صدای میراث: هیات وزیران آبانماه سال ۱۴۰۰ و به پیشنهاد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی طرح ساماندهی گردشگری جنگلهای شمال و شمال غرب کشور، زاگرس و سواحل شمالی و جنوبی با اولویت سواحل مکران را با امضای محمد مخبر معاون اول رییس جمهوری به وزارتخانهها و دستگاههای مختلف ابلاغ کرد اما وزارت جهادکشاورزی و سازمان منابع طبیعی این مصوبه را نادیده گرفتهاند.
براساس مصوبه هیات وزیران، وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی موظف شد برای فرهنگسازی و تعهد به اصول توسعه پایدار گردشگری در مناطق جنگلی و ساحلی، برنامه آموزش همگانی با رویکرد سفر مسئولانه را ظرف ششماه با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهادکشاورزی و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اجرایی کند.
همچنین مقرر شد به منظور ساماندهی بازدید گردشگران در مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست و مناطق جنگلی، وزارت میراثفرعهنگی، گردشگری و صنایعدستی با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهادکشاورزی نسبت به تعریف میزان و نوع فعالیتهای گردشگری، طراحی مسیر و خدمات گشت منطبق با ضوابط فنی و حفاظتی اقدام کند.
براساس مصوبه هیات وزیران، وزارت جهادکشاورزی نیز ملزم شده است با توجه به عدم انطباق شرح خدمات مطالعات پارکهای جنگلی، مصوب شورای عالی جنگلها و مراتع کشور با شرح خدمات ابلاغی مناطق نمونه گردشگری، با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و سازمان حفاظت محیط زیست ظرف ششماه از تاریخ ابلاغ مصوبه، نسبت به اصلاح و تدوین شرح خدمات یکپارچه اقدام کند.
هیات وزیران همچنین وزارتخانههای جهادکشاورزی و راه و شهرسازی را ملزم کرده است براساس مطالعات نیازسنجی گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی ظرف ششماه از تاریخ ابلاغ مصوبه مرتبط با طرح ساماندهی گردشگری جنگلهای شمال و شمالغرب کشور و زاگرس و سواحل شمال و جنوب با اولویت مکران، اطلاعرسانی لازم را به سرمایهگذاران بخش گردشگری از ضوابط و نحوه استفاده از اراضی جنگلی و ساحلی کشور انجام دهد.
این مصوبه براساس چهارچوب برنامه ملی گردشگری کشور و سند راهبردی گردشگری و همچنین منطبق با قوانین و برنامههای بالادستی کشور صادر و ابلاغ شد.
هیات وزیران همچنین هماهنگی بین دستگاههای اجرایی و نظارت بر اجرای مفاد مصوبه سامادهی گردشگری جنگلها و سواحل را به شورای راهبری و نظارت بر تحقق سند راهبردی توسعه گردشگری کشور واگذار کرد و وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی را ملزم به ارایه گزارش سالانه عملکرد طرح مذکور به سازمان برنامه و بودجه کشور کرد تا اعتبارات لازم برای اجرای مصوبه در لوایح بودجه سنواتی دستگاههای اجرایی پیش بینی و تامین شود.
رونوشت این مصوبه نیز به دفتر مقام معظم رهبری، دفتر رییس جمهور، دفتر رییس قوه قضاییه، دفتر معاون اول ریس جمهور، دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، معاونت حقوقی ریاستجمهوری، معاونت پارلمانی ریاستجمهوری، دیوان محاسبات کشور، دیوان عدالت اداریف سازمان بازرسی کل کشور، معاونت قوانین مجلس، وزارتخانهها، سازمانها و موسسات دولتی، همچنین نهادهای انقلاب اسلامی و دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت و دفتر هیات دولت ارسال و ابلاغ شد.
براساس طرح «ساماندهی گردشگری جنگلهای شمال و شمال غرب کشور و زاگرس و سواحل شمالی و جنوبی با اولویت سواحل مکران»، مدیریت نظام مند در راستای حفظ منابع و توسعه کارآفرینی، توجه به توسعه ظرفیت های اقتصادی گردشگری در طرحهای توسعه مناطق ساحلی و جنگلی، تشویق سرمایهگذارها و توسعه کسبوکار، ترویج رویکرد مشارکتی و مدیریت یکپارچه در توسعه مناطق ساحلی و جنگلی، فرهنگسازی و توسعه گردشگری پایدار و تربیت نیروی انسانی متخصص و تقویت همکاری بین بخشی اهداف طرح اعلام شد.
طرح ساماندهی گردشگری در مناطق جنگلی و ساحلی کشور بازنگری در قوانین برای تسهیل استفاده از ظرفیتهای گردشگری سواحل و جنگلها، واگذاری اراضی ملی و دولتی برای احداث تاسیسات و خدمات گردشگری در چارچوب قوانین و مقررات، تهیه پیوست تخصصی گردشگری پایدار برای طرحهای توسعه گردشگری در سواحل و جنگلها، تهیه و تصویب بسته حمایت تشویقی برای جذب سرمایه گذاران خصوصی، مکان یابی و معرفی اراضی ساحلی دارای ظرفیت و قابلیت استقرار کاربری های گردشگری به سرمایهگذاران خصوصی، تهیه دستورالعمل و ضوابط نحوه واگذاری امور مربوط به خدمات رفاهی، بهداشتی و ایمنی سواحل به جوامع محلی و تشکلهای غیردولتی، جلوگیری از ساختوسازهای غیرمجاز در حریم سواحل، تهیه و تدوین ضوابط مدیریتی و نظارت هدفمند و یکپارچه در پارکهای جنگلی و ساحلی و … را مورد تاکید قرار داده است.
