همشهری – ۱۲اینفلوئنسر شبکه‌های اجتماعی به ایران آمده‌اند تا جاذبه‌های گردشگری کشور را به ۸کشور جهان منتقل و گردشگران را ترغیب به سفر به ایران کنند اما تحلیل محتوای صفحات آنها مشخص کرده است که هیچ‌تخصصی در تولید محتوای گردشگری ندارند.برآوردهای همشهری نشان می‌دهد که سفر لاکچری یک گروه ۱۲نفره به ایران خارج از تورهای گردشگری گاه تا ۳میلیارد تومان هزینه دارد.
۱۲اینفلوئنسر از کشورهای مختلف جهان با برخورداری از صفحات اجتماعی مشتمل بر چندصد‌هزار تا بیش از یک میلیون دنبال‌کننده ۴روز پیش به تهران رسیدند تا حدود ۲۰میلیون دنبال‌کننده خارجی خود را به گفته مدیرکل بازاریابی و تبلیغات معاونت گردشگری با جاذبه‌های گردشگری ایران آشنا کنند.
همزمان با ورود این افراد به ایران، تبلیغات وسیعی در شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه در صفحات اینستاگرامی به راه افتاد که نتیجه آن جذب بیشتر دنبال‌کننده‌های ایرانی برای صفحات اینستاگرامی اینفلوئنسرهای بی‌ارتباط با سفر و گردشگری بود.
دعوت تبلیغاتی
بررسی‌های همشهری از صفحات اجتماعی اینفلوئنسرهای دعوت‌شده به ایران مشخص کرده که اشخاص دعوت‌شده برای تبلیغ جاذبه‌های گردشگری ایران نه‌تنها فعالیت زیادی در حوزه سفر و سفرنامه‌نویسی ندارند که حتی متولیان دعوت از آنها نیز پیش از آغاز این سفر هیچ‌گونه آموزشی برای مسافران ایران نداشتند. حتی تصویری از یکی از آنها منتشر شده است که بر بام خانه تاریخی عامری‌های کاشان نشسته و با پاهای آویزان به دوربین لبخند می‌زند؛ اقدامی که در مواجهه با بناهای تاریخی ایران ممنوع است.
به همین دلیل، معدود تصاویری که پس از ۴روز اقامت در ایران و بازدید از تهران و کاشان و اصفهان در صفحات اجتماعی آنها منتشر شده است، بیش از آنکه معرفی جاذبه‌های ایران باشد، به پرزنت‌کردن صاحبان این صفحات و جمع‌آوری فالوئر بیشتر برای آنها در ایران و کشورهای مبدأ تبدیل شده است.
برخی فعالان حرفه‌ای گردشگری کشور که خود نیز پیش‌تر اقدام به دعوت بی‌سروصدا از اینفلوئنسرهای حرفه‌ای گردشگری به کشور کرده‌اند و به‌دلیل ارتباط کاری با معاونت گردشگری کشور درخواست محفوظ‌بودن نامشان را داشتند، به همشهری گفته‌اند: سطح افراد دعوت‌شده که به بهانه دارا‌بودن فالوئرهای زیاد به ایران سفر کرده‌اند، در حوزه گردشگری و تولید محتوای گردشگری با هدف جذب گردشگر واقعی به ایران بالا نیست و مشخص نیست چرا حضور آنها با تبلیغات گسترده مواجه شده و رسانه‌ها را نیز درگیر کرده است؟
به گفته این فعالان حرفه‌ای صنعت توریسم در ایران، تخصص افراد دعوت‌شده به ایران با عنوان اینفلوئنسر، سفر نیست و دعوت‌کنندگان از این افراد فراموش کرده‌اند که قرار است آنها در کشور خودشان تبلیغ‌کننده سفر به ایران باشند و این اتفاق نباید در کشور این همه سروصدا به پا کند.
اگرچه مدیرکل دفتر بازاریابی و تبلیغات معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی معتقد است هزینه یک تور لاکچری ۱۰روزه برای هر یک از این افراد درصورت سفر به ایران ۲۰میلیون تومان است، اما این عدد در کنار هزینه بالای بلیت‌های پروازی که مثلا تنها برای یکی از آنها که از برزیل به ایران سفر کرده است تا ۱۱میلیون تومان هزینه دارد.
