی لقب جنایت فرهنگی به اقدام طالبان در تخریب آثار تاریخی آن کشور نیز نتوانست رفتار این گروه با آثار تاریخی را تغییر دهد.
حالا ۲۰ سال از تخریب آثار تاریخی افغانستان به دست طالبان در دوره نخست استیلای این گروه بر افغانستان گذشته است و طالبان دوباره بر سریر قدرت در افغانستان نشسته است و نگرانیها از نحوه مواجهه این گروه با میراث تاریخی افغانستان که از دوره پارینه سنگی تا عصر سلجوقی و صفوی را شامل میشود بیش از گذشته شده است.
صدای میراث پیشتر با ارسال پیامهایی به ذبیحالله مجاهد از او خواسته بود درخصوص شیوه برخورد طالبان با آثار تاریخی افغانستان با این رسانه به گفتوگو بنشیند. اما او تمامی درخواستها برای پاسخ به سوالات صدای میراث را بی پاسخ گذاشت. با این حال طالبان در بیانیهای اعلام کرده است که به آثار تاریخی افغانستان خدشهای وارد نمیکند.
برخی دوستداران میراثفرهنگی در افغانستان اما به صدای میراث خبر داده اند که همچنان نگران وضعیت آثار تاریخی در مناطق تحت کنترل طالبان هستند.
یکی از دوستداران میراث فرهنگی افغانستان که به دلیل شرایط امنیتی حاکم بر افغانستان نمیخواهد نامی از او در این گزارش باشد به صدای میراث گفت: اعضای مسلح طالبان در روزهای گذشته به محوطه باستانی تخترستم در ولایت سمنگان رفتهاند و اقدام به گشت زنی در این محوطه تاریخی کردهاند.
به گفته او، تخترستم مانند تختجمشید در ایران است که دارای معماری سنگی است و از دوره تمدن بودایی افغانستان به جای مانده است.
براساس آنچه این فعال فرهنگی افغانستان در اختیار صدای میراث قرار داده است، مردم محلی در ولایت سمنگان نگران هستند که اعضای طالبان این محوطه تاریخی را منفجر و تخترستم را نابود کنند.
فعالان فرهنگی افغانستان همچنین به صدای میراث خبر دادهاند که در روزهای گذشته پس از تخریب دروازه تمدنی غزنی، فروش آثار باستانی بامیان و آثار به دست آمده از تپه «آیخانم»، یکی از مهمترین محوطههای باستانی افغانستان که گنجینه باختر نیز از دل این محوطه بیرون آمده است، نیز گزارش شده است.
به گفته آنها محوطه باستانی «آی خانم» در ولایت تخار افغانستان و نزدیک به مرز تاجیکستان نیز که بیشتر آثار به دست آمده از آن از طلا هستند و مملو از آثار تاریخی و طلا است در روزهای گذشته دستخوش حفاریهای غیرمجاز شده است.
آنطور که فعالان فرهنگی در افغانستان به صدای میراث خبر دادهاند، هماکنون رسانههای افغانستان در کنترل کامل طالبان هستند و در تاریکی خبری موجود در افغانستان مواجهه
طالبان با آثار تاریخی آن کشور مخابره نمیشود.
تخریب انستیتو موسیقی کابل نیز از دیگر اقدامات گروه طالبان در چند روز گذشته در افغانستان بود که فعالان فرهنگی آن کشور را آزرده است.
در هفتههای گذشته مریالی طرزی باستان شناس مشهور افغانستان نیز خبر داده است که آثار تاریخی بامیان تاراج و به فروش گذاشته شده است.
با این حال مولوی صدیقالله مسافر مسئول امنیتی طالبان در بامیان اعلام کردهاند که طالبان نقشی در تاراج آثار تاریخی افغانستان نداشته و تاراج و غارت اشیای تاریخی افغانستان در بامیان نداشته و این آثار در مدت سه روزی که افغانستان با خلاء قدرت تا پیش از تثبیت قدرت طالبان در آن کشور مواجه شد، غارت شده است.
زمریالی طرزی باستان شناس افغان اما چندی پیش در صفحه فیسبوک خود در مورد آثار به غارت رفته از بامیان نوشته است که آثار حاصل از حفاریهای قانونی او در بامیان که در «خانه مدیریت و حفاظت آبدات بامیان» درست مقابل «بودای صلصال» همان بودای مشهوری که طالبان ۲۰ سال قبل آنرا منهدم کرده بود، نگهداری میشد، سرقت شده و از طریق اینترنت به فروش گذاشته شده است.
زمریالی طرزی مدیر سابق کاوشهای باستان شناسی فرانسه طی سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ در محوطههای باستانی اطراف بودهای بامیان بود.