صدای میراث: یكسال پس از انتشار گزارش صدای میراث از غارت محوطه های باستانی شهر بیضا در استان فارس، حالا بخشی از آثار غارت شده، سر از حراجی نیویورك درآورده و حراجی خصوصی سكه های باستانی در آمریكا (CNG) اقدام به برگزاری حراج آن ها كرده است.
حراجی خصوصی سكه های باستانی در آمریكا اعلام كرده است كه ساعت 9 صبح 14 ژانویه سال 2025 یعنی 25 روز دیگر حراج آنلاین دو سكه ساسانی متعلق به محوطه باستانی شهر بیضا در استان فارس را برگزار می كند. تصاویر منتشر شده بر سایت این حراجی كاملا با تصویر یكی از سكه هایی كه یكسال قبل صدای میراث در گزارش غارت محوطه باستانی بیضا منتشر كرده بود همخوان هستند.
حراج سكه فرمانروای زن ساسانی به قیمت 770 میلیون تومان در آمریكا
حراج خصوصی سی.ان.جی در آمریكا اعلام كرده است كه قیمت پایه حراج تنها یكی از سكه های ساسانی قاچاق شده از ایران به آن كشور 6 هزار دلار برابر 462 میلیون تومان و برآورد فروش آن به قیمت 10 هزار دلار برابر با 770 میلیون تومان است.
سكه حراج شده مشهور به سكه «آذر میدخت» دختر خسرو پرویز، 3.75 گرم وزن دارد كه روی آن تصویر نیم تنه خسروپرویز پدر آذرمیدخت با نوشته نام آذرمیدخت به خط پهلوی در اطراف نیم تنه پادشاه ساسانی حك شده است. بر سر خسرو نیز تاج كیانی مزین به دو بال كه در مركزیت آن ماه و ستاره نقش شده، حكاكی شده است. پشت سكه نیز یك آتشدان ساسانی با دو نگهبان آتش با امضای ضرابخانه شاهی شیراز كه سكه را در دوره ساسانی ضرب كرد حكاكی شده است. سكه آذرمیدخت به اعلام حراجی سی. ان. جی از سكه های بسیار كمیاب است.
آذرمیدخت دختر خسروپرویز و خواهر پوراندخت (ملکه ایران) بود که پس از مرگ پوراندخت در سال ۶۳۱ میلادی حکومت را به دست گرفت و حکومت تنها شش ماه دوام آورد. آذرمیدخت، «هرمز» حاکم خراسان را به این دلیل كه از وی خواستگاری کرده بود، فراخواند و دستور قتل او را صادر کرد. وقتی رستم پسر هرمز از جریان آگاه شد، همراه سپاهی به مدائن آمد و آذرمیدخت را دستگیر و چشمانش را میل کشید و سپس به انتقام خون پدر دختر خسروپرویز را کشت.
ایران پس از او برای پادشاهی دچار تفرقه و حکومت دستخوش هرج و مرج شد. در کوتاه مدت پادشاهی به دیگری منتقل میشد و پادشاه جدید به قتل می رسید. این روند تا زمانی که یزدگرد، نوه خسروپرویز به پادشاهی رسید ادامه داشت تا آن كه ثبات نسبی حكومت ساسانی برقرار شد. با این حال زنان در دوره ساسانی به بالاترین مقام های مذهبی، سیاسی و حتی تاج كیانی می رسیدند.
حراجی سی.ان.جی در نیویورك بدون اعلام این موضوع كه سكه آذر میدخت متعلق به محوطه های باستانی بیضا در استان فارس كه سال گذشته غارت و از مسیر آلمان به آمریكا رسیده است، این سكه را متعلق به آسیای میانه اعلام كرده است و هیچ نامی از فروشنده این اثر نبرده و اعلام نكرده است كه این سكه كه محصول حفاری غیرمجاز و قاچاق اشیای تاریخی از ایران به آمریكا است چگونه سر از این حراجی درآورده است؟
5.7 میلیارد تومان برآورد حراج سكه هخامنشی در نیویورك
اما سكه دومی كه حراجی سكه های باستانی در آمریكا به حراج گذاشته است متعلق به ضرابخانه تخت جمشید و اثر دوره هخامنشی است. این سكه كه با عنوان شاه پارسه و به قیمت پایه 45 هزار دلار معادل 3 میلیارد و 465 میلیون تومان قیمت گذاری شده و برآورد نهایی برای فروش آن 5 میلیارد و 775 میلیون تومان است، قرار است 25 روز دیگر بصورت آنلاین در حراج آنلاین سكه های باستانی در نیویورك به فروش برسد.
