پرونده ثبت جهانی ارسباران به عنوان دومین میراث طبیعی ایران پس از بیابان لوت که به یونسکو رفته بود، صبح امروز در چهل و دومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در منامه بحرین از ثبت جهانی بازماند و این پرونده برای رفع ایرادات به ایران بازگردانده شد.
به گزارش صدای میراث؛ ارسال پرونده ثبت جهانی منطقه حفاظت شده ارسباران پس از ۲ سال و نیم پیگیری کارشناسان و نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان جنگلها و مراتع پس از بررسیهای دقیق و ارزیابیهای کارشناسانه و رفع ایرادات به یونسکو ارسال شد.
پس از آن ارزیابان اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت برای بازدید از این منطقه نامزد ثبت در فهرست جهانی یونسکو به ایران آمدند و ارزیابیهایشان را انجام دادند.
اما شانس ایران در ثبت جهانی ارسباران صبح امروز در منامه پایتخت بحرین از دست رفت و اتحادیه جهانی حفت از طبیعت و یونسکو از ایران خواستند تا زمین های کشاورزی واقع در این اثر طبیعی را تعیین تکلیف کند. با این درخواست پرونده ارسباران بار دیگر به ایران بازگردانده شد تا پس از رفع ایرادات و اصلاح در پرونده در اجلاس آتی کمیته میراث جهانی یونسکو بررسی شود.
کشاورزی غیرمسئولانه در عرصههای طبیعی ارسباران و تغییر کاربری این عرصهها به زمینهای کشاورزی مهمترین ایراد اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و یونسکو به پرونده ثبت جهانی این اثر بود و یونسکو از ایران خواسته است در پرونده ثبت جهانی ارسباران به تعیین تکلیف زمینهای کشاورزی واقع در این پرونده که به تغییر کاربری عرصههای طبیعی منجر شده است بپردازد.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور پیش از سفر به منامه از احتمال مخالفت یونسکو با ثبت جهانی ارسباران خبر داده بود. او گفته بود راه مذاکره همچنان باز است و میتوان با دیپلماسی و مذاکره اعضای یونسکو را به رای مثبت در ثبت جهانی ارسباران متقاعد کرد.
با این حال صبح امروز کمیته میراث جهانی یونسکو اعلام کرد که پرونده ارسباران نیاز به رفع نواقص دارد و ایران میتواند این پرونده را در اجلاس آتی میراث جهانی یونسکو ارایه کند.
جنگلهای ارسباران با احتساب عرصه و حریم آن بیش از ۱۶۰ هزار هکتار وسعت دارد و در شمال استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است. این منطقه حفاظتشده علاوه بر جاذبههای شکارگاهی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زیستگاه گونههای گیاهی و جانوری کمیاب و دارای چشماندازهای بکر و وسیع است که بهدلیل شکنندگی و آسیبپذیری بالا در سالهای ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲ شمسی بهعنوان منطقه ممنوعه و پس از آن منطقه حفاظتشده اعلام شد.
این منطقه با وجود داشتن کمتر از ۵صدم مساحت کشور بیش از ۱۳درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده و ۲۹درصد از پستانداران، ۴۴ درصد پرندگان ایران، ۳۲ درصد از دوزیستان، ۹درصد آبزیان و ۲۰ درصد خزندگان کشور در آن زیست میکنند. با رای مثبت یونسکو به جهانی شدن ارسباران اکنون منطقه ارسباران نیز در فهرست میراث طبیعی جهان قرار گرفته است.
این دومین پرونده میراث طبیعی ایران پس از ثبت جهانی قناتها در فهرست میراث جهانی بشر بود که از ثبت جهانی باز ماند.