کوه خورزنه در سه کیلومتری شرق همدان، در میان سه روستای «حصار آقا شمسعلی» در غرب، «مزدقینه» درشمال و «کشین» در جنوب واقع شده است.
ارتفاع این کوه از سطح دریا حدود ۲۳۰۰ متر است و در فاصله ۵۰۰ متری کوه به طرف غرب تپه «شاه تهماسب» قرار دارد که قدمت آنرا به دوره سلجوقی نسبت میدهند. تعدادی غار در این کوه وجود دارد و آثاری از دستکاری در ادوار تاریخی درون برخی از این غارها دیده میشود.
گرچه نتیجه پژوهشها نشان میدهد که کوه خورزنه همدان، معدن مناسبی در دوره تاریخی برای ایجاد بناهای سنگی شهر در دوره هخامنشیان بود، ولی برخی معتقدند به دلیل پوکی و تردی سنگها مواد موجود در این کوه نمیتوانسته برای ساختوساز مناسب باشد.
یاقوت حموی بغدادی در قرن ۷ ه.ق در کتاب خود به نام «معجم البلدان» آورده که «خورزن کوهی است به همدان؛ به دروازه همدان که شیر سنگی همدان که به گمان مردم آنجا، طلسم ایشان است و آفتها را از ایشان بازمیدارد از این کوه کنده شده است.»
شاید این جملات موید این مطلب باشد که زمانی که یاقوت حموی مشغول نگارش کتاب مجمع البلدان بود معادنی نیز در این کوه فعال بودهاند.
در کوه خورزنه همدان میتوان بخشی از آثار تراشیدن سنگ همچون ستون نیمهکاره، آثار کندوکاو در صخره، کاوشهای غیرمجاز در بخشهایی از کوه و ۳ غار را مشاهده کرد.
با این وصف بررسی باستانشناسی دقیق فقط برای کوه خورزنه و پیرامون آن میتواند به ما در شناخت بهتر همدان در ادوار تاریخی کمک شایانی کند.