منوچهرجهانیان
رییس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ/
صدای میراث: لزوم توجه به اهمیت و توسعه فعالیت‌های گردشگری در عرصه بین‌الملل و اثرگذاری بر فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی در کشورهای مختلف جهان، جامعه محور بودن و تاثیرگذاری گردشگری بر ایجاد اشتغال و کارآفرینی و توانمندسازی جوامع میزبان ومحلی بواسطه بهره‌مندی از توسعه فعالیت‌های گردشگری؛ بویژه توسعه فعالیت‌های اقتصادی گردشگری، سازمان جهانی گردشگری (unwto) روز ۲۷ سپتامبر سال ۲۰۱۹ را «گردشگری و اشتغال، آینده بهتر برای همه» نامیده است.
با نگاهی به کسب و کارهای گردشگری، ایجاد مشاغل درحوزه گردشگری در مناطق مختلف جهان و مقایسه ان با سایر مشاغل، تاثیر گردشگری بر تحول و پیشرفت جوامع میزبان و محلی را نسبت به سایر مشاغل بر همگان آشکار می‌کند.
در سال ۲۰۱۸ براساس گزارش سازمان جهانی گردشگری بیش از ۱۳ درصد مشاغل جهان حدود ۳۳۰ میلیون نفر بصورت مستقیم در بخش‌های مختلف گردشگری اشتغال داشته‌اند. براین اساس مبلغی بالغ بر ۱۶۰۰ میلیارد دلار را نصیب کشورها نموده است.
امروزه گردشگری یکی از محورهای مهم و تاثیرگذار بر توسعه در مناطق مختلف جهان است و از اولویت‌ها و سیاست‌های اصلی دولت‌ها برای رونق کسب و کارهای پایدار و محور کلیدی اشتغال و کارآفرینی در جهت درآمد ارزی و رونق اقتصادی است. لازمه توسعه در این بخش، تبدیل منابع گردشگری به محصول و در کنار آن برنامه‌ریزی جامع و هدفمند برای معرفی و بازاریابی و تعامل با سایر کشورها، بویژه کشورهای بازار هدف با اتکاء به منابع درونی و بکارگیری منابع انسانی متخصص و متعهد و مسئولیت‌پذیر در بخش‌های متنوع گردشگری است.
توجه به بهره‌مندی از فناوریهای نوین و به ویژه اینترنت، موجب بروز تغییرات چشمگیری در شیوه‌های سنتی سفر و گردشگری شده است. دیجیتال‌سازی فرآیندها، عامل تغییر و تحول بسیاری در سبک تجارت و کسب و کار در زمینه گردشگری شده است. به گونه‌ای که گردشگر را از عنصری منفعل به کنشگری کلیدی در فرآیند گردشگری تبدیل کرده است.
فناوریهای نوین هزینه‌های سفر را به شکل قابل توجهی کاهش داده است و کیفیت و بهره‌وری سفر را افزایش داد. سفر ارزانقیمت یکی از مطلوب‌ترین شیوه‌های سفر برای نسل جوان کنونی است. نسلی با امکانات و منابع محدود اما دانشی گسترده و دسترسی نامحدود به فناوری و اطلاعات، نیازها، خواسته‌ها و سلایق در حال تغییر، همین نسل است که امروزه شرکت‌ها و کسب‌وکارها را وادار به اتخاذ شیوه‌های نوآورانه و رقابت تنگاتنگ برای افزایش خدمات با کیفیت و بهره‌وری نموده است. امروزه خواسته مشتریان پاسخگویی به نیازهای در حال رشد آن‌ها است و این پاسخگویی از طریق تکنولوژی، بیش از گذشته میسر است.
امروزه کسب و کارهای گردشگری با بهره‌مندی از تکنولوژی توانایی شناسایی بهینه نیاز کاربران را دارند. موفق‌ترین کسب و کارهای گردشگری، همواره کاربران خود را در فضای مجازی رصد کرده و برای آن‌ها اهمیت ویژه قائل هستند.