براساس بررسی‌های همشهری ۱۰روز سفر لاکچری یک گروه ۱۲نفری همراه با خدمات لاکچری گردشگری در ایران خارج از تورهای گردشگری می‌تواند حتی حدود ۳میلیارد تومان نیز هزینه داشته باشد که شامل اقامت و هزینه غذا و حمل‌ونقل درون کشوری است.
با این حال، مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری در معاونت گردشگری کشور به همشهری گفته است که وزارت میراث فرهنگی ریالی برای سفر اینفلوئنسرهای عادی به ایران هزینه نکرده و صفر تا صد این برنامه در اختیار بخش خصوصی است. او البته تأکید کرده که نمی‌داند کدام بخش خصوصی اینفلوئنسرهای عادی را برای تبلیغات سفر از ۸کشور جهان به ایران آورده است.
محمد‌ابراهیم لاریجانی با این حال گفته است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور تنها بازدید از موزه‌ها را برای این گروه رایگان اعلام کرده و اگر کمکی از دستش برآمده، در کسوت یک تسهیلگر خدماتی و نه مالی برای انجام این پروژه در بخش خصوصی انجام داده است.
براساس پیگیری‌های همشهری، اینفلوئنسرهای حرفه‌ای سفر برای جذب گردشگر به ایران گاه تا یک‌هزار دلار و البته به گفته محمد‌ابراهیم لاریجانی، مدیرکل دفتر تبلیغات و بازاریابی معاونت گردشگری کشور تا ۲۰هزار دلار دستمزد برای سفر به ایران هم طلب کرده‌اند که البته در بخش دولتی این مبلغ به هیچ‌وجه برای سفر آنها پرداخت نشده است. اما بخش خصوصی براساس توان خود می‌تواند برای پرداخت دستمزد به اینفلوئنسرهای خارجی با آنها به توافق برسد.
تبلیغات وسیع در شبکه‌های اجتماعی ایران به‌خصوص در اینستاگرام که هواداران زیادی در ایران دارد، در ماجرای سفر اینفلوئنسرهای خارجی به کشور صورت گرفته و این اقدام در شرایطی انجام‌شده که هنوز مشخص نیست هزینه برپایی تور لاکچری و پرهزینه این رویداد با کدام شخص یا سازمان و حتی نهاد خصوصی است؟ با این حال، پیگیری‌های همشهری مشخص کرده است که این گروه در قبال دریافت خدمات براساس هماهنگی با هتل‌ها ، اقامتگاه‌ها ، رستوران‌ها و ایرلاین‌ها توانسته است از تخفیف در خدمات گردشگری ایران برخوردار شود.
اما نکته اینجا‌ست که اینفلوئنسرهای دعوت‌شده به ایران چه اندازه در معرفی کشور به گردشگران خارجی و ترغیب آنها برای سفر به ایران موفق بودند؟ بررسی صفحات افراد دعوت‌شده بیانگر آن است که این افراد نه‌تنها نامی از خدمات فرودگاهی ایران و امکان دریافت ویزای فرودگاهی در کشور نبرده‌اند، که حتی اشاره‌ای به قیمت هتل‌ها، نرخ غذا د و سفر به کشوری که عنوان نخستین کشور ارزان جهان برای سفر را به‌خود اختصاص داده است، نکرده‌اند. گروه دعوت‌شده به ایران که چند روز است فضای مجازی را در قرق خود قرار داده، حتی نتوانسته آنگونه که باید، شیوه زیست ایرانیان را در شبکه‌های مجازی و برای مخاطبان میلیونی خود معرفی کند.
درحالی‌که مدیرکل دفتر تبلیغات و بازاریابی معاونت گردشگری کشور اصرار دارد که گروه ۱۲نفری اینفلوئنسرها با ۲۰میلیون فالوئر به ایران سفر کرده‌اند، اما بررسی‌های همشهری مشخص کرده که صفحات بیشتر آنها نه‌تنها فالوئرهای واقعی ندارد که حتی در برخی صفحات با ۱٫۳میلیون فالوئر، تصاویر ایران از ۷ تا ۱۲هزار لایک برخوردار است که می‌توان در تعداد فالوئرهای واقعی این صفحات نیز تشکیک کرد.
