حسین فیضیکارشناس ارشد باستان‌شناسی/
طی روزهای گذشته متاسفانه در نزدیکی یکی از ارزنده‌ترین آثار به جای مانده از دوران ساسانی انفجاری رخ داد. این انفجار در یکصد متری نقش برجسته اردشیر پاپکان اتفاق افتاد و در کوتاه مدت اگر صدمه‌ای به این نقش زده نشود، در درازمدت باعث تخریب بسیار جدی به این نقش برجسته خواهد شد.
نقش برجسته اردشیر پاپکان یک حجاری منحصر به فرد و از نخستین سنگ‌نگاره‌های صخره‌ای با موضوع مذهبی است که در آن گرفتن حلقه سلطنتی را در هنر ساسانیان شرح داده است. این نقش برجسته تاثیر مستقیم بر همه نقوش مذهبی دوره ساسانی گذاشت.
نقش برجسته اردشیر پاپکان در فیروزآباد فارس به گواه داده‌های ارزشمند باستان‌شناسی متعلق به اردشیر پاپکان موسس سلسله ساسانیان است که در حال گرفتن حلقه‌ای بدون روبان (حلقه پیروزی) از جانب شخصی است که پژوهشگران گذشته او را «اهورامزدا» معرفی کرده‌اند. اما نگارنده او را موبد اعظم (پاپک) پدر اردشیر پاپکان معرفی می‌کند و معتقد است این نقش، مشروعیت بخشی پاپک به پسرش اردشیر پاپکان است.
پست سر اردشیر پاپکان یک خادم حجاری شده است که به سنت شرقی، اندازه او از نفرات سلطنتی کوچکتر است و پشت سر او نیز سه شخص سلطنتی که شخص نخست به دلیل علامت روی کلاه خویش شاپور اول، ولیعهد و جانشین اردشیر پاپکان است.
اشخاص دیگر به قطع قابل شناسایی نیستند اما نظریاتی مبنی بر این که آن‌ها پسران دیگر اردشیر پاپکان (اردشیر کرمانشاه و پیروز ) باشند ارائه شده است. باید اذعان کنم این نقش هنوز دارای پتانسیل‌های زیاد پژوهشی است و جزئی از محور ثبت جهانی شده ساسانیان در پارس است.
با این توضیح مختصر، اهمیت و جایگاه ویژه نقش برجسته اردشیر مشخص می‌شود و دلیل نگرانی اهالی باستان‌شناسی و میراث‌فرهنگی از رفتارهای بدون استاندارد در ارتباط با این نقش برجسته که طی هفته گذشته انجام شد نیز همین است که این نقش از اهمیت بالایی برخودار است.
بدین ترتیب، انجام عملیات انفجار در نزدیکی این نقش برجیته توجیه ندارد. اما بدتر آن است که بر نقش برجسته‌ای اینچنین با اهمیت، یونولیت می‌گذارند تا از انفجار مصون بماند. اقدامی که بسیار مضحک و غیرقابل هضم است.
گمان دارم که دست‌اندرکاران پروژه، اهمیت داده‌های ارزشمند نقش برجسته اردشیر پاپکان را درک نکرده‌اند و خانواده باستان‌شناسی کشور باید جایگاه این آثار سترگ را به بارها به دست‌اندرکاران یادآوری کنند تا از یاد آن‌ها نرود که این آثار متعلق به همه ایرانیان از گذشته تا آینده بوده و هست.
