صدای میراث؛ جامعه باستان‌شناسی ایران به جوابیه شهرداری و شورای شهر شوش درباره انتقادها نسبت به ساخت «زیرگذر» در عرصه باستانی شوش پاسخ داد.
در پاسخ جامعه باستان‌شناسی ایران به جوابیه شهرداری و شورای شهر شوش آمده است: در بهمن ماه ۱۳۹۶ جامعه باستان‌شناسی ایران پیرو خبرهایی که نشان از آسیب به عرصه شهر تاریخی و باستانی شوش داشت، نامه‌ای به وزارت راه و شهرسازی نوشت و اشاره کرد که مجموعه باستانی شوش با قدمت ۷ هزارسال به دلیل ارزش‌های منحصربه فردش در سال ۱۳۹۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
جامعه باستان شناسی ایران افزود: در این نامه، ضمن ارائه پیشنهادهایی برای پیشگیری از تعرض به عرصه باستانی شوش، مراتب هشدار و اعتراض نسبت به کم‌توجهی به این میراث تمدن بشری بیان شده بود. این اعتراض مورد توجه وزیر محترم وقت راه و شهرسازی قرار گرفت و طرح مذکور موقتا متوقف شد.
در پاسخ این جامعه به شهرداری و شورای شهر شوش آمده است: به تازگی در پی یورش شبانه بولدوزرها به عرصه باستانی شهر شوش، علاوه بر اعتراض‌های گسترده‌ای که این اقدام ناهنجار برانگیخت و در رسانه‌ها بازتاب یافت، یکی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، سرکار خانم پروانه سلحشوری، نیز در این زمینه واکنش مناسبی نشان دادند. ایشان ضمن استفاده از نظر متخصصان باستان‌شناسی که در نامه جامعه باستان‌شناسی ایران درج شده بود، طی نامه‌ای به وزیر محترم راه و شهرسازی خواستار اعلام نظر تخصصی این وزارتخانه در خصوص عبور زیرگذر شوش و جلوگیری از دوباره‌کاری شدند.
براساس پاسخ جامعه باستان شناسی ایران به مدیران شهری شوش، پس از انتشار این نامه، شهرداری و شورای شهر شوش جوابیه‌ای در قبال این اقدام شایسته و مسئولانه خانم سلحشوری منتشر کردند که در انتهای آن به اعتراض جامعه باستان شناسی ایران پرداخته شد و متاسفانه در جوابیه مذکور، نامه جامعه باستان‌شناسی ایران تحریف شد.
جامعه باستان‌شناسی ایران اعلام کرد: جامعه باستان‌شناسی ایران ضمن تشکر از سرکار خانم سلحشوری برای استفاده از مفاد آن نامه در استیفاء حقوق مردم شوش و ملت ایران و تذکر برای پرهیز از به تاراج دادن میراث ملی و جهانی، ابتدا به روشنگری درباره تحریف آرای جامعه باستان‌شناسی ایران پرداخته و سپس به طرح چند پرسش از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش خواهد پرداخت.
این جامعه افزود: در جوابیه شهرداری و شورای شهر شوش چند بار تاکید شده است که زیرگذرِ مورد مناقشه بیرون از عرصه میراث‌جهانی شوش قرار دارد و به نظر می‌رسد که عرصه میراث جهانی، دستاویزی برای سرپوش نهادن به اقدامات خلاف قانون در طرح مذکور شده است. شهر باستانی شوش واجد عرصه‌ای ملی است که در سال ۱۳۹۴ به تصویب دولت جمهوری اسلامی ایران رسید و قاعدتاً می‌بایست از سوی همگان، به ویژه از سوی اجزاء دولت یا نهادهای وابسته به آن، محترم شمرده شود.
به نوشته جامعه باستان شناسی ایران، عرصه مذکور ۷۰۰ هکتار است و زیرگذر مورد مناقشه نیز، آشکارا درون عرصه مصوب و ابلاغ شده ملی قرار دارد. اما افزون بر این، زیرگذر مذکور درون حریم درجه یک جهانی شهر شوش نیز واقع شده است.
جامعه باستان شناسی ایران ادامه داد: مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به نامه‌ای از رییس اداره میراث‌فرهنگی شوش استناد می‌کنند که در آن قید شده که «زیرگذر شوش در عرصه میراث جهانی واقع نیست» و با نادیده گرفتن سایر اسناد متقن، این نامه را مبنا و مجوزی برای اقدامات غیرقانونی خود قرار داده‌اند. این در حالی است که حتی در نامه مذکور نیز گفته نشده که محل «زیرگذر» در درون عرصه ملی شوش قرار ندارد. در واقع، با توجه به فضای به وجود آمده در شوش، مسئول اداره میراث فرهنگی شوش، با علم به اینکه مبنای عمل برای همه ادارات از جمله فرمانداری، شهرداری و شورای شهر شوش مصوبات ملی است، از درج این نکته که «زیرگذر» در عرصه مصوب ملی جای ندارد، اجتناب کرده است.