براساس تحلیل محتوای همشهری از صفحات اینفلوئنسرهای دعوت‌شده به ایران، تصاویری که آنها از ایران منتشر می‌کنند، نه‌تنها تأثیری بر جذب عملی گردشگران خارجی به کشور ندارد، که بیشتر آنها با هدف شخصی تولید شده و به نمایشی فردی از یک سفر کاری تبدیل شده‌اند.
دنبال کنندگان فیک
حجم لایک‌ها و کامنت‌های منتشر‌شده در صفحات آنها نیز متناسب با میزان دنبال‌کنندگان‌شان نیست. به‌عنوان مثال، هارجیندر سینگ کوکرجا از هندوستان ۱۱۳هزار فالوئر در اینستاگرام و به اعلام خودش ۱٫۵میلیون فالوئر در توییتر دارد. او فعال اجتماعی و طرفدار رستوران و شکلات است که البته به سفر هم علاقه دارد. صفحه اینستاگرام او مملو از تصاویر خود و خانواده‌اش است. او نخستین عکس خود را روز پنجشنبه ۱۱مهرماه در حال سرو غذا در پرواز خطوط هواپیمایی ترکیه به سمت تهران منتشر کرد و تا زمان تنظیم این گزارش ۳روز پس از حضور در ایران ۱۳هزار و ۹۹۵لایک و ۳۹۳کامنت گرفت. تصویر او در یک هتل سنتی در اصفهان ۸هزار و ۲۰۰لایک دارد و در خانه عامری‌های کاشان تنها ۸هزار و ۸۰۶لایک خورده است. این در حالی است که عکس او و خانواده‌اش در منزلشان ۱۲هزار لایک خورده است.
آلینا رودی، عکاس و کمدین آماتور هم ۷۴هزار و ۹۰۰فالوئر در اینستاگرام دارد. تصویر شخصی او بر بام خانه عامری‌های کاشان اما تنها ۸هزار و ۹۹۵لایک خورده و یک عکس بسته دیگر نیز که از هندوانه و انارها در حوض آبی عمارتی در کاشان گرفته است، ۷هزار و ۷۹۷لایک خورد. در کاخ گلستان نیز او تصویری از خودش منتشر کرده که ۱۲هزار و ۳۹۸دنبال‌کننده آن‌را پسندیده‌اند.
کاترینا میشنوکووا نیز تنها یک عکس در ۲روز گذشته بر صفحه‌اش در اینستاگرام منتشر کرد. آن هم تصویری از خانه‌های تاریخی کاشان است که با داشتن ۶۳۴هزار فالوئر توانسته است تنها ۱۶هزار و ۹۲۷لایک بگیرد.
ونسا زیلتی ایتالیایی نیز با ۱۹۴هزار فالوئر در صنعت مد و فشن مشغول به‌کار است و مانکن محصولات است. او نیز تنها ۲عکس از ایران گذاشته که ۱۴هزار و ۸۶۹لایک خورده و تصویر دیگرش از کاشان و در یک خانه بومگردی توانسته در بهترین حالت ۱۴هزار و ۱۵۸لایک بگیرد.
اریکا سانتوس هم از برزیل به‌عنوان اینفلوئنسر گردشگری به ایران سفر کرده است تا پیام‌رسان سفر به ایران برای کشوری باشد که اصلا در فهرست بازار هدف گردشگری ایران قرار ندارد. او در صفحه اینستاگرام خود نوشته یک گردشگر جهانی است و ۱میلیون و ۳۰۰هزار فالوئر دارد. او برنده جایزه بین‌المللی بلاگرها و جایزه کنگره اینفلوئنسرهای جهان را نیز کسب کرده است. با این حال، او تنها ۳تصویر از کاشان و کاخ گلستان در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد که تصویر میز غذای او ۱۲هزار و ۶۵۵لایک خورد و تصاویر شخصی دیگرش بر پله‌های کاخ گلستان ۲۲هزار و ۱۹۳لایک گرفت. قوری و فنجان، گربه دی‌اچ‌اس هم تلاش او برای معرفی ایران به‌عنوان یک مقصد گردشگری در روز سوم سفر به ایران است.
