صدای میراث: نزدیک به یکصد روز از نشستن عزتالله ضرغامی وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بر مسند مدیریت وزارت میراثفرهنگی گذشته است، در این حدود یکصد روز او در حال انجام تغییرات مدیریتی در این وزارتخانه بود و تغییرات همچنان ادامه دارد. ضرغامی در چندین سفر استانی رییسجمهوری را همراهی کرد و به بناهای تاریخی و سایتهای جهانی ایران هم سرکشی کرد.
تصاویری که او در این یکصد روز در قامت یک شهروند خبرنگار و البته در کسوت وزیر میراثفرهنگی در صفحات اجتماعی خود در اینستاگرام و توئیتر بارگزاری کرد، اما چندان بیان دردهای میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کشور نبود و بیشتر به تبلیغ جاذبههای گردشگری کمک کرد. تبلیغاتی که حتی دفاتر خدمات مسافرتی قدرت بیشتری در انجام آن دارند.
عزتالله ضرغامی یک مدیر رسانهای است. در مدیریت رسانهای او همان بس که سالها معاونت پارلمانی سازمان صداوسیما در مجلس را برعهده داشت و بعدتر نیز قبای ریاست سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را به عنوان فراگیرترین رسانه دیداری و شنیداری کشور بر تن کرد و حالا وزیر دستگاهی شده است که ویترین تمام نمای فرهنگ و تاریخ و جذابیتهای ایران است.
ضرغامی در این یکصد روز با حضور در پاسارگاد، اظهاراتی مطرح کرد که به بمب خبری تبدیل و البته با واکنشهای منفی بسیار مواجه شد. سخنان او براساس درد دلهای کشاورزان پاسارگاد مطرح شده بود که به دلیل قرار داشتن زمینهایشان در حریم این مجموعه میراث جهانی، امکان کشاورزی نداشتند. ضرغامی در آن سفر هنوز نمیدانست که در قامت وزیر میراثفرهنگی باید بر مبنای قوانین میراثفرهنگی سخن بگوید و نه در قامت وکیل بخشی از معارضان بنای ثبت جهانی شده پاسارگاد. نتیجه آن شد که پس از واکنش منفی وسیع به اظهاراتش ناچار به اعلام این موضوع شد که برداشتها از سخنانش اشتباه بود.
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در این یکصد روز سرگرم دیدارهای مختلف با مقامات گوناگون نیز شده است. از فرماندهان نیروهای مسلح کشور تا وزیر سابق اطلاعات و البته وزیر سابق ارتباطات، همگی میهمانان او در گپوگفتهای دوستانه و صمیمی بودند. اما این که این مقامات چه اندازه بتوانند در توسعه صنعت گردشگری کشور، حفظ داشتههای باستانی و تاریخی ایران و حتی احیای هنرهای سنتی و کارگاههای تعطیل شده صنایعدستی نقش فعال ایفا کنند، سوالی است که باید از وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی طی این یکصد روز پرسید.
ضرغامی در این مدت البته گامهایی نیز برداشته است. مثلا وزیر بهداشت را در مذاکرات درون دولت مجبور کرد به آغاز صدور ویزای ورود به ایران پس از دو سال ممنوعیت ورود به کشور به دلیل کووید ۱۹ رای مثبت دهد. فرمان بازگشایی برخی بناهای تعطیل شده به دلیل فعالیتهای مرمتی را هم به روی مردم صادر کرد تا این بناها حین مرمت میزبان گردشگران باشند. نمونه آن دستور بازگشایی قلعه پرتغالیها در بوشهر بود.
اما این که چنین تصمیماتی چه تاثیری در بازگرداندن رونق به صنعت گردشگری ایران یا توسعه زیرساختهای مرتبط با گردشگری کشور دارد و چه اندازه بر وضعیت وخیم هنرمندان صنایعدستی کشور تاثیر داشته یا به حال خوش میراثفرهنگی و آثار تاریخی ایران کمک کرده است، پرسشهای بنیادینی است که به بهانه صد روز حضور ضرغامی در وزارت میراثفرهنگی کشور باید از او پرسید.
لحظاتی پیش از نگارش این یادداشت، برخی هنرمندان صنایعدستی در تماس با صدای میراث اعلام کردند که بانکها تمامی حسابهایشان در ماجرای به تعویق افتادن بازپرداخت تسهیلات کرونایی را مسدود کردهاند و هیچکس هم به فریادشان نمیرسد. به همین دلیل است که باید از شخص وزیر میراثفرهنگی پرسید که در این یکصد روز چه برنامهای برای بیرون کشاندن هنرمندان صنایعدستی و فعالان گردشگری از گرداب بدهیهایی که با تشویق و ترغیب وزیر سابق با عنوان تسهیلات بانکی کرونا به آن آلوده شدند و حالا در بازپرداخت وامهایشان ماندهاند، داشته است؟
عزتالله ضرغامی در این یکصد روز حضور خود در کسوت وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی برخلاف اسلاف خود هیچ نشستی با رسانههای حوزه کاری خود نداشته و در تمامی سفرهایش یک لوگوی خبرگزاری میراث آریا و یک لوگوی واحد مرکزی خبر مقابل او قرار دارند که یکی رسانه رسمی وزارت میراثفرهنگی است و آن دیگری را هم که خود سابقه مدیریت کلانش را دارد.
عزتالله ضرغامی یکصد روز است به جای مواجه شدن با پرسشهای تند و تیز خبرنگاران حوزه میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی که سالها مطالبات این حوزه را در سطح کلان کشور پیگیری کردهاند، ترجیح داده است رسانههای این حوزه را حتی برای حضور در جلسات و رایزنیهای مرتبط با وظایف وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بایکوت کند و به جای رسمیت دادن به رسانههای حوزه تحت مسئولیت خود تلاش کرده است، جریان خبری یکسویه در این حوزه آن هم معطوف به صفحات اینستاگرامی و توئیتر ایجاد کند. اقدامی که در هیچ دورهای مسبوق به سابقه نبوده و نتیجه تداوم آن کاستن از نفوذ رسانههای حوزه میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در افکار عمومی و از دست رفتن سرمایه اجتماعی این حوزه است.
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی برغم آشنایی با مدیریت رسانه باید بداند که کاستن از نفوذ رسانهای حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی حتی به قیمت بالا بردن تعداد فالورهای خود در اینستاگرام و توئیتر یک نتیجه بیشتر ندارد. از دست رفتن سرمایه اجتماعی وزارت میراثفرهنگی و بیاثر شدن جریان رسانهای این حوزه در افکارعمومی!
بهانه عزتالله ضرغامی از رو در رو نشدن با خبرنگاران و رسانههای حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به معنای فرار او از مطالبات عمومی در حوزه مسئولیتی و بیتوجهی به افکارعمومی است. این استراتژی او را تبدیل به یک وزیر ایزوله در جمعی مشخص میکند تا اطلاعات فیلتر شده در اختیارش قرا دهند. اتکای او صفحات اینستاگرامی و توئیتر برای اطلاعرسانی عملکرد نیز پس از چندی تاثیر خود را از دست خواهد داد و لطمهای سنگین در روند فرهنگسازی و پیشبرد اهداف حوزههای سهگانه میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی برجای خواهد گذاشت.
بدین ترتیب وقت آن است که وزیر میراث فرهنگی خود را در برابر رسانهها پاسخگو بداند و با پایان یکصد روز مدیریت در ارگ آزادی، میزبان خبرنگارانی شود که بیمحابا با او به گفتوگو بنشینند و رفتارها و شیوههای مدیریتیاش را در جهت حفظ منافع میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به نقد و چالش بگیرند.
