خسرو سینایی فیلمساز و کارگردان ایرانی و صاحب برند فیلم عروس آتش در سینمای ایران از آن دسته فیلمساز‌هایی است که توجهی جدی به موضوع میراث فرهنگی دارد. او به گفته خودش هر جا که نیاز دیده است به موضوع میراث فرهنگی ورود کرده است و حالا در گفت‌وگوی اختصاصی‌اش با سایت صدای میراث از گرفتاری‌های فیلمسازی در حوزه میراث فرهنگی در ایران می گوید. در وصف علاقه سینایی به حفظ میراث تاریخی و فرهنگی ایران همین بس که او حدود ۹ سال پیش ۲۰ شهر ایران را برای یافتن بناهای تاریخی فاخر با هدف جلب توجه مردم ایران به موضوع معماری و اقلیم شناسی معماران تاریخی کشور سفر کرد و توانست ۵۸ خانه تاریخی فاخر را شناسایی کند که ارزش ساخت فیلم داشتند اما هیچگاه موفق به ساختن فیلم خود در حوزه میراث فرهنگی نشد.
فیلم ساختن بودجه می خواهد
خسرو سینایی در پاسخ به این پرسش صدای میراث که شما شاید تنها فیلمساز حال حاضر ایران هستید که به موضوع میراث فرهنگی توجه جدی دارد گفت: طی ۵۰ سالی که کار کردم همیشه به میراث فرهنگی خودمان توجه داشتم و هر کجا که امکانش فراهم شد فیلمی با موضوع میراث فرهنگی ساختم. ولی مساله این است که فیلم ساختن بودجه می‌خواهد و بودجه را باید فراهم کرد تا به صورت جدی به یک موضوع پرداخته شود.
خسرو سینایی تاکید کرد: خوشبختانه امروز این شانس را داریم که در زمانه‌ای زندگی کنیم که بتوانیم تاریخ و فرهنگ خودمان را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم و این یک موهبت بزرگ است. به این دلیل که تا پیش از زمان حاضر به دلیل نبود امکانات فنی هر شخصی از دیدگاه خود موضوعاتی را در تاریخ ایران می‌نوشت و به نسل‌های بعد منتقل می‌کرد که بسیاری از آن‌ها حتی چندان درست نیستند.
این فیلمساز و کارگردان کشور با اشاره به فیلم گواهان تاریخ که به اشیای موزه جواهرات ملی در خزانه بانک ملی ایران ساخته است گفت: فیلم دیگری دارم به نام راویان تاریخ که به تاریخ سکه و اسکناس در ایران می پردازد.
به گفته سینایی، وقتی تاریخ سکه را مشاهده کنید متوجه می‌شوید که سکه‌ها صادق‌ترن راویان تاریخ هستند. به دلیل این که دیگر معلوم است در چه تاریخی چه اتفاقی افتاده است و سکه مربوط به آنزمان ضرب شده است.
۲۰ شهر کشور را در جستجوی معماری ایرانی زیرپا گذاشتم
کارگردان فیلم‌های گواهان تاریخ و راویان تاریخ و اخیرا فیلمی با موضوع نقاشی در ایران گفت: سال‌ها است که به دنبال این کار هستم ولی امکانش فراهم نشده بود. حدود ۸ یا ۹ سال پیش ۲۰ شهرایران را گشتم برای این که درباره معماری ساختمان‌های فاخر ایرانی تحقیق کنم. ولی تا به امروز امکان ساختن این فیلم فراهم نشده است. در حالی که بودجه‌هایی چندین برابر برای فیلم‌های یکبار مصرف اختصاص داده شده است.
او به فیلم‌های مرثیه گمشده که در آن به موضوع مهاجران لهستانی در زمان جنگ دوم جهانی در ایران پرداخته است و همچنین فیلم‌های نیشابور به نام‌های ابرشهر من و سفر به تاریخ که در آن نیشابور دهه ۶۰ را به تصویر کشیده است اشاره کرد و گفت: همیشه در نظر داشتم که سینما در عین حال که می‌تواند وسیله‌ای برای سرگرمی باشد می تواند این وظیفه خطیر را به عهده بگیرد که زمانه ما و آنچه از گذشته باقیمانده است را برای نسل‌های آینده حفظ کند. منتها این نکته‌ای است که پشتوانه و خواست جدی لازم دارد.
