جمعه, ۰۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳

رمزگشایی از الواح هخامنشی/روایت گل‌نبشته‌های هخامنشی از تاریخ اجتماعی امپراطوری هخامنشی

0 انتشار:

دارا به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: مادرانی که در تخت‌جمشید کار می‌کردند پس از فرزنددار شدن پاداش می‌گرفتند و زنان نقش مهمی در اقتصاد این دوران داشتند.

استادیار پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌های پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: الواح به دست آمده از باروی تخت‌جمشید و خزانه؛ به زبان و خط عیلامی هخامنشی، فارسی باستان، آرامی و حتی فریجی نوشته شده‌اند که با وجود کوچک بودن اندازه، اطلاعات بسیار ارزشمندی ارائه می‌کنند.

او افزود: این اطلاعات از آنروی اهمیت دارد که بر خلاف کتیبه‌های شاهی هخامنشی که در آن‌ها از ساتراپی‌ها و پیروزی‌های شاهان خبر می‌داد، در این الواح از زندگی روزمره کارکنان تخت‌جمشید و مسایل مالی و اداری امپراطوری مطلع می‌شویم.

این زبانشناس تاکید کرد: برخلاف کتیبه‌های شاهی که در آن‌ها بزرگنمایی برای پیروز جلوه دادن شاهان نوشته می‌شد، این الواح حقایق جزئیات تاریخ امپراطوری را حتی درباره زنان بازگو می‌کنند.

دارا با بیان اینکه بیشتر این الواح به صورت تکه تکه یا خردشده به دست آمده اند اما شکل این الواح متنوع و متناسب با محتوای کتیبه آن‌ها است گفت: بیشتر این الواح زبانی شکل و کمتر به صورت تخت و الواح تخت بزرگ ترشامل روزنامه یا گزارش پرداخت ها در یک شهر یا محل هستند.

 او بیان کرد: برچسب ها دارای متن کوتاه و مخروطی شکل بوده و به کالاها متصل می شدند و نامه ها نیزگاه  پی نوشت داشتند که مشخص می کرد نویسنده، برنده و دریافت کننده نامه کیست و کتیبه آن ها نیز عمدتاً در همه وجه ها و حتی کناره ها نیز نوشته می شدند.

استادیار پژوهشکده زبانشناسی، متون و کتیبه‌ها گفت: گزارش پرداخت، جیره یا دستمزد، پاداش، مجوز سفر ، دستمزد ،گزارش سفر کارمندان مسافر، نامه، امور مرتبط با جشن ها، صورتحساب، قیمت، حکم و ابلاغ، رسید نقل وانتقال و اسکان، صورت اجناس انبارشده، رسید مالیات و امور اجتماعی و زندگی روزمره موضوعات و اموری هستند که در الواح تخت جمشید به چشم می خورند و اطلاعات فراوانی درباره‌ جزئیات تاریخ هخامنشی ارائه می کنند ،همچنین در الواح خرانه آورده شده که این دستمزد گاه به شکل نقره پرداخت می شد.

به گفته او ، در باروی تخت جمشید بیشتر الواح شامل دستمزد و جیره، اسناد اداری و مالی، مالیات، انبار کردن اجناس، حمل و نقل و پرداخت ها می شوند و در واقع با مطالعه آن ها مشخص می گردد که چه کسی با چه سمتی به چه دلیل به چه میزان از چه جنسی جیره یا دستمزد دریافت می کرده است.

 دارا با بیان اینکه کالاهایی که به شکل دستمزد یا پاداش پرداخت می شدند شامل مواد خام، غله (گندم و جو)، انواع میوه، روغن، آرد، نان یا حیوانات اهلی همچون گاو و گوسفند بودند گفت: این پرداخت‌ها روزانه، ماهیانه یا سالیانه انجام می شد.

او تصریح کرد: حتی مادرانی که در تخت جمشید کار می کردند پس ازفرزند دار شدن پاداش می گرفتند که این پاداش به نسبت جنسیت پسر یا دختر متفاوت بود.

این زبان شناس با اشاره به اینکه الواح هخامنشی در محوطه های دیگر مانند بلخ و بین النهرین نیز به دست آمده اند گفت: موضوعات متنوعی در الواح هخامنشی محوطه های عراق (بین النهرین باستان) ذکر شده که عمدتاً به اکدی نوشته شده است.

به گفته وی، در بابل الواح شامل قرارداد خریدوفروش زمین و خانه، نامه، سفته، وام، اجاره، گروگذاری، مالیات، مسائل مربوط به کاخ شاهی و رفت وآمد به پرسپولیس و سایر مناطق امپراطوری می شود که در آن ها نام های فارسی و بابلی افراد نیز آورده شده است.

دارا با بیان اینکه در سایر محوطه های بین النهرین الواح بیشتر مربوط به مسائل مالی و اقتصادی و امور رایج مردم است گفت: در تمامی ‌الواح به دست آمده از محوطه های مختلف هخامنشی مشاغل آن زمان نیز مانند نجاری، فلزگری، حجاری، رده های مختلف روحانیون، حسابداری، آشپزی و مهتری آورده شده است.

او افزود: براساس کتیبه های الواح تخت جمشید جیره سفر کارکنان تخت جمشید به شوش، بابل و سایر مناطق امپراطوری نیز مشخص بود و حتی جیره غذای مرکب در اصطبل یا هنگام سفر در الواح آمده است.

این پژوهشگر و زبان شناس خاطرنشان کرد همچنین این کتیبه ها کمک می کنند که تقویم مورد استفاده هخامنشیان شامل نام ماه ها (به فارسی باستان و عیلامی) و سال ها را بدانیم ، خدایانی که پرستش می کردند را بشناسیم و با اوزان و مقادیر و نام مکان ها و اشخاص آشنا شویم.

وی افزود: این الواح گاه ممهور می شدند که برای این کار از مهرهای استامپی و استوانه ای استفاده می شد و گاه کتیبه دارنده مهر را نیز داشتند که به انواع خط های رایج در امپراطوری هخامنشی نوشته می شدند.

او اظهار داشت: حتی زنان درباری نیز مهر داشتند و در امور اقتصادی شرکت می کردند  که برخی از آن ها را به کمک همین اثر مهرها می شناسیم.

دارا گفت: با قیاس الواح تخت جمشید با سایر الواح هخامنشی در محوطه های دیگر تنوع موضوعات و در عین حال شباهت سیستم اداری در ساتراپی های مختلف مشخص می شود و بازگشت یا به دست آمدن هر لوح قطعه ای از پازل شناسایی جزئیات تاریخ هخامنشی را روشن می سازد.

print

لطفا دیدگاه خود را ثبت کنید