صدای میراث: سخنگوی گمرک ایران از کشف یک محموله بزرگ قاچاق اشیای تاریخی در قالب حمل اثاثیه منزل از مقصد ایران به کشور کانادا در مرز بازرگان و به ارش معماملاتی حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان خبر داد.
این نخستین کشف عجیب گمرک ایران درخصوص قاچاق اشیای تاریخی از کشور بوده است که دراین حجم بزرگ انجام شده است.
روحالله لطیفی سخنگوی گمرک ایران حالا به صدای میراث گفته است که ارزش کارشناسی شده این محموله از سوی کارشناسان وزارت میراثفرهنگی بین ۵۰۰ تا یکهزار میلیارد تومان بود.
به گفته سخنگوی گمرک ایران، دستگاه اسکن کامیون حمل اثاثیه منزل که قصد خرج این آثار به کشور ترکیه و به مقصد کانادا را داشت با ارسال هشدار، ماموران گمرک بازرگان و حراست این مجموعه را به محموله موجود در بار کامیون مشکوک کرد و پس از بررسی این محموله که در قالب اثاثیه منزل قصد ورود به کشور ترکیه را داشت مشخص شد آثاری از هزاره اول پیش از میلاد تا دوره معاصر در اثاثیه موجود در این کامیون جاسازی شده است که خوشبختانه با اطلاع به موقع به وزارت میراث فرهنگی، همه این آثار توسط کارشناسان میراثفرهنگی بررسی و ارزشگذاری و تحویل مرجع قضایی شد.
آنطور که روحالله لطیفی به صدای میراث خبر داده است، پیشتر کشفیات زیادی در گمرکات کشور از قاچاق اشیای تاریخی بالای صد سال انجام شده است که قاچاق آنها از مرزهای زمینی و هوایی کشور و حتی در قالب محمولههای پستی انجام میشد. اما قاچاق این حجم محموله اشیای تاریخی در قالب اثاثیه منزل بسیار نادر است و نشاندهنده انتخاب شیوههای جدید قاچاق اشیای تاریخی از کشور توسط قاچاقچیان آثار تاریخی است.
به گفته سخنگوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، ارزش یک سکه کشف شده از این محموله قاچاق که تا مرز بازرگان رسیده بود تا ۴ میلیارد تومان برآورد شد. همچنین برآورد اولیه گمرک ایران از ارزش معاملاتی این آثار بین ۵۰۰ میلیارد تا یکهزار میلیارد تومان برآورد شده است. البته گمرک ایران در بحث محمولههای آثار تاریخی کشف شده اجازه ورود به بحث ارزشگذاری آثار را ندارد و قیمتگذاری آثار تاریخی کشف شده برعهده کارشناسان میراثفرهنگی است.
او با اعلام این که محموله کشف شده شامل آثار مفرغی، سکه، نسخ خطی و آثاری از دوره قاجار بود گفت: پیشتر نیز کشف آثار عتیقه شامل خمرههای بزرگ چند هزار ساله و سکههای باستانی یا خنجرهای تاریخی در برخی گمرکات و مرزهای هوایی صورت گرفته بود گفت: محموله کشف شده شامل بیش از ۵۷۰ شیء تاریخی بود که قاچاقچیان قصد داشتند آنها را در قالب اثاثیه منزل به کانادا منتقل کنند.
براساس گزارش سخنگوی گمرک ایران، ۱۸ قطعه مفرغی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد، خنجر عتیقه، هفت عدد اشکدان شیشهای، ۳۲۲ قطعه سکه نقره، ۸۷ قطعه سکه مسی، ۶ قطعه سکه با آلیاژ مفتول، ۵۹ قطعه سکه کلکسیونی، ۳۶ قطعه سکه آلبومی، دو مهر بیضی عقیق به خط کوفی، گلدان چینی، ۱۵قطعه سکه قاجاری، یک قطعه سکه مسی یادبود باقرخان، یک عدد سکه یک دلاری متعلق به ه سال ۱۸۴۵میلادی، ۱۲قاشق نقره، سماور برنجی، دوربین عکاسی چوبی، بشقاب ناصرالدین شاهی، سه سینی برنجی مربوط به سال ۱۸۸۹میلادی، قرآن خطی و طلاکاری شده با ابعاد ۱۷*۱۱، کتاب قصص با چاپ سنگی و مهر عقیق، اشیایی بود که از محموله در حال خروج از کشور از مرز بازرگان کشف و تحویل مرجع قضایی شد.
