صدای میراث: استاد ژئوتکنیک دانشگاه تهران با توجه به زلزله خیز بودن و فراوانی ابنیه تاریخی در ایران ، التزام به استفاده از علوم جدید در توانمند سازی آثار تاریخی را امری اجتناب نا پذیر دانست و تصریح کرد :کارشناسان باید اصالت بنا و چگونگی آن در دوران گذشته را در اولویت طرح های حفاظتی خود قرار دهند.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، کامبیز بهنیا استاد ژئوتکنیک دانشگاه تهران این مطلب را در نشست تخصصی «چالش های بناهای تاریخی در حوزه ژئوتکنیک» که در آستانه برپایی «دومین همایش توانمند سازی میراث معماری و شهری در برابر زلزله »برگزار شد مطرح کرد .
او گفت : با توجه به زلزله خیز بودن و فراوانی ابنیه تاریخی در کشور ، التزام به استفاده از علوم جدید در توانمند سازی آثار تاریخی امری اجتناب نا پذیر است.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه به تخریب دو میراث شاخص «مسجد فردوس» و «ارگ بم» براثر زلزله اشاره و تصریح کرد : استفاده مطلق از شیوه های نوین در مرمت میراث معماری امری خطر پذیر است و کارشناسان باید اصالت بنا و چگونگی آن در دوران گذشته را در اولویت طرح های حفاظتی خود قرار دهند.
وی همچنین درمورد نحوه برخورد با عوامل مخربی همچون رطوبت و فرسایش در بناهای تاریخی اظهار داشت : رفتار احترام آمیز با میراث مسن باید در دستور کار متخصصان قرار گیرد.
این پژوهشگر با بیان اینکه پایدار سازی باید در خور سازه باشد و شیوه های نوین با احتیاط و مطالعات فراوان در دستور کار طراحان قرار گیرد افزود: به عنوان مثال اثری مانند «زیگورات چغازنبیل» به عنوان یک سازه ای خشتی را نمی توان با بتن مرمت کرد و باید از مصالح و روش هایی استفاده کرد که اصالت سازه و کالبد را جریحه دار نکند.
به گفته او ، عواملی مانند شکنندگی مصالح، خشکسالی، ترسالی، افت آب زیر زمینی و مهمتر از همه ضعف مصالح خشتی از عوامل دیگر فرسایش هستند.
بهنیا در پایان به اهمیت مستند نگاری از بناهای تاریخی به منظور شناسایی تخریب های صورت گرفته نسبت به دوره های پیشین تاکید کرد.
چگونگی مواجهه با پدیده های طبیعی و کاهش آسیب ها به میراث فرهنگی
علیرضا انیسی عضو هیئت علمی پژوهشگاه و دبیر علمی«دومین همایش توانمند سازی میراث معماری و شهری در برابر زلزله » در خصوص اهداف این نشست گفت: جلسات پیش نشست همایش همانند دوره قبلی به منظور روشن تر شدن رویکردهای نوین این علم در پژوهشگاه برگزار خواهد شد.
وی ابراز امیدواری کرد با برگزاری نشست های تخصصی و دومین همایش توانمند سازی میراث معماری و شهری در برابر زلزله توجه و التزام کارشناسان حوزه های مرتبط با مرمت و حفاظت میراث معماری به چگونگی مواجهه با پدیده های طبیعی و کاهش آسیب ها به میراث فرهنگی معطوف شود .
آسیب شناسی و اجرای طرح های حفاظتی برای تک تک ابنیه تاریخی
در ادامه دکتر بهروز گتمیری استاد ژئو تکنیک لرزه ای دانشگاه Ecole des ponts پاریس ، استاد دانشگاه تهران ، رییس انجمن ژئو تکنیک و جامعه مهندسین مشاور ایران مطالبی را در خصوص ارزیابی خسارت پذیری بناهای تاریخی در چاچوب ارزیابی ریسک لرزه ای عنوان کرد و در راستای استحکام بخشی میراث معماری در برابر زلزله چهار اصل که باید مورد بررسی کارشناسان قرار گیرد را مورد بررسی قرار داد .
او اینکه به خاک زیر بنا چه نوع سطح شتابی وارد می شود،نوع سازه سنتی و ابزاری که برای استحکام بخشی از آن ها استفاده می شود، مخاطره پذیری لرزه ای که به وقایع طبیعی با شدت و دوره بازگشت مشخص دلالت دارد و عملکردهای فرهنگی که ممکن است در اثر زلزله از بین رود ، را به عنوان این چهار اصل اعلام کرد .
گتمیری بین لرزه خیزی و گسل تمیز گذاشت و افزود: اتصال سطح لرزه خیزی منطقه تاریخی به گسل از ایرادهای علمی است و با دریافت مخاطره پذیری لرزه ای توسط متودولوژی های علمی به سطح شتابی در یک نقطه خواهیم رسید که متفاوت از پدیده گسل نتیجه خواهد داد.
رییس انجمن ژئو تکنیک خاطر نشان کرد: تاب آوری و آسیب های فیزیکی و انسانی، عملکردهای اجتماعی و خسارات اقتصادی از مهم ترین آسیب هایی هستند که ممکن است در اثر زلزله بر یک بافت تاریخی وارد شود.
او خاطرنشان کرد : با توجه به اینکه در حال حاضر پیش بینی مکانی و زمانی وقوع زلزله امری اثبات نشده است، گرایش کارشناسان علوم مرتبط با ساخت و ساز باید بیشتر بر جلوگیری از وقوع خسارت معطوف باشند.
رییس جامعه مهندسین مشاور ایران در پایان گفت: در صورت پیشگیری های علمی و متودولوژی های دقیق در ابنیه تاریخی و ساخت و ساز جدید درصد خسارت پذیری به حداقل خواهد رسید و در حوزه میراث معماری، باید تک تک ابنیه به صورت مجزا تحقیق و آسیب شناسی شوند و طرح های حفاظتی درخور هر بنا پیاده سازی گردند.
گفتنی است ، «دومین همایش توانمند سازی میراث معماری و شهری در برابر زلزله » توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، اسفند ماه سال جاری برگزار می شود .