محمت کرالی از ترکیه نیز با ۲صفحه جداگانه در اینستاگرام و یک‌میلیون و ۸۱۴هزار دنبال‌کننده تصویری از کاشان بر صفحه خود قرار داد که تنها ۱۸هزار و ۵۴۶لایک گرفت و در صفحه یک‌میلیون و ۱۰۰هزار دنبال‌کننده‌اش نیز همان تصویر توانست ۳۸هزار و ۹۶۱لایک بگیرد. تصاویر او از میدان آزادی تهران و کاخ گلستان هم ۲۵هزار و ۹۹۱لایک خورد.
آلکس آتمولکس، عکاس ماه نشنال‌جئوگرافی هم از دیگر دعوت‌شدگان به ایران است که البته در سایت تریپ ادوایزر نیز مطالبی در مورد مقاصد گردشگری نوشته و البته مرتبط‌ترین فرد به سفر است. او تنها ۴۸۳هزار فالوئر دارد و یک تصویر از کاخ گلستان هم از یک مدل همراه گروه منتشر کرد و ۱۰هزار و ۶۱۰لایک گرفت.
آرتم شستاکف، عکاس اوکراینی نیز با یک‌میلیون و ۱۰۰هزار دنبال‌کننده توانسته تنها ۱۵هزار و ۶۶۸لایک برای عکس خودش بر پشت‌بام خانه عامری‌های کاشان بگیرد.
ووترا هم یک عکاس خیابانی در پاریس است. او با داشتن یک‌میلیون و ۲۰۰هزار دنبال‌کننده توانسته است در فهرست اینفلوئنسرهای دعوت‌شده به ایران قرار بگیرد اما تنها ۲ آلبوم تصویری با چند قطعه عکس بر صفحه اینستاگرامش از ۳روز سفر به ایران منتشر کرده که شامل تصویر خودش در کاخ گلستان، تصاویری از تهران از فراز هتل آزادی، کوچه‌ها و بازارها در کاشان و اصفهان است که توانست برای آلبوم اول تنها ۲۸هزار و ۶۶۲لایک و برای آلبوم دوم نیز ۱۴هزار و ۴۸۰لایک جمع کند. تحلیل صفحات اینفلوئنسرهای دعوت‌شده به ایران با حجم تبلیغات بالا در صفحات شبکه‌های اجتماعی بیانگر آن است که دنبال‌کنندگان این اشخاص نه‌تنها سفرهای آنها را پیگیری نمی‌کنند که حتی خواست آنها از این صفحات سفر نیست و به‌دلیل سرگرمی به جمع فالوئرهای آنها پیوسته‌اند. براساس تحلیل داده‌های اینستاگرام، فالوئرهای واقعی یک درصد از محتوای اینستاگرامی اینفلوئنسرها را باید بپسندند که در مورد هیأت اینفلوئنسرهای گردشگری و سفر که برای معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران به کشور دعوت شده‌اند و خدماتی فراتر از حد انتظار در اختیارشان قرار گرفته، چنین اتفاقی نیفتاده است.
تأکید بر هدفمندشدن اینفلوئنسر بازی در گردشگری ایران
محمد‌ابراهیم لاریجانی، مدیرکل دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری معاونت گردشگری به همشهری گفته است که او نیز اشکالات فنی بر تولید محتوای اینفلوئنسرهای دعوت‌شده به ایران را پذیرفته اما معتقد است نباید جلوی اجرا و تکرار چنین پروژه‌هایی گرفته شود. به اعتقاد او، حتی اگر این افراد بی‌ارتباط به سفر باشند، اما فالوئرهای آنها انسان هستند و اگر حتی ۵میلیون از ۲۰میلیون دنبال‌کننده آنها تصاویر ایران را در صفحات‌شان مشاهده کنند، حس خوب ایران به آنها منتقل می‌شود و ممکن است علاقه‌مند به سفر حتی ۵سال دیگر شوند و یا حتی هیچ‌گاه در عمرشان به ایران سفر نکنند. او اجرای چنین پروژه‌هایی را بخشی از شیوه اینفلوئنسر مارکتینگ در بازاریابی دیجیتال گردشگری عنوان کرده است که درصورت هدفمند‌بودن می‌تواند به جذب گردشگر به ایران کمک کند.
