صدای میراث: علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور شب گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما اعلام کرد: در سه ماهه اول سال ۹۸ تعداد ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار گردشگر خارجی وارد ایران شدند که این رقم در سه ماهه اول سال ۹۹ به ۷۴ گردشگر ورودی رسید.
او گفت: گردشگری ایران در سال گذشته میلادی توانست ۱۱٫۷ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص دهد یعنی چیزی حدود ۲٫۸ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور به گردشگری اختصاص یافت.
علی اصغر مونسان افزود: در انتهای سال ۹۱ تعداد ۴٫۹ میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کردند که این رقم در سال ۹۸ که انتهای آن مصادف با کرونا و کاهش شدید گردشگری بود به عدد ۸ میلیون ۷۰۰ هزار گردشگر خارجی رسید. سال ۲۰۱۹ نیز سازمان جهانی گردشگری، ایران را دومین کشور در سرعت رشد گردشگر خارجی در جهان معرفی کرد.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگر و صنایع‌دستی اعلام کرد: صنعت گردشگری ایران در حال شکل دادن به یک اقتصاد جدید در کشور بود که با شیوع کرونا افت شدید گردشگری در جهان و ایران اتفاق افتاد.
علی‌اصغر مونسان در این گفت‌وگو پس از آن که در پاسخ به سوالی درخصوص تبدیل سازمان میراث‌فرهنگی به وزارتخانه،این اقدام را گام مثبتی در جهت ارتقای آن سازمان در تصمیمات کشوری، هیات دولت و نظام بودجه‌ریزی کشور خواند افزود: بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اما نسبت به سایر وزارتخانه‌ها تقریبا ۵۰ درصد کمتر از آخرین وزارتخانه کشور یعنی وزارت ورزش و جوانان است.
او افزود: بودجه وزارت ورزش ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است در حالی که بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ۱۴۰۰ میلیارد تومان بود و نظام بودجه‌ریزی هیچ تناسبی با جایگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ندارد.
علی‌اصغر مونسان با اعلام این مطلب که نظام برنامه‌ریزی کشور باید باید گردشگری را در اولویت قرار دهد افزود: با توجه به ظرفیت‌های موجود در این بخش می‌توان به راحتی ایجاد شغل کرد و فقط در دولت دوازدهم ۳۶۵ هزار شغل برای جوانان با حجم سرمایه‌‌گذاری بسیار اندک نسبت به سایر بخش های اقتصادی ایجاد شده است.
او گفت: با ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان می‌توان در بخش گردشگری یک شغل ایجاد کرد در حالی که این رقم در بخش صنعت ۵۰۰ میلیون تومان تا ۱ میلیارد تومان است.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ابراز تاسف نسبت به نبود حمایت از بخش گردشگری در کشور افزود: گردشگری در همه جهان مهم است و به عنوان مسیر میان‌بر توسعه به آن نگاه می‌شود. گردشگری همچنین سومین اقتصاد بزرگ دنیا است پیش‌بینی می‌شد به نخستین اقتصاد جهان تبدیل شود.
علی‌اصغر مونسان اعلام کرد: اگر گردشگری در صدر حمایت‌های دولت قرار بگیرد می‌تواند در زمان بسیار کوتاه جایگاه خود را در تولید ناخالص داخلی بیابد.
او یکی از دلایل کمبود ارزهای خارجی در بازار را قطع درآمدهای ناشی از گردشگری خواند و گفت: درآمدهای ارزی بخش گردشگری مانند بخش نفت به خزانه دولت وارد نمی‌شود و به همین دلیل تاثیر آن در اقتصاد مشاهده نمی‌شود.
او افزود: بخش زیادی از ارزی که به واسطه گردشگری خارجی در کشور وجود داشت اکنون در بازار وجود ندارد و یکی از دلایل کمبود ارز در بازار ایران به حوزه گردشگری بازمی‌گردد.
به گفته علی‌اصغر مونسان پیشتر کارشناسان اقتصادی توجه زیادی به تاثیر گردشگری در بازار ارز نداشتند چون درآمد ارزی آن مانند بخش نفت به خزانه دولت وارد نمی‌شد. بلکه این درآمد توسط خود مردم ایجاد می‌شد و در چرخه اقتصادی کشور قرار می‌گرفت.
