جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳

جشن تیرگان به روایت اهوازی‌ها

0 انتشار:

دوستداران میراث و فرهنگ ایران با بستن دست‌بندهای تیر و باد بر مچ دستانشان تیرگان را در اهواز جشن گرفتند

به گزارش صدای میراث، آیین نکوداشت جشن تیرگان به کوشش انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان در تماشاخانه قاف با استقبال بی‌شائبه مردم برگزار گردید، که این موضوع، نشان از دلبستگی مردم به تاریخ، فرهنگ و آیین‌های ایرانی دارد.

در آغاز این جشن، علی مکوندی نوازنده سنتور و امین فرجی خواننده سنتی خوان گروه تاراز به هنرنمایی پرداختند. سپس اشکان زارعی نویسنده و پژوهشگر تاریخ درباره پیدایش جشن تیرگان و چگونگی برپایی آن گفت: برگزاری جشن تیرگان از یک‌سو برپایه گاه‌شماری ایران باستان و برابری نام‌روز و نام ماه در ۱۳ تیرماه هر سال، روز تیر از ماه تیر گرامی داشته می‌شد و این روز ریشه در اسطوره‌های ایرانی دارد.

به گفته زارعی، در روزگارکهن آپوش دیو خشکسالی اجازه بارش باران نمی‌دهد و ایران با خشکسالی و کم آبی روبرو می‌شود. تیر یا تیشتر نیز که در نگاه ایرانیان ستاره باران زایی و ترسالی است به جنگ آپوش می‌رود و پس از سی شب نبرد، پیروز شده، بارش باران آغاز می‌شود و مردم فردای آن روز را جشن گرفتند.

براساس اسطوره آرش، سپاه ایران توسط تورانیان و افراسیاب محاصره می شود و این جنگ و محاصره ماه‌ها به درازا می‌کشد. سرانجام قرار می‌شود آرش کمانگیر تیری پرتاپ کند و آن تیر به هر کجا که فرو آمد مرز ایران با توران مشخص شود.  آرش بر بلندی قله دماوند می‌‌ایستد و تمام توان خود را در چله کمان می‌نهد و رها می‌کند. براساس این اسطوره تیر آرش بر تنه درخت گردویی در سرزمین چین می‌نشیند، بدین گونه مرزهای ایران گسترش یافته و جنگ پایان می‌پذیرد و آرش جان خود را در راه ایران فدا می‌کند.

اشکان زارعی کارشناس ارشد تاریخ می‌گوید: واژه تیر در هر دو اسطوره نماد زندگی بخشی و امیدواری به آینده است و پیروزی خوبی بر بدی که بن‌مایه اندیشه‌ ایرانی است را در اسطوره‌های ایرانی به زیبایی مشاهده می‌کنیم.

به گفته این کنشگر میراث فرهنگی، اسطوره‌ها تخیل و اوهام نیستند. بلکه نگاه رمزگونه به جهان هستی، خداوند، خویشتن شناسی انسان و تلاش امیدوارانه برای رسیدن به زندگی بهتر هستند. چنانکه گوستاو یونگ می‌گوید، اسطوره ها تنها محصول تخیل نبوده، بلکه خاطرات ضمیر ناخوداگاه انسان هستند. اسپینسر نیز می‌گوید، اسطوره‌ها یادی از قهرمانی‌ها و رویدادهای خوش و ناخوش گذشته هستند که توسط آیندگان روایت می‌شوند.

زارعی عضو هئیت مدیره انجمن تاریانا در ادامه با تاکید بر پاسداشت آیین‌های ایران باستان گفت: آیین های ایران باستان به هیچوجه در ستیز با دین مبین اسلام نیستند. چون تمدن ایرانی و اسلامی در هم تنیده شده و زمینه شکوفایی وبالندگی ایران را فراهم کرده است.

او به سخن شهید مرتضی مطهری اشاره کرد که گفته بود، «ایرانیت و اسلامیت در کالبد تشیع در توسعه بخشی تمدن اسلامی نقشی سترگ داشته است.»

اشکان زارعی گفت: جشن تیرگان با آیین‌هایی مانند٬ آب‌پاشان، فال‌کوزه و بستن دست بندهای تیرو باد همراه بود که این دستبندها، بافته‌های هفت رنگی هستند که هم یادآور باد‌های باران‌زا هستند و هم نشان از تیر آرش دارند.

به گفته این پژوهشگر و نویسنده تاریخ، جشن تیرگان اکنون در آن سوی مرزهای ایران نیز برگزار می‌شود که نشانگر پویایی اندیشه ایران شهری و ایران بزرگ فرهنگی است.

به گفته وی، زنده کردن جشن‌های ایرانی موجب تقویت ستایش و نیایش بهتر پروردگار، شادی بیشتر، همزیستی بهتر، پاسداشت محیط زیست٬ رعایت احترام بزرگترها از سوی کوچکترها و میهن‌دوستی فرزندان این سرزمین و همچنین، راز ماندگاری تاریخ و فرهنگ ایران است.

پس از پایان سخنان اشکان زارعی، آیسان سرقلی نقال نوجوان، حماسه آرش را در نقل آهنگین و نمایشی اجرا کرد.

پس از او نیز شهرزاد شهریاری با خواندن غزلی از حافظ شرکت کنندگان را به وجد آورد. علی یار زارعی نویسنده‌ و داستان پرداز خوزستانی نیز در این جشن، داستان «هلهله کوسه» یکی از آیین‌‌های باران‌خواهی بختیاری را برای حاضران در جشن تیرگان اهواز بازخوانی کرد. اجرای موسیقی راک نیز یکی دیگر از بخش‌های این جشن بود و در بخش پایانی برنامه هم بانو «عزیزیه» با انجام آیین فال کوزه شور تیرگان را گرامی داشت.

انجمن تاریانا خوزستان از تشکل‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور نیز به خردسالان و نوجوانان حاضر در جشن تیرگان٬ دستبند تیر و باد را که از نمادهای جشن تیرگان است اهدا کرد.

print

لطفا دیدگاه خود را ثبت کنید