سخنگوی گمرک ایران با اشاره به وضعیت قاچاق اشیای تاریخی از کشور اعلام کرد: ایران حدود ۹ هزار کیلومتر مرز دارد که این وسعت هم فرصت و هم تهدید برای کشور است. گمرک ایران هم در ۳۰۰ کیلیومتر از این مرز مستقر است و پاسداری از مابقی خطوط مرزی کشور در اختیار نیروهای مسلح و انتظامی است. بنابراین مسیرهای کور برای قاچاق اشیای تاریخی در کشور از طریق کوه و دریا و دشت و … برای قاچاقچیان اشیای تاریخی وجود دارد که البته بسیاری از محمولهها توسط نیروهای نظامی و امنیتی از مرزهای کور کشف و ضبط میشوند.
روحالله لطیفی تاکید کرد: قاچاقچیان اشیای تاریخی به دلیل سودآوری زیادی که در قاچاق میراث فرهنگی وجود دارد از روش های مختلف برای خروج آثار تاریخی از کشور اقدام می کنند. یکی از این شیوهها استفاده از پست در قالب انتشاراتهای پوششی و ساختگی برای قاچاق نسخ خطی است. شیوه دیگر انتقال محمولههای قاچاق از طریق دریا و در تاریکی شب است که البته با هوشیاری نیروهای مرزبانی و گمرکات کشور از خروج آثار تاریخی جلوگیری میشود.
سخنگوی گمرک ایران با اعلام این مطلب که هر اندازه هوشمندسازی گمرکات کشور و تجهیز گمرکات ایران به تجهیزات مدرن همچون دستگاههای ایکس ری، سگهای موادیاب و تجهیزات الکترونیکی افزایش مییابد، میزان کشفیات مرتبط با قاچاق اشیای تاریخی و دیگر محمولهها بیشتر میشود افزود: تمام روشهایی که برای خروج اشیای عتیقه مخصوصا آثار با قدمت بالا توسط قاچاقچیها به کار گرفته میشود بسیار عجیب است چون ارزش معاملاتی این اشیاء بالا است و به همین دلیل قاچاق آثار تاریخی از روش های معمول صورت نمیگیرد.
او افزود: پیشتر تصور میشد بسیاری از حفاران غیرمجاز و قاچاقچیان اشیای تاریخی به دنبال یافتن آثار زرین و طلا از محوطههای تاریخی هستند و اقدام به قاچاق آثار زرین میکنند و آثار مفرغی و نقره و ظروف را بیرون میریزند. اما کشف محموله اخیر در گمرک بازرگان به تعداد ۵۷۷ شیء تاریخی نشان داد که برغم آن که هیچیک از آثار موجود در محموله قاچاق شده از جنس طلا نیستند، آثار مفرغین و نقره و سکههای تاریخی تا چه اندازه ارزشمند هستند که قاچاقچیان برای قاچاق آنها از ایران در پوشش انتقال اثاثیه منزل به کانادا از این روش استفاده کردهاند.
سخنگوی گمرک ایران تاکید کرد: مردم ما باید به عنوان یک عقبه تمدنی به آثار تاریخی نگاه کنند و مانع از خروج ان اشیاء توسط سوداگران آثار تاریخی شوند. چون جای داشتههای تاریخی ایران موزههای داخل کشور است نه موزههای خارجی!
لطیفی افزود: اگر میراث گرانبهای گذشتگان حفظ شود علاوه بر کمک به شناخت تاریخ میتوان موزههای بزرگی در کشور احداث کرد که به جذب گردشگران از نقاظ مختلف دنیا و حتی جذب تاریخ پژوهان به ایران کمک کنند.