حدود یکسال از ابلاغ مصوبه هیات وزیران گذشته است اما براساس پیگیریهای صدای میراث مشخص شده است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و همچنین سازمان حفاظت محیط زیست جلسات مکرر برگزار کرده اند که در این جلسات یا نماینده وزارت جهادکشاورزی غایب بوده یا به تعبیر برخی مدیران در هر دو دستگاه دولتی، نماینده وزارت جهادکشاورزی و منابع طبیعی اقدام به سنگاندازی در برابر تصمیمات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و سازمان حفاظت محیط زیست کرده اند.
این در حالی است که به گفته نمایندگان وزارت میراثفرهنگی و معاونت گردشگری و همچنین نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست همکاری بسیار جدی و معقولی بین این دو دستگاه دولتی برای اجرای مصوبه هیات وز یران وجود داشته اما وزارت جهادکشاورزی و نمایندگان سازمان منابع طبیعی زیر مجموعه این وزارتخانه خود را مکلف به اجرای مصوبه هیات وزیران ندانسته اند و به همین دلیل یا در جلسات غایب هستند و یا در صورت حضور تصمیم دو دستگاه دیگر را برنمیتابند.
این شرایط در حالی ایجاد شده است که هیات وزیران به هر سه دستگاهی متولی یعنی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهادکشاورزی ششماه مهلت داده بود تا مصوبه هیات دولت را اجرایی کنند و این مصوبه هنوز با گذشت ۱۰ ماه همچان خاک میخورد و نه تنها اجرایی نشده که حتی تقابل سازمان منابع طبیعی و وزارت جهادکشاورزی با سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود یکسال است که مصوبه دولت را معطل نگاه داشته و با برخی رفتارهای عجیب روند اجرایی شدن طرح ساماندهی گردشگری جنگلها و سواحل شمال و جنوب کشور با اولویت سواحل مکران را مختل کرده است.
هم مسئولان معاونت گردشگری و هم مدیران سازمان حفاظت محیط زیست به صدای میراث خبر دادهاند که مقصر اجرایی نشدن این طرح وزارت جهادکشاورزی و سازمان منابع طبیعی هستند که زیربار پیشنهادات دو دستگاه می روند و یا در جلسات حضور ندارند و یا در صورت حضور اقدام به کارشکنی در مسیر پیشبرد طرحی که براساس اسناد بالادستی و قوانین کشور به تصویب هیات وزیران رسیده است میپردازند.
کارشناسان وزارت میراث فرهنگی و سازمان حفاظت محیط زیست میگویند زورشان به سازمان منابع طبیعی نمیرسد و این سازمان نظرات مرتبط با ساماندهی گردشگری سواحل و جنگلها که از سوی دو دستگاه دولتی حاضر در طرح مطرح میشود را برنمیتابد.
براساس خبری که چندی پیش در صدای میراث منتشر شد علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل رفتارهای سازمان منابع طبیعی کشور در برخی مناطق چهارگانه محیطزیستی همچون نادیده گرفتن تمامی دستورات و تاکیدات دولت در منطقه نمونه گردشگری چالدره در منطقه چهارگانه بلسکوه تنکابن و اقدام به مداخله در این منطقه چهارگانه محیط زیستی و برگزاری مزایده واگذاری منطقه نمونه گردشگری قلعه رودخان گیلان در منطقه حفاظت شده قلعه رودخان که مدیریت صفر تا صد آنها برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است، به معاونت حقوقی ریاستجمهوری شکایت برده است.
مجریان طرحهای طبیعتگردی به صدای میراث گفته اند رفتار سازمان منابع طبیعی جدای از آن که سرمایهگذاران خصوصی در طرح ساماندهی گردشگری جنگلها و سواحل شمال و جنوب با اولویت سواحل مکران را فراری میدهد، بلکه با مداخله در فعالیت سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و نادیده گرفتن مصوبات دولت درخصوص مناطق نمونه گردشگری واقع در مناطق حفاظت شده، روند ساماندهی گردشگریب سواحل و جنگلها را متوقف کرده است و براین اساس لازم است علاوه بر آن که وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و سازمان حفاظت محیط زیست اعتراض رسمی خود را به چنین رفتاری اعلام کنند، نهادهای نظارتی کشور شامل سازمان بازرسی کل کشور و قوه قضاییه نیز به عملکرد سازمان منابع طبیعی و وزارت جهادکشاورزی در حوزه مناطق نمونه گردشگری و ایجاد اخلال در روند اجرای مصوبه هیات وزیران در طرح ساماندهی گردشگری سواحل و جنگلها ورود کرده و مسیر سرمایهگذاری پایدار در توسعه طبیعتگردی مسئولانه با هدف حفاظت از جنگل ها و منابع طبیعی را هموار کنند.