مریم جلیلوندفرد؛
خبرنگار/
صدای میراث: ماجرای چین‌خوردگی گنبد مسجد ثبت جهانی شده امام یا همان مسجد جامع عباسی در میدان نقش جهان اصفهان کار را به جایی رساند که عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بابت خطای مرمتی گنبد این مسجد صفوی از علیرضا ایزدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان توضیح خواست.
موضوع چین‌خوردگی و از دست رفتن توازن نقوش و کاشی‌های گنبد مسجد ۴۰۰ ساله امام اصفهان که در میدان نقش جهان واقع شده و در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است، در روزهای گذشته تبدیل به یک خبر بحرانی شد و کارشناسان و مرمتگران و فعالان میراث فرهنگی اعتراض‌های زیادی به شیوه مرمت این بنای تاریخی مطرح کردند.
فریبا خطابخش، مدیر پایگاه میراث‌جهانی نقش جهان اما انتقادات مطرح شده در موضوع از بین رفتن توازن و نقوش گنبد این مسجد تاریخی و چین خوردگی‌های روی گنبد، ایرادات مطرح شده را بی‌ربط و غیرکارشناسی خوانده بود.
یکروز بعد اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان تایید کرد که خطای مرمتی در مرمت گنبد مسجد امام اصفهان رخ داده و پیمانکار مرمت گنبد مکلف به برطرف کردن ایرادات و تحویل گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان بصورت دقیق و بدون ایراد است.
علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان اما در گفت‌وگو با صدای میراث اعلام کرده است که کاشیکار گنبد مسجد امام اصفهان از اساتید برتر کاشیکاری به انتخاب وزارت میراث فرهنگی است و با عشق و علاقه سال‌های زیادی از 
عمر خود را صرف مرمت مسجد جامع امام اصفهان کرده است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان با اعلام این که مرمت گنبد مسجد جامع اصفهان از بیش از یک دهه قبل ادامه داشت و در این مدت فشار زیادی به دلیل نشستن داربست‌های مرمت بر گنبد و پوسته و حتی سقف این مسجد وارد آورده است گفت: برچیدن داربست‌ها یک اقدام ضروری بود و پس از برداشتن داربست‌ها ایرادات مرمتی گنبد آشکار شد که چون تمام فعالیت مرمت این گنبد بصورت دستی انجام شده است این ایرادات امری طبیعی است و حاد نیست که قابل برطرف شدن نباشد.
علیرضا ایزدی گفت: برداشتن داربست‌هایی که فشار مضاعف بر گنبد مسجد و پوسته و سقف این اثر وارد کرده بود بسیار مهمتر از ایرادات قابل رفع در بخشی از ترک‌های گنبد این اثر جهانی است. چون تا وقتی که داربست‌ها برچیده نشده باشد ایرادات مرمتی به چشم نمی‌آید که بتوان اقدامی برای رفع این ایرادات انجام داد.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان ۱۶ ترک دارد که مرمت بخش عمده آن به اتمام رسیده و تنها در بخشی از ترک‌های ۱ تا ۳ که مرمت آن‌ها مربوط به سال‌های ۹۰ تا ۹۳ است و تنها چهار متر مربع از سطح گنبد را تشکیل داده است ایرادات مرمتی وجود دارد که آن هم بزودی برطرف می‌شود.
علیرضا ایزدی در پاسخ به سوال صدای میراث مبنی بر این که چند درصد از گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان به دلیل خطا مرمت دچار ایراد شده است؟ گفت: گنبد بطور کامل زیر داربست بود. وقتی اثر زیر داربست است خودش خطای دید ایجاد می‌کند. من هم تاکید 
کردم که داربست باد باز شود تا مشخص شود فعالیت مرمتی روی گنبد چگونه انجام شده است. چون تا داربست‌ها باز نمی‌شد، وضعیت مرمت گنبد مشخص نبود. وقتی هم که داربست‌ها باز شد متوجه شدیم از فضای ۱۰۰ درصدی گنبد تنها ۵ تا ۶ درصد دچار ایرادات مرمتی شده است که این هم حجم زیادی نیست و قابل مرمت مجدد است. حجم داربست وزن زیادی بر گنبد مسجد ثبت جهانی شده امام اصفهان وارد کرده بود و گنبد دیگر قادر به تحمل این وزت زیاد نبود بنابراین داربست‌ها باز شد و گنبد هم سبک سازی شد.