او مهمترین تاثیر تبدیل سازمان میراث‌فرهنگی به وزارت میراث فرهنگی را نیز ثبات مدیریتی در این بخش اعلام کرد و گفت: عمر مدیریت در سازمان وقت میراث‌فرهنگی یکسال بود که حالا با تبدیل این سازمان به وزارتخانه و پروسه معرفی وزیر توسط رییس جمهوری و انتخاب توسط مجلس عمر مدیریتی در این وزارتخانه بیشتر شده است.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اعلام این که تا مردادماه سالجاری حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان خسارت ناشی از شیوع کرونا به بخش گردشگری برآورد شده است گفت: تعداد بیکاران در حوزه گردشگری بسیار گسترده تر از آن است که گفته می‌شود و تعداد زیادی از کارکنان هتل‌ها، بومگردی‌ها، دفاتر خدمات مسافرتی و راهنمایان گردشگری بیکار شده‌اند.
مونسان افزود: دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان برای مشاغلی که از کرونا آسیب دیدند اختصاص داد که این روند کند پیش رفت و تا این لحظه نیز از ۱۲ هزار میلیارد تومان خسارتی که تا مردادماه گزارش شد تنها ۱۷۵ میلیارد تومان در قالب وام به فعالان بخش گردشگری با شرط حفظ اشتغال پرداخت شد که برای بخش گردشگری جذابیت نداشت.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ابراز نگرانی از آینده صنعت گردشگری کشور گفت: امید داشتیم موضوع کرونا هر چه زودتر حل شود و اینطور نشد و کرونا همچنان در دنیا می‌تازد.
او گفت: تنها اتفاق مهم در این صنعت تعطیلات خردادماه گذشته بود که موجب شد به دلیل حجم سفری که اتفاق افتاد یک بخش از گردشگری نفس بکشد و هتلدارها اعلام کردند چک خریدهای مربوط به عید سال ۹۹ را پاس کرده اند.
علی‌اصغر مونسان پس از آن که در پایان این جمله با این پرسش مجری خبر مواجه شد که شما نفس راحت کشیدید اما کادر درمان و بسیاری از مردم که به کرونا مبتلا شدند در همین سفرها دچار مشکل شدند گفت: یک بخش از سفرها را خود مردم انجام می دهند و یک بخش از سفرها توسط تور صورت می‌گیرد و در این بخش ما نیز کاملا هماهنگ با وزارت بهداشت و هرآنچه ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب و وزارت بهداشت ابلاغ کرد را رعایت کردیم. وزارت بهداشت هیچوقت هتل‌ها را تعطیل نکرد بلکه پروتکل سختگیرانه اعلام کرد و ما نیز به هتل‌ها گفتیم که ۵۰ درصد ظرفیت باید پذیرش کنند و هر اتاقی که مسافر داخل آن می‌رود تا ۲۴ ساعت بعد مسافر دیگری نباید وارد شود و آن اتاق باید کاملا ایزوله شود. در سفر با تور هم فاصله اجتماعی در اتوبوس‌ها رعایت می‌شد. بنابراین حجم سفرهای خارج از قاعده بود که موجب نگرانی وزارت بهداشت و کادر پزشکی شد و متاسفانه به ما هم آسیب زد. اما آنچه در حوزه کنترل ما و وزارت بهداشت اتفاق افتاد آسیبی وارد نکرد. با این حال هنوز از مردم می‌خواهیم به آنچه وزارت بهداشت توصیه می‌کند توجه کنند.
علی‌اصغر مونسان اعلام کرد: این قابلیت در صنعت گردشگری ایران وجود دارد که به محض اجازه وزارت بهداشت بلافاصله سفرها آغاز شوند و خوشبختانه حجم گردشگری داخلی کشور به اندازه‌ای بزرگ است که اگر اجازه سفر صادر شود تمامی مراکز گردشگری کشور پر شود.
او در پاسخ به سوالی درخصوص مقایسه گردشگری ایران و ترکیه و بازارهای جدید گردشگری ایران گفت: بسیار از ترکیه صحبت می‌شود. اما واقعیت این است که نظام گردشگری ترکیه در اولویت یک و دو قرار دارد. اما در ایران هرگز اینگونه نبوده است.
