صدای میراث: جامعه باستانشناسی ایران برگزاری آموزش میدانی گنجیابی در استان اصفهان با ۱۴۰ خودرو و ۵۰۰ علاقمند به گنجیابی را نگران کننده خواند.
صدای میراث چندی پیش با انتشار گزارشی از اقدام غیرقانونی این افراد در استان اصفهان نسبت به افزایش حفاریهای آشکار و غیرمجاز با بهرهگیری از شبکههای مجازی هشدار داد.
خبر برگزاری آموزش میدانی گنجیابی در استان اصفهان که با ۱۴۰ خودرو و حضور ۵۰۰ علاقمند به گنجیابی با مدیریت فردی به نام «پوآرو»، موجی از نگرانیها را در میان دوستداران میراثفرهنگی ایجاد کرد.
اکنون جامعه باستان شناسی ایران اعلام کرده است که «مشکلات گوناگون اقتصادی، بیتوجهی به قانون، سستی و ناکارآمدی نهادهای مسئول، ناآگاهی عمومی و عوامل پیدا و پنهان دیگر سبب شده است عدهای سودجو با بهره بردن از امکانات فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، اقدام به ایجاد گروهها و کانالهای غیرقانونی کرده و با بیپروایی اقدام به آموزش تیلهکنی و گنجیابی در روز روشن کنند و قهرمانانه، قانون و باورمندان به میراثفرهنگی و تمدنی این آب و خاک را به ریشخند بگیرند، زورآزمایی کنند و سودای تنعم از خوان گذشتگان داشته باشند.»
در بیانیه جامعه باستانشناسی ایران آمده است: «رژه کاروان گنجیابان و عتیقهخران در بیابانهای استان اصفهان در پی فراخوان فردی سودجو در اینستاگرام و همراهی شبکه ایجاد شده بوسیله وی، سبب نگرانی و درد عمیق جامعه فرهنگی کشور بویژه باستانشناسان شد.»
جامعه باستانشناسی ایران تاکید کرد: «محوطههای باستانی، مکانهایی هستند که بقایای زیست و زندگی روزمره مردمان روزگاران کهن در آنها انباشت شده و باقیمانده است.»
در این بیانیه آمده است: «این استقرارگاههای کهن، بیشتر شامل بقایای معماری، دورریزهای زندگی عادی چون خرده سفال و استخوان، خاکستر و… هستند که گرچه از نظر مالی بیارزش، اما به سبب تواناییهایی که در بازسازی نظام معیشت پیشینیان دارند و میتوانند وجوه ناپیدا و فراموش شده فرهنگها و مدنیتهای کهن را برای متخصصان روشن سازند نزد باستانشناسان و متخصصان از ارزش زیاد فرهنگی و علمی برخوردار هستند.»
جامعه باستانشناسی ایران در بیانیه خود در اعتراض به راهاندازی تور آموزش میدانی گنجیابی در استان اصفهان تاکید کرد: «توجه مردم برای مقابله با این رفتارها بدون حمایت دستگاههای دولتی راه به جایی نخواهد برد و تلاش نهادهای مسئول نیز بدون همراهی مردم بینتیجه خواهد بود. بنابراین متولیان میراثفرهنگی و نهادهای فراوان مسئول باید به بازتعریف جایگاه و مسئولیت خود روی آورند و به فهم جایگاه تاریخی و رسالت اجتماعی خویش بپردازند.»
دراین بیانیه آمده است: «موجودیت وزارتخانه میراثفرهنگی معطوف به یافتن و در پیش گرفتن راهکارهایی است که به صیانت، حفظ و نگهداری بیشتر و بهتر از داشتهها و سرمایههای تاریخی و فرهنگی منجر میشود.»
جامعه باستان شناسی ایران در ادامه تاکید کرد: «متاسفانه این نهادها دچار روزمرگی و رخوت شده و بیش از همه وزارتخانه میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری از ماموریتهای خود غافل شده است.»
براساس آنچه در بیانیه جامعه باستانشناسی ایران آمده است، «سیطره سیاست و مدیرانی که از سازوکار این وزارتخانه (میراثفرهنگی،گردشگری و صنایعدستی) نا آگاه هسند یا در آنها توان و تدبیری برای حل مشکلات دیده نمیشود، فرصتهای فراوان حفاظت بهتر از مواریث فرهنگی را ستانده است.»
جامعه باستان شناسی ایران افزوده است: «بخشهای تخصصی و فنی این وزارتخانه (میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی) بیآنکه در پیوست و پیوند با همدیگر باشند، تنها در پی وقت تلف کردن و هدر دادن منابع و فرصتها هستند و دریغ از وجود مدیران آگاهی که چابکی و چالاکی را به این ادارات و سازمانها ببخشند.»
بیانیه جامعه باستانشناسی ایران افزوده است: «موازیکاری زیادی در اداره امور میراثفرهنگی کشور دیده میشود و همتی از سوی قانونگذاران برای مشخص نمودن حدود نهادها و سازمانهای مسئول و بریدن این زنجیره ناکارآمد و گسسته دیده نمیشود. یگان حفاظت سازمان میراثفرهنگی به عنوان بازوی انتظامی قضایی سازمان، از نبود آموزش و آگاهی تخصصی، ابزار و امکانات مناسب و حمایت همه جانبه در رنج فراوان است. کوششهای پراکنده و قائم به ذات برخی افراد فداکار این نیرو نیز آشکارا به هیچ دیده میشود و آنها را در وضعیت دشوار قرار میدهد. بنابراین ضرورت دارد وزارتخانه (میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی) و مدیران استانی بر رفع این کاستیها همت گمارند و بر توان این نیرو که چشم و گوش وزارتخانه برای حفاظت از میراث فرهنگی است، بیافزایند.»
در بیانیه جامعه باستانشناسی ایران آمده است: «متلاشی کردن و زدودن شبکههای سازمان یافته و نایافته قاچاق اشیای تاریخی و فرهنگی که عزت و شعور تاریخی بشر را به بازی گرفتهاند عزم همگانی میخواهد. نیروی های امنیتی و انتظامی باید در اینباره تلاش بیشتری به خرج دهند و با شناسایی شبکههای این مفسدان راه را بر تخریب مواریث فرهنگی ببندند. چون در انتظار ماندن تا خبری و شکایتی و گزارشی برسد چاره کار نیست.»
این تشکل باستانشناسی در پایان بیانیه خود در محکوم کردن هجوم حفاران غیرمجاز به محوطههای تاریخی کشور اعلام کرد: «جامعه باستانشناسی ایران با آگاهی از وجود مشکلات و خلاءهای قانونی، ضمن هشدار و بیان نگرانی عمیق خود درباره افزایش آسیبپذیری محوطههای باستانی و تاریخی با استفاه از ظرفیتهای تازه شبکههای اجتماعی، بویژه از بخشهای حقوقی وزارتخانه(میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی)، قوه قضائیه و قوه قانونگذاری میخواهد نسبت به اصلاح و روزآمد کردن قوانین در صیانت بهتر از میراثفرهنگی اقدام نمایند تا شاهد غارت و تاراج روزافزون مواریث فرهنگی خود نباشیم. این جامعه همچنین با ارج گذاشتن به تلاشهای یگان حفاظت میراثفرهنگی، قوه قضاییه و قضات آگاه در برخورد با رژه قاچاقچیان میراثفرهنگی در اصفهان، ارایه گزارش پایانی از برخورد با عوامل چنین اقدامی را خواستار است.»