او در خصوص تغییر رنگ بخش‌هایی از گنبد مسجد امام اصفهان علاوه بر چین‌خوردگی گنبد نیز توضیح داد: اواخر فعالیت مرمت تصمیم گرفتیم لابه‌لای ترک‌های گنبد را کوهان شتر بمالیم تا درزها عایق شوند که بخشی از تغییر رنگ به همین دلیل است و برطرف می‌شود. بخشی دیگر مربوط به گردوخاکی است که بر گنبد نشسته است و موجب تغییر رنگ آن شده است. ضمن این که باید توجه داشت هنوز کار مرمت و تمیز کردن گنبد به پایان رسیده است و ترک‌های ۱ تا ۳ گنبد مسجد امام و ترک‌های ۴ و ۶ هنوز در دست مرمت هستند و بنابراین بخش پشت گنبد هنوز تمیز نشده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان اشتباهات مرمتی در بخش چین خرده گنبد مسجد امام اصفهان را مربوط به ترک‌های ۱ تا ۳ گنبد خواند که در سال‌های ۸۹ تا ۹۰ مرمت شده بودند. ایزدی گفت: مرمت این بخش ها باید دوباره انجام شود و مشکل چین‌خوردگی گنبد در این بخش حاد نیست و خوشبختانه جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد
ایزدی برپا کردن داربست برای مرمت آثار تاریخی را یک فرهنگ غلط خواند که سالیان طولانی است در فرهنگ مرمتی آثار تاریخی جریان دارد. او گفت: فرهنگ غلط در مرمت آثار تاریخی در ایران همین بستن داربست است که بنده متاسفانه در مرمت گنبد سلطانیه زنجان و همچنین در مرمت مسجد جامع همدان هم آنرا تجربه کرده‌ام. بنابراین تصمیم گرفتم تمام آثار تاریخی اصفهان را از شر داربست‌ها خلاص کنم و همه داربست‌های مرمتی را باز کنم.
او تاکید کرد: مرمت گنبد مسجد امام اصفهان نیز بطور کامل تا پایان شهریور تمام می‌شود و ایرادات مرمتی هم برطرف و تا آنزمان تمام داربست‌های چندین ساله این مسجد برداشته می شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان با اعلام این که در نظرات کارشناسی و نقد نباید تسویه حساب شخصی با افراد را نیز به میدان آورد گفت: به نظر می‌رسد بخشی از اعتراضات به وضعیت مرمتی گنبد مسجد جامع اصفهان به دلیل تسویه حساب شخصی است و هدف آن زدن مدیرکل پایگاه میراث جهانی نقش جهان است. اما باید در نظر داشت که کار مرمت گنبد مسجد امام هنوز به پایان نرسیده و گنبد هنوز بطور کامل تمیز نشده است.
علیرضا ایزدی تاکید کرد: ۸۰۰ میلیون تومان دیگر اعتبار برای پایان مرمت گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان نیاز است که این اعتبار وجود دارد و مشکلی در تامین آن نیست. ضمن آ که رفع ایرادات مرمتی گنبد و تحویل پروژه بصورت دقیق و بدون ایراد نیز برعهده پیمانکار این پروژه است و هزینه‌ای به میراث‌فرهنگی تحمیل نخواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پایان و در پاسخ به سوال صدای میراث درخصوص برچیدن داربست‌ها از بناهای تاریخی اصفهان گفت: برای برچیدن داربست‌ها از بناهای تاریخی اصفهان و تعدیل منظر آثار تاریخی این شهر تعجیل دارم. به همین دلیل هم بخشی از داربست‌های چهلستون را برچیده‌ایم و داربست‌های مسجد امام اصفهان هم تا پایان شهریور به طور کامل برچیده می‌شود. در مسجد جامع عباس البته هنوز زیر گنبد در حال فعالیت مرمتی هستند که کار بسیار سختی هم هست چون پاکسازی و مرمت پوسته گنید هم که دچار مشکل شده است باید انجام شود.