سكه پادشاهان پارس اما در حراجی سی.ان.جی برای فرار از برخوردهای قانونی یك سكه یونانی – شرقی نام برده شده است. این سكه نیز از همان مجموعه غارت شده بیضا كه یكسال قبل صدای میراث در گزارشی تصویر آنرا منتشر كرد حاصل حفاری غیرمجاز دو نوجوان 17 ساله است كه به صورت قاچاق به آمریكا رسیده و حالا قرار است حراج شود.
تاریخگذاری این سكه به 300 قبل از میلاد یعنی بیش از 2300 سال قبل می رسد و از جنس نقره به وزن 17.07 گرم است. حراجی سكه های باستانی در نیویورك البته اعلام كرده است كه این سكه اواخر دهه 1980 از دکتر «ع. شمس آرام» که آن زمان در فرانکفورت آلمان زندگی می کرد، خریداری شده است. در حالی كه صدای میراث یكسال قبل تصویر همین سكه را كه از محوطه غارت شده بیضا در استان فارس به دست قاچاقچیان رسیده است منتشر كرد.
سكه پادشاهان پارس به نظر می رسد یك حكمران هخامنشی را به تصویر كشیده و بر پشت آن نیز یك جنگجوی هخامنشی حكاكی شده كه در دست چپ خود موهای یک سرباز یونانی را گرفته و او را به زانو درآورده و در حال آماده شدن برای كشتن او با خنجری است كه در دست دارد. این یسكه به اعلام حراجی سكه های باستانی نیویورك بسیار كمیاب است.
غارت محوطه بیضا به چه قیمت؟
صدای میراث در آذرماه سال گذشته در گزارشی با عنوان «عرضه ۶۰۰ سکه باستانی و کمیاب در بازار زیر زمینی اشیای تاریخی | حفاران غیر مجاز خریداران بین المللی را به ایران کشاندند»
اعلام كرد كه حفاران غیرمجاز با هجوم به محوطه باستانی بیضا در استان فارس 600 سكه باستانی از دوره های تاریخی متعدد را غارت كردند و در تلاش برای فروش این آثار در بازار زیرزمینی اشیای تاریخی هستند. دو نوجوان ۱۷ ساله با انجام حفاری غیرمجاز، تعداد ۳۸۰ سکه سلوکی، ۹۷ سکه از دوران اسکندر مقدونی، ۱۹ سکه هوورز متعلق به دوره یکی از شاهنشاهان پارسی در شیراز و ۱ سکه مازه متعلق به مازایوس، یکی از ساتراپهای هخامنشی و ۲ سکه فنیقی که از معروفترین سکههای پر طرفدار در اشیای باستانی است را از یکی از محوطههای باستانی بیضا بیرون کشیدند و 6 خریدار اشیای باستانی نیز برای خرید این آثار به شیراز سفر كردند تا این سكه ها را با قیمت های مختلف خریداری كنند.
همان زمان دوستداران میراث فرهنگی در شیراز به صدای میراث گفتهاند که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان فارس، محوطههای تاریخی این استان را به حال خود رها کرده و حفاری های غیرمجاز در این محوطه ها به راحتی در حال انجام است.
منابع محلی صدای میراث با انتقاد از شیوه مدیریت استانی میراث فرهنگی در فارس، اداره کل میراث فرهنگی استان فارس را متهم اصلی در افزایش حجم حفاری های غیرمجاز دانستهاند که با بی توجهی و جدی نگرفتن حفاظت از محوطههای تاریخی و باستانی این استان، شرایط را برای حفاران غیرمجاز فراهم کرده است.
به گفته آنها، مراقبت و حفاظت از آثار محوطههای باستانی استان فارس که مملو از آثار و اشیای تاریخی است به خوبی انجام نمیشود و در این شرایط حفاران غیرمجاز به راحتی به محوطههای باستانی این استان بویژه در شهر بیضا در اطراف شیراز دستبرد میزنند و بدون نگرانی به دنبال مشتریان داخلی و خارجی برای فروش اشیای تاریخی غارت شده از محوطههای تاریخی فارس هستند.