خسرو سینایی تاکید کرد: به عنوان یک فیلمساز شخصا آن جا که امکانی فراهم شده است از آن استفاده کردم و امیدوارم امکانات بیشتری وجود داشته باشد تا به ثبت جدی موضوعاتی که به تاریخ ما و حتی به امروزمان مربوط هستند بپردازیم.
خودم را در فیلمسازی محدود نمی‌کنم
این فیلمساز ایرانی همچنین در پاسخ به این سوال صدای میراث که جامعه ایرانی شما را به عنوان یک فیلمساز اجتماعی و فیلمساز محقق می‌شناسد از عروس آتش به اینسو فیلم‌هایی ساخته‌اید که بیشتر تم اجتماعی دارند اما حالا تمرکز بیشتری به ساخت فیلم‌هایی با موضوع میراث فرهنگی دارید؟ گفت: خیر این موضوع صحت ندارد. من یک فیلمساز هستم و موضوعات مختلف ممکن است توجه مرا جلب کند و درباره آن‌ها فیلم بسازم. اصلا به این معنا نیست که حالا می‌خواهم تنها بر فیلم‌هایی با موضوع میراث فرهنگی تمرکز کنم.
او گفت: معمولا فیلمسازها را با فیلم آخرشان می‌شناسند و فیلم آخر من هم فیلم جزیره رنگین است که درباره جزیره هرمز و زندگی مردم آنجا در قالب یک فیلم داستانی – مستند ساخته شده است. قالبا سعی می‌کنند مرا در قالب مستندساز معرفی کنند اما می‌گویم که من یک فیلمساز هستم. زمانی یک موضوعی ایجاب می‌کند که مستند خالص ساخته شود یک وقت هم موضوع ایجاب می‌کند که مستند داستانی ساخته شود و یک وقت هم ایجاب می‌کند که فیلم داستانی خالص باشد ولی من خودم را هیچوقت محدود نمی‌کنم و براساس تاثیری که یک موضوع بر من دارد فیلم می سازم.
تخریب آثار تاریخی تنها محدود به توسعه و مدرنیته نیست
صدای میراث از خسرو سینایی پرسید از سال‌های گذشته شاهد ویرانی بخشی از میراث فرهنگی کشور به ویژه بناهای تاریخی در پروژه‌های عمرانی به بهانه توسعه بودیم فکر می‌کنید چگونه باید میراث تاریخی را برای نسل‌های بعد حفظ کرد؟
این فیلمساز ایرانی گفت: حدود ۹ سال پیش به ۲۰ شهر ایران سفر کردم و ۵۸ بنای فاخر ایرانی را برای آن که نشان بدهم که معماری ایران زمانی به مساله اقلیم توجه داشته و تفاوت‌های معماری را مطرح کنم شناسایی و کوشش فراوان کردم که در مورد آن‌ها فیلم بسازم اما هرگز بودجه آن فراهم نشد و حالا مطمئن هستم که از آن ۵۸ ساختمان حداقل ۱۸ ساختمان تخریب شده است.
به گفته سینایی، موضوع کنونی در حفظ میراث فرهنگی کشور تنها مدرنیته و توسعه نیست بلکه پشتیبانی از فرهنگ سرمایه‌گذاری لازم دارد و از سوی دیگر اگر قرار است فیلم‌های میراثی در سینماهای عمومی به نمایش گذاشته شود نباید بلایی که سر فیلم آخر من جزیره رنگین آوردند و آنرا برغم نمایش موفق در کانادا و لهستان داقون کردند بر سر فیلم‌های اینچنین بیاورند.
او گفت: مسایل اجتماعی به قدری پیچیده است و به قدری با انباشت موضوعات به روی هم حالت عصبی در جامعه ایجاد شده است که وقتی می‌خوهیم به آرامی یک بحث فرهنگی و تاریخی به درد بخور را هم در سینماها مطرح کنیم ممکن است تماشاگر زیادی نداشته باشد.
