صدای میراث: پرونده باغ ثبتجهانی شده عباسآباد بهشهر به کارگروه حفاظت از میراث فرهنگی شورای عالی امنیت ملی ارجاع شده است تا مشکلات این باغ با هدف پایان دستاندازیها به این اثر ثبت جهانی شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با تصمیم نهایی شورای عالی امنیت ملی برطرف شود.
در همین ارتباط پرویز سعادتی مدیر پایگاه میراث جهانی باغهای ایرانی در سازمان میراثفرهنگی در گفتوگو با صدای میراث اعلام کرد: هیچ یک از باغهای ثبت جهانی شده ایران به اندازه باغ عباس آباد بهشهر مشکل ندارند.
یونسکو میدان فوتبال نیست
او با اعلام این که پرونده باغ عباس آباد بهشهر به کارگروه حفاظت شورای عالی امنیت ملی کشور ارجاع شده است تا مشکلات این باغ جهانی شده برطرف شود افزود: پیشتر خبری در مورد کارت زرد یونسکو به باغ عباسآباد منتشر شده بود که این موضوع صحت ندارد.
وی افزود: یونسکو میدان فوتبال نیست که کارت زرد و قرمز داشته باشد. بلکه یونسکو کارشناسان خود را به صورت دورهای یا موقعی برای بررسی وضعیت آثار ثبت جهانی شده اعزام میکند که این اعزام نیز براساس گزارشهایی است که یا به دست آنها میرسد یا خودمان برایشان ارسال میکنیم و براساس همین گزارشها است که کارشناس یونسکو اقدام به بررسی آثار جهانی کشورمان میکند.
مدیر پایگاه میراثجهانی باغهای ایرانی که در یونسکو نیز به ثبت رسیدهاند تاکید کرد: در بررسیهای یونسکو اگر آنها اشکالی به یک اثر بگیرند درخواست رفع ایراد میکنند و اگر چندین بار برای بررسی مراجعه کنند و ایرادات برطرف نشده باشد آنوقت اقدام به دادن اخطار میکنند و یک اثر ثبت جهانی شده را در فهرست آثار در خطر یونسکو قرار میدهند و پروسه کار در یونسکو اینگونه نیست که ظرف یک یا دو روز اقدام به دادن اخطار یا قرار دادن یک اثر در معرض خطر کند.
پرویز سعادتی با یادآوری قرار گرفتن میدان نقش جهانی اصفهان به دلیل ساخت برج جهان نما در فهرست آثار در خطر یونسکو پس از اخطارهای متعدد گفت: وقتی ایرادات مرتبط با میدان نقش جهان با کوتاه شدن برج جهان نما برطرف شد آنوقت این اثر از فهرست آثار در معرض خطر یونسکو خارج شد.
پیش از جهانی شدن همه استقبال میکنند و پس از ثبت اثر را رها میکنند
او مشکلات مرتبط با آثار ثبت جهانی شده را متعدد خواند و گفت: یک مشکل در ارتباط با آثار ثبت جهانی شده کشور آن است که تا پیش از ثبت جهانی یک اثر تمام نهادهایی که در حوزه یک شهر هستند از ثبت جهانی آن اثر استقبال میکنند. اما پس از ثبت جهانی، اثر را رها میکنند و میروند.
مدیر پایگاه میراثجهانی باغهای ایرانی در سازمان میراثفرهنگی کشور، مشکل دیگر آثار ثبت جهانی شده کشور را در فقدان درک مشخص از یک اثر ثبت جهانی خواند و گفت: بخشی از این مشکل به سازمان میراثفرهنگی نیز بازمیگردد که درست نتوانسته است ضوابط مرتبط با آثار ثبت جهانی شده کشور را به مسئولان و دست اندرکاران توضیح دهد.
او افزود: در مورد باغ عباسآباد بهشهر به مدیرکل میراثفرهنگی استان مازندران پیشنهاد داده بودیم که یک روز تمام دستگاههای دخیل در استان را دعوت کند تا ضوابط عرصه و حریم این اثر ثبت جهانی شده و رفتارهای پس از ثبت جهانی باغ عباس آباد بهشهر برای آنها توضیح داده شود.
سعادتی تاکید کرد: متاسفانه مسئولان و مردم در بسیاری از استانها نسبت به ضوابط میراث جهانی و حتی ملی کشور توجیه نیستند. مثلا نهادی که منطقهای را واگذار میکند توجیه نیست که نمیتواند از سازه سنگین در عرصه و حریم یک اثر ثبت جهانی یا حتی ملی استفاده کند. یا حتی نمی داند باید برای انجام هر فعالیتی در عرصه و حریم آثار ملی و جهانی از سازمان میراثفرهنگی استعلام شود.
