چهارشنبه, ۰۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳

سیاه چادرها و دست‌بافته‌هایی که فراموش می‌شوند

0 انتشار:

«لَ لِه» نگران است؛ از روزگاری که ایل اش را اینچنین دگرگون کرده است. نه از کوچ خبری است نه از دام. نه مردان به سراغ چیدن موی بزها می روند و نه برای زن ایل حوصله ای مانده تا سقف چادرش را بنا کنند. هر کدام ترجیح می دهند راه آسانتر را انتخاب کنند. حالا دیگر فرش ماشینی بر زمین پهن و سقف شان را هم از برزنت بنا می کنند.

سالهاست که سیاه چادرهای عشایر جای خود را به چادرهای بزرگ برزنتی داده اند، مدت هاست که زنان ایل چشمانشان از دیدن فرش های ماشینی می درخشد و قالی های خود را برای داشتن یک قطعه فرش ماشینی به حراج می گذارند.

«لَ لِه» مادربزرگ ایل کُرمانج عشایر آذربایجان غربی است. او تنها کسی است که در سیاه چادری زندگی می کند که با سرانگشتانش در ایام جوانی بافته است. می گوید: به قالی ها اشاره می کند و سقفی که تعداد آن در میان عشایر به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد. می گوید: اینها غنیمت است وقتی دیگر  نه دختران ایل قالی دست بافته خود را جهاز می برند نه حاضرند که به رویه پدران و مادران خود کوچ کنند چه برسد به آنکه سقف شان را با هنر خود ببافند.

«لَ لِه» تنها از دختران نسل جدید ایل گله ندارد از قدیمی هایی ایل می گوید که حتی نقوش قالی هایی که می بافتند را به خاطر ندارند.

یکی از کارشناسان دستبافته های سنتی به صدای میراث می گوید: با اینکه تکنیک بافت سیاه چادر از نوع ساده ترین و ابتدایی ترین دست بافته ها است، و به دلیل استفاده از موی بز به عنوان مواد اولیه، بالاترین کارآیی و کاربُرد برای چادر عشایر را دارد اما سالهاست که زنان عشایر دیگر سیاه چادر نمی بافند.

او یکی از دلایل فراموشی هنر زنان عشایر را نبود دام عنوان می‌کند. به گفته او، از زمانی که عشایر یکجانشین شدند و موانع بسیاری ایجاد شد و تجدد و زندگی شهرنشینی در عشایر نفوذ کرد این اتفاق برای عشایر رخ داد. به طوری که آنها دستبافته های خود را با قیمت ناچیزی می فروشند تا یک یا دوقطعه فرش دستبافت داشته باشند. این درحالی است که هیچ برنامه ریزی برای اشتغال ایلات ایجاد نشده است به همین دلیل درحال حاضر شاهد آن هستیم بسیاری از بافته هایی که کاربردی زندگی عشایر بودند هم دیگر وجود ندارند و جای خود را به کالاهای مصنوعی زندگی شهرنشینی داده است.

print

لطفا دیدگاه خود را ثبت کنید