محمد عظیمی؛ مدیر انجمن دوستداران میراث‌فرهنگی هوتو –
نماینده انجمن‌های دوستداران میراث‌فرهنگی استان مازندران/
صدای میراث: ۲۹ فروردین (۱۸ آوریل) به عنوان روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی (ICOMOS) در جهان نام‌گذاری شده است. نظارت و فعالیت ۲۰ کمیته علمی و بیش از ۱۰۰ کمیته ملی نسبت به باغ‌ها و محوطه‌های تاریخی، مرمت اماکن و شهر‌های تاریخی، معماری خشتی و میراث و جهانگردی فرهنگی از وظایف مشخص این شورای جهانی است.
اداره‌کل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی و اداره کل پایگاه‌های ملی و جهانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در رابطه با ابنیه تاریخی موظف به نظارت و پایش در قالب بازدید‌های دوره‌ای، بررسی گزارش‌های عملکرد و برنامه‌های سالانه، برگزاری جلسات مشورتی از قبیل شوراها و کمیته های فنی و سیاستگذاری در خصوص مسائل پژوهشی، فنی، معرفی و برندسازی، آموزش، توسعه‌ی ظرفیت‌ها، منابع و همکاری‌های ملی و جهانی و اقدامات اجرایی پایگاه ها می باشد.
از وظایف دیگر این اداره کل، نظارت مستمر بر آثار تاریخی–فرهنگی و طبیعی ثبت شده در فهرست آثار ملی و جهانی از طریق اخذ گزارش‌های مستمر و ضبط گزارش‌ها در پرونده ثبتی آثار و انعکاس هرگونه دخل و تصرف غیرمجاز در دفاتر تخصصی و حقوقی، برنامه‌ریزی به منظور ساماندهی، حفاظت، احیاء و اداره امور میراث‌معنوی و طبیعی کشور، تعیین حریم و محدوده آثار تاریخی و طبیعی و معنوی کشور و ارائه پیشنهاد به مراجع ذیربط است.
اگر این وظایف تعریف شده و مدونی که سازمان قبلی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فعلی برای خود الزام‌آور کرده است را با نگاهی به آثار تاریخی شرق مازندران بررسی کنیم، مشخص خواهد شد که هیچ مدیریت و نظارتی به انجام نرسیده و متاسفانه بارقه امیدی روشن نشده است.
باید اذعان کرد که آثار تاریخی پیش از تاریخ و دوره اسلامی تا ابنیه صفوی مازندران که ثبت جهانی و ملی شده‌اند، با مدیریت و نظارت ناکارآمد در حال تخریب و استحاله است و در هر دوره، براساس سلیقه و علاقه مدیریت مورد توجه واقع شده است.
ثبت جهانی عباس‌آباد و ثبت ملی بیش از چهل مکان تاریخی دیگر در شهرستان بهشهر، نشانگر موقعیت ویژه و بی‌‌‌بدیل این منطقه در استان مازندران است. ولی متاسفانه هیچ نشانه‌ای از وفاداری به قوانین حفاظت آثار جهانی و ملی در آن‌ها وجود ندارد. این آگاهی بخشی و نگرانی در مکاتبات فراوان که از دهه هشتاد قرن گذشته تاکنون به روسای جمهور، ریاست سازمان وقت میراث‌فرهنگی، مدیران کل میراث‌فرهنگی، استاندار، نمایندگان مجلس و تمام کسانی که براساس قانون نسبت به آثار تاریخی وظایفی دارند، گوشزد شده است و عملاً اداره‌ای که باید اقدامات لازم را به انجام برساند کار درخور انجام نداده است.
هنوز غارهای هوتو و کمربند پس از ۵۵ سال از تاریخ ثبت در فهرست آثار ملی کشور، تعیین حریم نشده‌اند و هر روز کاسبکاران مختلف به بخش‌های تاریخی این آثار تعدی می‌کنند. محوطه گوهرتپه نیز پس از گذشت ۲۱ سال از ثبت ملی، خاموش و رها مانده است. باغ چهلستون/عمارت اشرف (پارک ملت فعلی) پس از ثبت ملی در ۹۱ سال قبل (۱۳۱۰) همچنان بدون نظارت رها شده و برغم وعده‌های تبلیغاتی، هنوز به موزه تبدیل نشده است. عمارت صفی‌آباد هم که همزمان با عمارت اشرف در سال ۱۳۱۰ به ثبت رسید، از سال‌های قبل مورد طمع برای کسب درآمدزایی مجموعه‌هایی است که سابقه مثبت در نگهداری از آثار تاریخی ندارند.
مجموعه جهانی عباس‌آباد که در سال ۱۳۴۶ به ثبت ملی و در سال ۱۳۹۰ به ثبت جهانی رسید هم در مقایسه با دیگر باغ‌های ثبت ملی و جهانی شده از ضعیف‌ترین پایگاه‌های تاریخی ایران است. از بافت تاریخی گورستان سفیدچاه هم پس از گذشت ۲۰ سال از ثبت در فهرست آثار ملی، چیزی باقی نمانده است و عدم مدیریت در حفظ بافت تاریخی، این مکان را به یک قبرستان عمومی تبدیل کرده است. خانه تاریخی عطار که کهن‌ترین بنای مسکونی عهد قاجار در بهشهر بود به علت بی‌کفایتی تخریب شد.
اکنون باید پرسید، چه کسی پاسخگوی این بی‌مبالاتی و تخریب میراث‌فرهنگی و تاریخی است؟ آیا می‌توان انتظار داشت که با آگاهی سرپرست فعلی اداره کل میراث فرهنگی استان 
مازندران و سال‌ها مسئولیت در بخش معاونت میراث‌فرهنگی این استان، اقدام شایسته‌ای در نگاهبانی از داشته‌های تاریخی مازندران انجام شود؟ آیا با حضور استاندار مازندران به عنوان ریاست انجمن میراث‌فرهنگی استان، می‌توان به حفاظت از میراث‌فرهنگی و توسعه گردشگری این استان امیدوار بود؟ آیا وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نسبت به شرایط موجود آثار تاریخی، آگاهی دارد و کارشناس اجرایی برای پیگیری و پرسش از دلیل بی‌توجهی‌ها به داشته‌های تاریخی مازندران وجود دارد؟
شایسته است که با نظارت و دخالت کمیته ملی ایکوموس ایران، اداره‌کل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی، اداره کل پایگاه‌های ملی و جهانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، استاندار مازندران و مسئولین شهرستان بهشهر، نسبت به تخریب و دست‌اندازی در آثار تاریخی و معنوی موجود اقدام شایسته انجام شود و از دخالت‌های غیرکارشناسانه جلوگیری شود.
