چهارشنبه, ۰۸ فروردین, ۱۴۰۳

وضعیت بغرنج گورستان ۱۰۰ ساله ارامنه مسجد سلیمان/غفلت از ایجاد زون‌های گردشگری در گورستان‌های تاریخی

2 انتشار:

مجتبی گهستونی

فعال میراث فرهنگی خوزستان/

گورستان ارامنه مسجدسلیمان در شهری که به شهر اولین‌ها معروف است، وضعیت مناسبی ندارد. وضعیت فعلی آرامستان ارامنه با وجود موقعیت مکانی آن و دسترسی مناسب به هیجوجه زیبنده نیست و این گورستان می‌تواند در کنار آرامستان عمومی از شرایط بهتری برخوردار شود.

ساماندهی آرامستان ارامنه مسجد سلیمان که یادگاری از حضور مردمانی است که زمانی دور از این شهر کوچ کرده‌اند، در کنار دیگر ظرفیت‌های مسجدسلیمان به عنوان شهر نخستین‌ها، می‌تواند گامی موثر در جذب گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه باشد.

مسجدسلیمان از ویژگی‌های منحصر به فرد برخوردار است. اما به دلیل فقدان تبلیغات مناسب، نبود اقامتگاه‌های سنتی جز یک مورد که آن هم در حال طی مراحل قانونی برای ثبت است، در بن‌بست گردشگری ایران قرار گرفته است و کمتر تور گردشگری است که به این شهر سفر کند.

شهرداری در حال حاضر متولی آرامستان‌ها است. اما این نهاد خدماتی آرامستان ارامنه مسجد سلیمان را به حال خود رها کرده است. پریشانی موجود در آرامستان ارامنه مسجد سلیمان اما نشانگر بی برنامگی شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب ایران و  اداره کل میراث‌فرهنگی استان خوزستان در حفاظت و ساماندهی این آرامستان است.

در چند سال گذشته که موزه مردم‌شناسی مسجدسلیمان برپا شد، بخشی از گردشگران که به صورت موردی به مسجدسلیمان سفر می‌کنند از این موزه بازدید کرده‌اند. مسجدسلیمان بی تردید قابلیت تبدیل شدن به شهری زیبا و گردشگر پذیر دارد. اما سلیقه عمده مدیران این شهر مناسب چنین شهری با برخورداری از ظرفیت‌های بالای گردشگری نیست. به همین دلیل انتظار می‌رود که مسئولان شهری به فکر بازآفرینی شهری مسجدسلیمان نیز باشند.

حفر موفقیت ‌آمیز نخستین چاه نفت خاورمیانه در مسجدسلیمان، سیل مهاجرت اقوام مختلف در جستجوی کار به این شهرستان را جاری کرد و ارامنه نیز اقلیتی کوچک را در اجتماع هفتاد و دو ملت مسجدسلیمان تشکیل دادند.

قدمت گورستان ارامنه مسجد سلیمان نیز به یک قرن می‌رسد. این گورستان در محله نفتون در کنار گلزار شهدای مسجد سلیمان قرار گرفته است و محل دفن ارامنه‌ای است که از نقاط مختلف برای کار به این منطقه مهاجرت می‌کردند.

تعدادی از سنگ قبرهای موجود در گورستان ارامنه مسجد سلیمان از جنس گرانیت است که براساس یک سنت قدیمی در تزیین سنگ قبرها، نشان صلیب، ویولون، داس، چکش، کتاب مقدس مسیحیان و… بر آن‌ها نقش بسته است.

آثار به جای مانده از این آرامگاه که محل دفن بسیاری از کارکنان خارجی صنعت نفت و اقلیت‌های بومی این شهر است، میراث ارزشمندی است که حفظ و مرمت آن‌ها به همت و تلاش مسئولان نیاز دارد.

با اینکه در بخش‌هایی از شهر مسجدسلیمان، تابلوی گورستان ارامنه نصب شده است اما درون گورستان نه تابلویی وجود دارد و نه سامانی به آن بخشیده‌اند. تصاویر ثبت شده خود گویای وضعیت این گورستان است که می‌تواند تبدیل به محلی برای بازدید گردشگران و روایتی از تاریخ مسجدسلیمان باشد.

بیشتر تاریخ‌های درج شده بر سنگ قبرها بیانگر تولد و وفات در فاصله سال‌های ۱۸۹۰ تا ۱۹۷۰ امیلادی است که در کنار آن‌ها یک صلیب و طرح‌های مختلف نقش بسته است.

‌اغلب ارامنه مسجدسلیمان یا کارمند شرکت نفت بودند یا بازاری که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از این شهر مهاجرت کردند. حالا هم هرازگاهی از تهران، اصفهان،‌ تبریز، اهواز و یا کشورهای انگلیس،‌ آلمان، اتریش و ارمنستان برای سرکشی به قبر از دست رفتگان خود به مسجدسلیمان سفر می‌کنند.

آخرین فردی که در گورستان مسجد سلیمان دفن شده است «زادور قارخانیان» یک کفاش بود که در سال ۱۹۹۹ درگذشت. توضیح آن که در مسجدسلیمان و در محله زمان‌آباد گورستان دیگری مشهور به گورستان خارجی‌ها قرار دارد که وضعیت آن نیز بسیار بغرنج‌تر از گورستان ارامنه مسجد سلیمان است.

گورستان‌های تاریخی از جمله نقاطی است که گردشگران علاقه به بازدید از آن‌ها دارند. نمونه آن گورستان تاریخی پلاشز در فرانسه است که به یک گالری هنری تبدیل شده است و سالانه میلیون‌ها گردشگر برای بازدید از آن به پاریس سفر می‌کنند.

print

Discussion۲ دیدگاه

  1. اخی خدا رحمتشون کنه مرحوم زادور خیلی انسان باوجدانی بود وقتی کفش میدوخت بامهارت ودلسوزی تمام وبا کمترین قیمت کارمیکرد خاطره ی خوبی ازش یادم هست کقاشیش تو بازارچشمه علی بود روحش شاد کلا مردمان خوبی هستن ارامنه

  2. روح زادور شاد واقعا انسان باوجدان و درستی بودداینقدر ارامنه مسجدسلیمان خوب بودندکه دیگه ما کل ارامنه رو دوست داریم

لطفا دیدگاه خود را ثبت کنید