صدای میراث: ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در چند روز گذشته تصمیم به فروش دو کاروانسرای تاریخی سنگی و آجری آهوان که ثبت جهانی شده است گرفت. این تصمیم اما با موافقت کامل وزارت میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان گرفته شد تا با در نظر گرفتن تمامی ضوابط مرتبط با حفاظت از آثار تاریخی کشور، این دو کاروانسرای تاریخی با هدف مرمت و احیاء و بهرهبرداری به سرمایهگذاران بخش خصوصی فروخته شود.
اما انتشار خبر فروش این دو کاروانسرا که متعلق به وزارت میراث فرهنگی نیست و مالکیت آن برعهده ستاد اجرایی فرمان امام است و فضاسازی های صورت گرفته پیرامون این تصمیم کاری کرد که حالا به گفته امیر کرمزاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان دو شرکت بورسی که هزاران میلیارد تومان سرمایه داشتند و علاقمند به خرید این دو کاروانسرا برای مرمت و احیای آن بودند از تصمیم خود برای خرید این دو اثر تاریخی پشیمان شوند.
براساس پیگیری های صدای میراث از مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان، مشخص شد که کاروانسرای ساسانی سنگی آهوان که در زمره نفایس دیده شده قرار بود پس از مرمت تنها جنبه بازدید عمومی داشته باشد و کاروانسرای آجری صفوی آهوان نیز کاربری اقامتی و هتل بوتیک و خدمات گردشگری داشته باشد.
فرار سرمایه با حاشیهسازی
رقم آگهی شده برای فروش دو کاروانسرای تاریخی سنگی و آجری سمنان که قدمت آن ها به ترتیب متعلق به دوره ساسانی و قاجار است، ۱۹ میلیارد تومان بود. اما امیر کرم زاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان به صدای میراث گفته است که رسانهها منتقد و آن ها که خواهان برکناری بنده شدهاند، تنها این ۳۰ میلیارد تومان را دیدند و بدون اطلاع از وجود قانون ممنوع نبودن خرید و فروش بناهای تاریخی جوسازی کردند، ۳۰۰ میلیارد تومانی که سرمایهگذار برای مرمت و احیای این دو بنای تاریخی همراه خود داشت را ندیدند و موجب شدند که خریداران این دو بنای تاریخی از ترس حاشیه ایجاد شده در رسانهها فرار کنند و از خرید این دو کاروانسرا پشیمان شوند.
امیر کرم زاده به صدای میراث گفت: درخواست فروش این دو بنای تاریخی از سوی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) کاملا با اطلاع و اجازه وزارت میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان اتفاق افتاد و تصمیم غلطی هم نبود. ستاد اجرایی فرمان امام (ره) نیز پیشنهاد فروش این دو کاروانسرا را ابتدا با اداره کل میراث فرهنگی سمنان و وزارت میراث فرهنگی مطرح کرد که اقدامی کاملا درست بود خود ما گفتیم که این اتفاق بیفتد تا هر دو کاروانسرای ثبت جهانی شده کشور براساس ضوابط میراث جهانی و میراث ملی کشور مرمت، احیاء و نگهداری شوند.
خرید و مرمت کاروانسراها ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه داشت
مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان با تاکید بر این که هیچ چاره ای جز ورود بخش خصوصی برای حفاظت از آثار تاریخی کشور وجود ندارد افزود: قیمتگذاری صورت گرفته برای فروش هر دو کاروانسرا توسط مجموعه کارشناسان رسمی و مورد اعتماد وزارت میراث فرهنگی صورت گرفته بود و با علم بر این که علاوه بر ۱۹ میلیارد تومان هزینه ای که خریداران برای خرید هر دو کاروانسرای آهوان میپردازند، ۳۰۰ میلیارد تومان نیز باید هزینه مرمت و بازسازی و حفظ و احیای این دو اثر تاریخی میکردند. چون این دو کاروانسرا در بیابان هستند و تبدیل به ویرانهای شدهاند که آب و برق و گاز هم ندارند. منتها منتقدان در برخی رسانهها این ۳۰۰ میلیارد تومان را که خریداران این دو کاروانسرا باید هزینه مرمت آن ها می کردند ندیدند و در اقدامی عجولانه اقدام به خبرسازی منفی در مورد قیمت خرید کاروانسراهای آهوان کردند.