مونسان افزود: بازارهای جدیدی تا قبل از کرونا هدفگذاری شدند. اما اتفاقات بدی در سال ۹۸ برای صنعت گردشگری افتاد که از همه آن‌ها عبور کردیم. در ابتدای سال ۹۸ در ایام عید سیل آمد و گفتیم سفر نروید. بعد هم تنش‌های منطقه‌ای داشتیم. بعد ماجرای بنزین را داخل کشور داشتیم. سپس شهادت سردار سلیمانی و بعد هم ماجرای هواپیمای اوکراینی پیش آمد که هر کدام از این اتفاقات می‌توانست گردشگری ایران را صفر کند. اما با تلاش معاونت گردشگری و همکاری فعالان گردشگری، بازارهای گردشگی ایران تغییر کرد و نگذاشتیم آمارها پایین بیاید. تازه افزایش خوبی هم داشتیم و الان هم آماده اجرای برنامه‌های خوبی در صورت اجازه ستاد ملی مقابله با کرونا هستیم. ترکیه و دوبی گردشگری خود را فعال کرده‌اند. ما اما هنوز اجازه نداریم. چون سلامت مردم در اولویت برنامه همه ما است. اما به محض این که وزارت بهداشت مهار و کنترل بیماری را اعلام کند آمادگی داریم گردشگری خارجی را هم شروع کنیم.
او همچنین اعلام کرد: ایران برنامه حضور در ۲۰ نمایشگاه بین المللی گردشگری را داشت که ماجرای کرونا پیش آمد و این برنامه کنسل شد.
مونسان به حوزه صنایع دستی هم اشاره کرد و گفت: حجم زیادی اشتغال در این بخش وجود دارد و بیش از ۴۸۰ هزار نفر در سامانه وزارت میراث فرهنگی ثبت نام کرده‌اند و برآورد این است که تعداد زیادی هم هستند که هنوز ثبت نام نکرده‌اند. بنابراین تعداد زیادی از افراد در این بخش فعالیت می‌کنند که اگر بعد خانوار هم محاسبه شود صنایع دستی بخش زیادی از معیشت مردم را تشکیل می‌دهد. ۷۰ درصد فعالین این بخش زنان هستند که تعداد زیادی از آن‌ها زنان سرپرست خانوار هستند.
مونسان از صادرات بیش از ۴۴۰ هزار دلاری صنایع دستی خبر داد و افزود: یک بخش مهم در هتل‌ها وجود فروشگاه‌های صنایع دستی است. در هتل بوتیک‌ها نیز تمام تجهیزات مبتنی بر صنایع دستی است. یعنی یک خانه تاریخی بطور کامل با صنایع‌دستی تجهیز و تبدیل به هتل می‌شود.
او گفت: امید است مجوز برگزاری نمایشگاه صنایع دستی در شهریورماه توسط وزارت بهداشت صادر شود. علاوه بر این پیشنهادات و مقایسه وزارت میراث‌فرهنگی در موضوع حمایت کشورهای دیگر از صنایع دستی در دوره کرونا به دولت ارسال شده است.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ارتباط با حفاظت از آثار و محوطه‌هی تاریخی گفت: ۱۰۰ هزار سایت تاریخی شناخته شده و ۳۲ هزار اثر ثبت ملی شده و ۲۴ اثر ثبت جهانی شده در ایران وجود دارد که اگر بخواهیم تنها برای ۱۰۰ هزارسایت شناخته شده تاریخی در سه شیفت نگهبان بگذاریم باید ۳۰۰ هزار نفر را برای این موضوع استخدام کنیم. یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز حدود ۲ هزار نیرو دارد. البته نیروی انتظامی و حمایت‌های ویژه قوه قضاییه و قانون متین و محکم در حفاظت از آثار تاریخی در کنار وزارت میراث‌فرهنگی حضور دارند.
