صدای میراث: نشست خبری ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در فهرست جهانی یونسکو صبح امروز دوشنبه ۲۴ تیرماه در سازمان میراث‌فرهنگی کشور با حضور مدیران معاونت میراث‌فرهنگی و خبرنگاران برگزار شد و معاون میراث‌فرهنگی کشور با توضیح روند ثبت جهانی جنگل هیرکانی از درخواست خود از استاندار گلستان برای تغییر نام این استان به نام باستانی خود یعنی هیرکانی خبر داد.
به گزارش صدای میراث، محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور با تشریح روند ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در چهل و سومین نشست میراث جهانی یونسکو که در امسال در باکو برگزار شد، افزود: مجموع آثار جهانی که تا سال ۲۰۱۹ به ثبت رسیده یک هزار و ۱۲۱ اثر است. ۸۶۹ اثر از این آثار فرهنگی است و ۲۱۳ اثر نیز طبیعی است ۳۹ اثر شامل پرونده‌های ترکیبی (طبیعی _فرهنگی و منظر فرهنگی) می‌شود.
معاون میراث فرهنگی کشور همچنین به بررسی وضعیت کمی آثار تاریخی ایران در جهان پرداخت و ادامه داد: با توجه به اینکه از ایران ۲۴ اثر در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده شرایط برابر با کشور امریکا دارد و هر دو کشور در جهان دارای رتبه نهم هستند. در این میان اما چین و ایتالیا با ۵۸ اثر در ردیف نخست قرار گرفته‌اند و کشورهایی چون اسپانیا، المان، انگلستان، فرانسه، مکزیک، هند و روسیه در ردیف های جلوتر از ایران قرار گرفته اند.
او گفت؛ به دلیل شرایطی که ایران در زمان جنگ داشت و دوران بازسازی پس از جنگ، ایران در ثبت جهانی آثار خود مشارکت نداشت و حدود ۲۴ سال زمان را از دست داد و در آن سال‌ها که سهمیه رعایت نمی‌شد و کشورها تا ۷ پرونده را می‌توانستند به یونسکو ارسال کنند، ایران از این ظرفیت جا ماند.
طالبیان گفت: درحال حاضر کمیته میراث جهانی یونسکو برای ثبت پرونده‌ها محدودیت ایجاد کرد و این محدودیت به ویژه زمانی که آمریکا از این کمیته خارج شد بیشتر شد. به گونه‌ای که کشورها سالانه می‌توانند از یک سهمیه استفاده کنند و این سهمیه‌ها نیز سالانه کمتر می‌شود. یونسکو اعلام می‌کند که تنها ۲۵ تا ۲۷ پرونده را برای ثبت جهانی در سال می‌پذیرد و در پرونده های ارائه شده آثار طبیعی و منظر فرهنگی نیز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
به گفته او، امسال در اجلاس باکو ۳۵ اثر مطرح شد. روز دوم این نشست پرونده آثار در خطر مطرح شد و روز بعد که نوبت به گزارش دهی بود وضعیت پرونده‌های سایت‌های جهانی منظر فرهنگی فارس و میدان امام اصفهان و صحت گزارش‌های ارائه شده از سوی ایران به یونسکو مورد بررسی قرار گرفت.
طالبیان افزود: پیشنهاداتی که یونسکو درخصوص پرونده‌های منظر فرهنگی فارس و میدان امام اصفهان مطرح کرد، مربوط به شیوه و چگونگی مدیریت بحران در این سایت‌های تاریخی است و قرار است تا سال ۲۰۲۰ مدیریت بحران در این دو سایت جهانی مشخص شود.
به گفته او، در فیروزآباد فارس قلعه دختر به دلیل زلزله‌هایی که در گذشته داشت و اتفاقاتی که پیرامون آن رخ داد از حساسیت بالایی برخوردار است. در مورد شهر باستانی گور نیز ادامه پژوهش‌های باستان‌شناسی این محوطه و وضعیت تملک آن از جمله موصوعات مهمی است که باید از پلان مدیریتی مشخص برخوردار باشد.
معاون میراث فرهنگی ادامه داد: محدوده عرصه‌های تپه و محوطه‌های باستانی که در پژوهش‌های آینده می‌توانند به پرونده ثبت جهانی منظر ساسانی اضافه شوند از سوی یونسکو درخواست داده شد تا در اجلاس ۲۰۲۰ گزارش آنرا ارایه کنیم. هر چند که تا پیش از فوریه امسال باید این گزارش‌ها ارسال شود.
طالبیان تاکید کرد: در اجلاس باکو ۳۵ اثر مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد ۲۸ اثر مربوط به پرونده‌های فرهنگی و ۵ اثر طبیعی و یک اثر ترکیبی (تاریخی و طبیعی) و یک اثر نیز با تعییرات عمده مطرح شدکه نهایتا ۲۹ اثر در این اجلاس به ثبت جهانی رسید.
او درخصوص ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در اجلاس باکو گفت: پرونده جنگل‌های هیرکانی یکی از پرونده‌های چالش‌برانگیز بود. چرا که پیشتر کشور آذربایجان درخواست ثبت آن را داده بود و اجلاس نیز در همین کشور برپا می‌شد. این درحالی است که فعالیت‌های بین المللی بسیار پیچیده است و قوانین خاص خود را دارد به ویژه کشور آذربایجان که حساسیت خاصی داشت.
او گفت: در حال حاضر پرونده جنگل‌های هیرکانی دارای ۱۲ عرصه و ۱۵ سایت است که در ۵ استان گلستان، گیلان، مازندران، خراسان شمالی و سمنان کشیده شده است.
معاون میراث‌فرهنگی کشور همچنین همکاری و مشارکت دستگاه‌های مربوطه را بسیار حایز اهمیت دانست و افزود: در ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی همکاری دستگاه‌هایی چون سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی، سازمان حفاظت از محیط زیست، کمیته ملی یونسکو، استانداری تا دهیاری، سمن‌ها و جامعه محلی و همچنین سازمان میراث‌فرهنگی که حدود ۱۳ سال است این موضوع را پیگیری می‌کند هم افزایی جدی داشتند. به طوری که توانستیم دو پایگاه ملی در آنجا تعریف کنیم که یکی از آن‌ها در چارچوب اجرایی سازمان محیط زیست است و دیگری در چارچوب اجرایی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری است.
او گفت: با اینکه ثبت جهانی مزایای و حلاوت خاص خود را برای کشور دارد اما ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی موجب حفاظت بهتر از این عرصه طبیعی کشور است. به طوری که مسیرها باید از زباله پاک شود، گردشگری با ضابطه ایجاد و مشخص باشد که چه برنامه مدیریتی باید اجرایی شود.
طالبیان تاکید کرد، در ۱۰ سال گذشته اقدامات خوبی صورت گرفته ولی در چند سال گذشته با تمرکز بیشتر روی جنگل‌های هیرکانی حفاظت‌ها تشدید شد و تمام تلاش‌ها صورت گرفت تا زمانی که ارزیاب یونسکو به ایران سفر می‌کند با کمترین مشکلات مواجه باشیم.