امیر کرم زاده تاکید کرد: خرید و فروش بناهای تاریخی که نفیس نیستند به هیچ وجه غیرقانونی نیست و خریداران هم نمی توانند هر طور که بخواهند با بناهای تاریخی ثبت ملی شده رفتار کنند. اتفاقا قوانین مرتبط با میراث فرهنگی درخصوص آثار تاریخی بسیار سفت و سخت است و اگر مالک بناهای تاریخی یک آجر از اثر بدون اطلاع و نظارت میراث فرهنگی جابهجا کنند برخوردهای قضایی با آن ها صوت می گیرد و خریداران دو کاروانسرای تاریخی سمنان هم با علم به تمام این قوانین برای خرید این آثار ورود کرده بودند که متاسفانه به دلیل جوسازیها و خبرهای منفی منتشر شده از خرید این دو اثر پشیمان شدند و به بنده اعلام کردند که به دلیل حاشیههای ایجاد شده از سرمایهگذاری و خرید دو کاروانسرای سنگی و آجری آهوان پشیمان شدهاند و ترجیح می دهند سرمایه خود را در جایی به کار بگیرند که از حاشیه ها به دور باشد.
خرید و فروش بناهای تاریخی غیرنفیس منع قانونی ندارد
مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان با اشاره به این موضوع تا ۱۰۰ سال دیگر هم اعتبارات وزارت میراث فرهنگی برای مرمت و احیای دو کاروانسرای تاریخی آهوان کفاف نمی دهد گفت: مگر کاروانسرای میاندشت سمنان مخروبه نشده بود؟ پس از واگذاری چه اتفاقی برای آن افتاد؟ سرمایه گذار بخش خصوصی تا الان ۵۰ میلیارد تومان خرج این کاروانسرا کرده است و ۱۵۰ میلیارد تومان دیگر هم باید برای احیای کامل این کاروانسرا هزینه کند.
او تاکید کرد: تنها بناهای نفیس تاریخی قابل خرید و فروش و واگذاری نیستند و دو کاروانسرای آهوان نیز در فهرست بناهای نفیس نیستند. ضمن آن که مالکیت آن ها نیز در اختیار وزارت میراث فرهنگی نیست و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) می تواند بناهای تاریخی در اختیار خود را برای فروش و واگذاری عرضه کند و این موضوع منع قانونی هم ندارد.
امیر کرم زاده گفت: قرار بود کاروانسراهای سنگی و آجری آهوان سمنان هم پس از مرمت و احیاء تبدیل به مراکز اقامتی و هتل بوتیک و … شوند که متاسفانه جوسازی برخی افراد در رسانهها منجر به پشیمانی سرمایهگذار شد.
برخی خبرنگاران خود را کارشناس میراث فرهنگی جا میزنند
کرم زاده با گلایه از رفتار برخی رسانهها در فراری دادن سرمایهگذاران حوزه میراث فرهنگی گفت: متاسفانه وضعیت به گونه ای شده است که برخی فعالان رسانهای حوزه میراثفرهنگی بدون آن که کارشناس میراث فرهنگی باشند خود را کارشناس این حوزه فرض میکنند و به جای انجام وظیفه اطلاعرسانی، خود را در قامت کارشناس میراث فرهنگی جا می زنند و با اظهارنظرهای غلط و نادرست منجر به آسیب در حوزه میراث فرهنگی میشوند.
او گفت: معامله فروش دو کاروانسرای تاریخی سمنان کاملا به نفع بنا بود و سرمایه گذاری که بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان برای یک بنا میآورد کاملا در مسیر حفظ و صیانت از آن بناها برای بازگشت سرمایه و نگهداری مناسب از آن ها است. بنده همینجا اعلام می کنم که واقعا برخی فعالان رسانهای که خودشان را کارشناس میراث فرهنگی تصور می کنند، اگر توان کار دارند و راست می گویند، بیایند یک بنا را بگیرند و مرمت کنند تا همه نتیجه کارشان را ببینند.
مدیر کل میراث فرهنگی استان سمنان در پاسخ به این سوال صدای میراث که آیا خریداری برای این بناها بود؟ گفت: چند سرمایه گذار بسیار خوب داشتیم که برخیشان شرکت های بورسی با ۶ هزار میلیارد تومان سرمایه داشتند که متاسفانه به دلیل جوسازی رسانهای کنار کشیدند و گفتند ما دنبال حاشیه نیستیم.
کرمزاده درخصوص مشخصات کاروانسراهای به فروش گذاشته شده سمنان از سوی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و شیوه فروش آن ها گفت: کاروانسرای سنگی آهوان متعلق به دوره ساسانی است و کاروانسرای آجری هم صفوی است که حدود ۵ هزار متر مربع عرصه و بیش از ۳ تا ۴ هزار متر مربع اعیان دارد.
وی افزود: کاروانسرای سنگی که متعلق به دوره ساسانی است کاملا تخریب شده اما تصاویر و نقشه های آن موجود است که سرمایه گذار باید فقط ۳ میلیارد تومان بابت طرح و نقشه مرمت و بازسازی بنا هزینه کند و شرکت مرمتی نیز باید با هزینه خریدار طرح مرمتی آماده کند تا پس از تایید کمیته فنی میراث فرهنگی کشور مرمت کاروانسراها آغاز شود. تمامی این مسیر نیز حتی در بحث بهرهبرداری و کاربری با نظارت کامل میراث فرهنگی انجام می شود.