از سوی دیگر دولت‌ها و قانونگذاران نقش بسزایی بر تسریع روند رشد تکنولوژی و نهادینه‌سازی آن در جوامع دارند. قوانین و مقررات اعم از قوانین بازدارنده و یا تسهیل‌گر و تسریع کننده، اثرات انکارناپذیری بر روند سرعت تغییرات خواهد داشت که می‌تواند نفش و اهمیت بسیار تاثیرگذاری بر اشتغال و کارفرینی گردشگری ایفا کند.
گردشگری الکترونیک به معنای دیجیتالی کردن تمامی فرایندها و زنجیره‌های ارزش در صنعت گردشگری است که هدف آن، افزایش اثربخشی و بهره وری کسب و کارهای فعال در حوزه گردشگری است. به لطف پیشرفت‌های تکنولوژیک، کمتر مقصد یا جاذبه گردشگری ناشناخته باقی خواهد ماند و گردشگران قادرند در مدت زمانی بسیار کوتاه‌تر از گذشته، مرزها را درنوردیده و از یک سوی زمین به سوی دیگر آن سفر کنند.
اهمیت فناوریهای دیجیتالی در گردشگری، ارئه فرصت‌های خلاق و نوآوری و آماده‌سازی و تبدیل چالش‌ها و تهدیدات به فرصت‌هایی در جهت رفع نیاز نسل کنونی بشر بواسطه بسترسازی وتوسعه فعالیت‌های گردشگری است که اشتغال و کارآفرینی در سایر مشاغل وابسته به گردشگری را تسریع کرده است. استفاده از این فناوری مشاغل جدید و نو ظهور را خلق نموده که با کمترین سرمایه‌گذاری بیشترین اشتغال و درآمد را نصیب جوامع میزبان و محلی خواهد کرد.
روزجهانی گردشگری فرصتی منحصر به فرد برای بالابردن آگاهی از مشارکت واقعی و بالقوه گردشگری در توسعه پایدار است. این روز و برپایی جشن جهانی با شعار “گردشگری و اشتغال، آینده بهتر برای همه” به میزبانی کشور هندوستان و متناسب با آن، برپایی جشن روز جهانی گردشگری در همه کشورها و در کشور عزیزمان ایران، سرفراز فرصتی را فراهم می‌آورد که متولیان و دست‌اندرکارن و ذینفان گردشگری به لزوم اهمیت و تاثیرگذاری ان در بخش های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و محیط‌زیستی، بیشتر آشنا شده و با اتکاء به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های متنوع و بینظیر آن در طول سال پیش رو برنامه‌های محوری را در جهت اشتغال و کارآفرینی پایدار در مناطق مختلف کشور و براساس منابع درونی و معرفی جاذبه‌های کمتر شناخته شده و یا ناشناخته اهتمام ورزند.
سازمان جهانی گردشگری بکارگیری فناوریهای نوین و خلاقیت و نوآوری را به عنوان بخشی از راه‌حل چالش‌ها و همراهی سایر بخش‌ها با بخش گردشگری پایدار و مسئولیت‌پذیر، در راستای خلق ثروت و اشتغال پایدار و بهره‌مندی مردمان جوامع میزبان و محلی در راستای فقرزدایی و رفع محرومیت برای بومیان مناطق مختلف جهان می‌داند که بایستی مورد توجه جدی دولت‌ها، سیاستگذاران، تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان حوزه گردشگری قرار گیرد.
توجه به نوآوری و خلاقیت در فعالیت‌های توسعه گردشگری فرصت‌هایی را برای بهبود بخشیدن به مشارکت، توانمندسازی جوامع میزبان و محلی و مدیریت منابع کارآمد در کنار سایر اهداف همانند؛ ایمنی و امنیت، بهداشت و کارآفرینی و حفاظت و صیانت از محیط طبیعی و فرهنگی را در دستور کار توسعه پایدار قرار خواهد داد.
انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی جامع و هدفمند در حوزه گردشگری با توجه به شعار محوری روز جهانی گردشگری با حضور و همراهی بخش‌های دولتی و خصوصی، توسعه فعالیت‌های گردشگری در راستای پایداری گردشگری، مشکلات محیط‌زیستی را کاهش داده و منافع پایدار در راستای کارآفرینی و اشتغال مولد در گردشگری باشد.