مونسان اعلام کرد: کل بودجه حوزه میراث فرهنگی کشور ۲۶۰ میلیارد تومان است که اگر این مبلغ تقسیم بر ۳۲ هزار اثر ثبت ملی شده کشور شود به هر اثر فقط ۵ میلیون تومان بابت نگهداری تخصیص می‌یابد. یعنی تخت حمشید و سعدآباد هر کدام باید با ۵ میلیون تومان نگهداری شوند. بنابراین تلاش شده است خود مردم به میدان وارد شوند و به همین منظور سال ۹۹ آیین‌نامه میراث‌بانان افتخاری تدوین و ابلاغ شد. چون خود مردم بزرگترین سرمایه حفاظت از میراث فرهنگی هستند. در تمام دنیا هم همینطور است. در ایتالیا هم که این همه بنای تاریخی وجود دارد امکان گذاشتن نگهبان برای هر اثر ممکن نیست و مردم خودشان از آثار تاریخی حفاظت می‌کنند.
مونسان ادامه داد: برای جبران اعتبارات مورد نیاز نداشته تلاش کردیم به غیر از نفایس تاریخی، حق بهره‌برداری از بناهای تاریخی را به مردم بدهیم و الان خود مردم آمده‌اند و بناهای تاریخی را مرمت می‌کنند و تبدیل به فضای کسب‌وکار با رعایت موازین میراث فرهنگی می‌کنند.
وزیر میراث فرهنگی گفت: ۲ هزار پروژه در حوزه میراث‌فرهنگی و مرمت بناهای تاریخی وجود دارد که خود مردم دارند انجام می‌دهند. همین بوتیک هتل‌ها بناهای تاریخی است که مردم دارند مرمت می کنند و تبدیل به هتل می‌کنند.
علی اصغر مونسان در ارتباط با حفاری‌های غیرمجاز در کشور نیز اعلام کرد: یگان حفاظت میراث‌فرهنگی حداکثر تلاش خود را دارد و کشفیات خوبی هم دارد. قانون هم به خوبی ما را حمایت می کند و جرایم حوزه میراث فرهنگی را هم ردیف با جرایم امنیت ملی می‌داند. وزارت میراث‌فرهنگی جزو کمتر بخش‌های کشور است که در قوانین آن حتی اقدام به جرم هم جرم است و یکنفر اگر برود کاوش هم بکند و حتی اگر به چیزی هم نرسد، صرف کاوش بدون مجوز، مجرم است.
او افزود: چندی قبل از رییس محترم قوه قضاییه و دادستان کل کشور درخواستی داشتم که که ابلاغیه‌ای به سراسر کشور صادر شد تا توجه قوه قضاییه بیشتر به موضوع میراث‌فرهنگی جلب شود. البته اتفاقات بد هم می‌افتد. اما حفاظت از سایت‌های تاریخی به خوبی دارد انجام می شود.
مونسان ادامه داد: فقط در دولت تدبیر و امید حدود ۲۶۷۱ قلم شی تاریخی را از خارج از کشور برگردانده شد و سال ۹۸ یک بسته ۱۷۰۰ تایی از الواح هخامنشی که نشان می‌دهد ۲۵۰۰ سال قبل در ایران سیستم حسابداری و پرداخت حقوق وجود داشته به کشور بازگردانده شد. اکنون نیز تمام آثار تاریخی در سامانه‌ها ثبت شده و به یونسکو معرفی شده است. بنابراین هر کدام از این اشیا در خارج از کشور شناسایی شوند، بلافاصله ضبط و توقیف و به ایران مسترد می‌شوند. در حالی که قبلا باید می‌رفتیم و اثبات می‌کردیم که شیء متعلق به ایران است و بصورت غیرقانونی از ایران خارج شده است.
مونسان همچنین از پیشنهاد وزارت میراث‌فرهنگی برای تبدیل مکران به نخستین منطقه آزاد گردشگری کشور خبر داد و گفت: این پیشنهاد در نامه‌ای به معاون اول رییس جمهوری اعلام شده است.
وزیر میراث‌فرهنگی همچنین برخورد با تورهای غیرمجاز برگزار شده در کشور را وظیفه وزارت میراث‌فرهنگی ندانست و اعلام کرد: این تورها مسافر محسوب می‌شوند و هیچ فایده‌ای برای چرخه گردشگری کشور ندارند. بنابراین اتفاقات ناهنجار در آن ها و حوادث مرتبط با آن‌ها ارتباطی به وزارت میراث فرهنگی ندارد.