فقدان قدرت نظامی برای جلوگیری از تعرض به آثار ملی و جهانی
مدیر پایگاه میراث جهانی باغهای ایرانی تاکید کرد: سازمان میراثفرهنگی و حتی پایگاههای ملی و جهانی میراث فرهنگی قدرت نظامی ندارد و تنها ابزار در اختیارشان شکایت از افرادی است که به حریم و عرصه آثار تاریخی تعدی میکنند.
وی افزود: مثلا در یکی از باغهای ثبت جهانی شده ایران ناگهان یک نهادی میآید و کاری میکند و ما را در عمل انجام شده قرار میدهد. پایگاه میراثفرهنگی هم که تنها دو نیروی یگان حفاظت و ۴ کارشناس دارد و حتی از داشتن وسیله نقلیه نیز محروم است نمیتواند بطور مداوم عرصه و حریم باغهای بزرگ کشور همچون باغ عباسآباد بهشهر را سرکشی کند.
به گفته پرویز سعادتی، در این شرایط ممکن است سازمان یا نهادی در بخشی از حریم باغهای ایرانی اقدام به احداث آلاچیق یا ریختن فونداسیون کند و پس از آن پایگاه مطلع شود چه اتفاقی افتاده است. حتی پس از اطلاع هم نمیتوانیم سازههای ایجاد شده را جمع کنیم چون باید پروسه شکایت طی شود و باید ابتدا اداره حقوقی سازمان میراثفرهنگی را مطلع کنیم و آن ها به دادستانی شکایت کنند وبعد هم نماینده دادستانی به منطقه برود و موضوع را از نزدیک پیگیری کند. همه این موارد زمانبر است و باید برای برچیدن سازهای که یک شبه در حریم یک باغ جهانی ایجاد شده است پروسه طولانی شکایت طی شود.
حریم ۴۰۰ هکتاری باغ عباسآباد را یک هکتار میبینند
مدیر پایگاه میراثجهانی باغهای ایرانی با اشاره به وضعیت باغ عباس آباد بهشهر و ساماندهی این مجموعه ثبت جهانی شده گفت: باغ عباس آباد بهشهر حدود ۴۰۰ هکتار عرصه و حریم دارد که تنها یک هکتار از عرصه اثر که دارای آثار تاریخی است فنس کشی شده است تا حفاری غیرمجاز در آن محوطه صورت نگیرد. اما تصور عمومی در این منطقه آن است که عرصه و حریم باغ جهانی عباس آباد بهشهر همان یک هکتار فنس کشی شده است و هر کاری خارج از محوطه فنس کشی شده مجاز است. در حالی که این باغ ۴۰۰ هکتار عرصه و حریم دارد. بعد هم که پایگاه به تعرض کنندگان به عرصه و حریم اثر تذکر میدهد این پاسخ را میشوند که عرصه و حریم باغ عباس آباد همان محوطه فنس کشی شده یک هکتاری است و چه کار به محوطه های دیگر دارید؟ در صورتی که ضوابط عرصه و حریم باغ عباس آباد بهشهر مشخص است.
مشکل هیچیک از باغهای جهانی ایران به اندازه باغ عباسآباد نیست
پرویز سعادتی در مورد حل مشکلات باغ ثبت جهانی شده عباس آباد بهشهر به صدای میراث گفت: پس از آن که پرونده باغ عباس آباد بهشهر به کارگروه حفاظت شورای امنیت ملی رفت مدیران و مسئولان استان مازندران به تکاپو افتادهاند تا مشکلات این باغ هر چه سریعتر حل شود.
او گفت: اکنون عزم اندکی برای حل مشکلات باغ جهانی عباس آباد بهشهر ایجاد شده است.
مدیر پایگاه میراثجهانی باغهای ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا مشکلات شبیه به باغ جهانی عباس آباد بهشهر در دیگر باغهای ثبت جهانی شده ایران نیز وجود دارد؟ افزود: مشکلات اعتباری، تجهیزات و نیروی انسانی در همه پایگاههای ملی و جهانی وجود دارد. اما این مشکلات را میتوان براساس اعتبار و امکانات موجود تا حدودی رفع کرد. با این حال در هیچیک از باغهای ثبت جهانی شده ایران مشکلاتی که اکنون در باغ جهانی عباسآباد وجود دارد مشاهده نمیشود.