جامعه باستان شناسی ایران در واکنش به شهرداری و شورای شهر شوش آورده است: بعد از توضیح این دو نکته، لازم است مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به چند سؤال که دغدغه بسیاری از مردم ایران در قبال وقایع شوش است پاسخ دهند:
۱- در این جوابیه به تخصیص و پرداخت «۵۵۰ میلیون تومان اعتبار جهت گمانه‌زنی برای سازمان میراث فرهنگی» اشاره شده است. خواهشمند است مدارک و مستندات این پرداخت‌ها را رسانه‌ای کنند. از سوی دیگر از مدیران مربوطه در سازمان میراث فرهنگی نیز خواهشمندیم تا با ارائه مستندات و شواهد متقن در این خصوص شفاف‌سازی کنند.
۲- در این جوابیه، به طرزی عجیب و غیرحرفه‌ای، دلیل برچیدن «پل روگذر» شوش را «توافق معاون سازمان میراث فرهنگی با برچیده شدن آن پل» و «موافقت با احداث زیرگذر» عنوان کرده‌اند. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست میشود اسناد و مجوزهای قانونی تخریب «پل روگذر» شوش را که قاعدتاً می‌بایست از سوی وزارت راه و شهرسازی و استانداری خوزستان صادر شده باشد، منتشر کنند. همچنین مجوز مکتوب «احداث زیرگذر» از سوی سازمان میراث فرهنگی را رسانه‌ای کنند. بدیهی است که در صورت صدور چنین حکمی از سوی مدیران میراث، مسئولان مربوطه باید جهت صدور مجوز و عملکرد غیرتخصصی و غیرحرفه‌ای مورد بازخواست قرار بگیرند. اما در صورت وجود نداشتن چنین اسنادی، تمامی حوادث و معضلات ناشی از تخریب «پل روگذر» بر عهده مسئولان و مدیران در شهرداری و شورای شهر شوش خواهد بود و باید پاسخگو باشند.
۳- در جوابیه ذکر شده است که «طرح جاده کمربندی شوش» به دلیل «وجود آثار و محوطه‌های باستانی» از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد مخالفت قرار گرفته است. بنا به اطلاع، این امر نیز صحت ندارد. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست میشود، نقشه‌های مسیر پیشنهادی «جاده کمربندی»، گزارش بررسی‌‌های باستان‌شناسی این مسیر، و نیز اسناد مخالفت سازمان میراث فرهنگی را منتشر نمایند.
۴- با توجه به بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی در شوش، از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست میشود مدارک و راهکارهای عملی حفاظت از «زیرگذر» در این منطقه مرطوب را ارائه نمایند. گذشته از این مورد، تمهیدات لازم برای مواقع بحرانی مانند سیل، آتش‌سوزی، و سوانح بزرگ از جمله تصادفات در درون زیرگذری به طول ۱۹۰۰ متر چیست؟ و در صورت بروز چنین وقایعی، کمک‌رسانی به حادثه دیدگان چگونه خواهد بود و مسئولیت عواقب آن با چه کسانی است؟ صدماتی که با وقوع این بحران‌ها به جان انسان‌ها و نیز به آبروی کشور وارد خواهد آمد را چه کسانی برعهده خواهند گرفت؟ از مسئولان مربوطه تقاضا داریم در اینباره هم توضیحات کافی به ملت ایران و شهروندان استان خوزستان و شهرستان شوش ارائه کنند.
جامعه باستان‌شناسی ایران در پایان واکنش خود به اتفاقات شوش خطاب به مردم و ساکنان شهر شوش اعلام کرد: در جوابیه مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش دلیل بی‌توجهی به طرح احداث «جاده کمربندی شوش» به وضوح «هزینه بسیار کلان اجرای این پیشنهاد و شرایط تخصیص اعتبارات در سطح کشور» اعلام شده است. می‌دانیم که راهکار بنیادی برای حل معضلات ترافیکی و رفع حوادث جادهای شهر شوش احداث یک «جاده کمربندی» است. چه ضرورتی دارد که جاده ترانزیت شمال به جنوب کشور الزاماً باید از دل شهر شوش بگذرد؟ واضح است که در این صورت نه تنها از بار ترافیکی شهر کاسته نخواهد شد بلکه با تردد خودروهای سنگین از بافت شهری، خطرات بیشتری متوجه جان ساکنان شده و افزایش آمار تصادفات را در پی خواهد داشت. مثل همه شهرهای کشور، مشکلات ترافیکی شهر شوش با «جاده زیرگذر» حل شدنی نیست، بلکه تنها با «جاده کمربندی» مرتفع خواهد شد. احداث جاده زیرگذر همانند جاده تخریب شده روگذر به طور موقت مشکلات را رفع نموده و در آینده نزدیک بر مشکلات موجود خواهد افزود. احداث جاده زیرگذر اتلاف منابع اعتباری شهر شوش است. به راستی چه زمانی مسئولان مربوطه به این نتیجه خواهند رسید که باید برای امنیت روانی و جانی مردم شهر شوش و استان خوزستان تلاش کنند و احترام واقعی قائل باشند؟ بجاست که شهروندان شوش از مسئولان مربوطه بخواهند تا روشنگری کنند که با علم به هزینه‌بردار بودن احداث «جاده کمربندی»، چرا پل روگذری را که موقتاً مشکلات مردم را برطرف می کرد، برچیدند؟!
