صدای میراث: سال‌هاست مسئولان شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب در اصفهان بدون سفر به استان خوزستان ارتباط خود را با مسئولین استان خوزستان قطع و با رهاسازی مدرسه، کلیسا و آرامستان ارامنه اهواز که بخشی از تاریخ این شهر است تمامی اموال این کلیسای تاریخی به سرقت رفت و آرامستان نیز متروکه شد. اما جدیدترین خبر این است که شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب، در اصفهان، چوب حراج به مدرسه ارامنه اهواز هم زده است تا پول آنرا در اصفهان هزینه کند.
مجتبی گهستونی عضو انجمن دوستداران میراث‌فرهنگی خوزستان و اعضو شورای هماهنگی تشکل‌های سه گانه میراث‌فرهنگی در گفت‌وگو با صدای‌میراث با اشاره به اطلاع‌رسانی‌های انجام شده در سال ۹۶ درخصوص وضعیت نامناسب و فجیع کلیسا، آرامستان و مدرسه ارامنه اهواز گفت: هیئتی شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب از اصفهان به اهواز رفت و قول داد وضعیت کلیسا، مدرسه و آرامستان را ساماندهی کند. اما شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب بخش قابل توجهی از اسناد مدرسه را که می‌توانست روزی در موزه مدرسه ارامنه اهواز به نمایش گذاشته شود در حیاط این مدرسه آتش زد تا جایی که همسایگان مدرسه نیز از شدت دود ناشی از آتش زدن اوراق کاغذی این مدرسه نسبت به آتش سوزی در این محل ابراز نگرانی کردند.
شورای خلیفه‌گری ارامنه مدرسه را فروخت
شورای خلیفه‌گری ارامنه در اصفهان حدود ۳۰ سال پیش بودجه‌ای از ارامنه اهواز برای خریداری ۲۲۰ متر زمین در جنوب کلیسای ارامنه اهواز جمع‌‌آوری کرد تا مجتمع ۵ طبقه‌ای شامل سالن جلسات، مهمانسرا و اقامتگاه پرسنل کلیسای ارامنه اهواز بسازد. جنگ تحمیلی اما ساخت این مجتمع را متوقف کرد تا آن که به گفته گهستونی، شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب اصفهان، زمین خریداری شده را حدود ۱۰ سال پیش فروخت و درآمد حاصل از فروش ملک را بار دیگر به اصفهان انتقال داد.
مجتبی گهستونی می‌گوید: فروش زمین و انتقال پول آن به اصفهان موجب نگرانی ارامنه اهواز شد.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا در خوزستان البته خبر جدیدی از وضعیت مدرسه ارامنه اهواز دارد. او می‌گوید: اکنون گفته میشود مدرسه ارامنه اهواز با ۱۴۰۰ متر مساحت، متری ۱میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و با رقمی معادل ۲ میلیارد تومان فروخته شده است.
به گفته این فعال میراث‌فرهنگی، چون این ملک نیز کاربری آموزشی دارد بنابراین قیمت مدرسه کمتر از یک سوم ارزش واقعی خرید و فروش میشود و اکنون قیمت زمین در آن منطقه ۳ میلیون تومان است که اگر کاربری مدرسه نداشته باشد مبلغ کل آن به ۵ میلیارد تومان می‌رسد.
گهستونی افزود: اگر شورای خلیفه‌گری ارامنه در اصفهان، مدرسه ارامنه اهواز را از همین تاریخ به مدت ۵ سال با کاربری آموزشی اجاره می‌داد، پس از ۵ سال می‌توانست حق کاربری آموزشی را بر طرف و این ملک را به قیمت واقعی بفروشد.
گهستونی می‌گوید: فارغ از مسائل مالی، بی‌تعهدی شورای خلیفه‌گری ارامنه جنوب در اصفهان برای حفاظت از املاک فرهنگی به عنوان جزیی از شناسنامه اهواز، قابل تامل است.
این عضو و سخنگوی انجمن دوستداران میراث‌فرهنگی خوزستان با اعلام این که جدای از موضوع خارج کردن پولی که می‌توانست در خوزستان هزینه شود اما سر از نقاط دیگر درمی‌آورد، درخواست ما از استاندار خوزستان و فرماندار اهواز و مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان و حتی شهرداری این است که شورای خلیفه‌گری ارامنه را مجاب کند تا با بخشی از پول حاصل از فروش مدرسه، کلیسا و آرامستان ارامنه اهواز را به عنوان بخشی از تاریخ و هویت این شهر مرمت کند.
او گفت: سال گذشته با پیگیری‌هایی که با کمک برخی ارامنه اهواز انجام شد، به وضعیت داخلی مدرسه سامان داده شد و امیدوار بودیم که شورای خلیفه‌گری قصد حفظ مدرسه را دارد. چون مدرسه ارامنه اهواز تا پیش از پیگیری‌های صورت گرفته وضعیت فجیعی داشت. اما غافل از آن که شورای خلیفه‌گری جنوب و اصفهان در اندیشه حفاظت از مدرسه نیست و می‌خواهد آنرا بفروشد.
محله ادیان در اهواز
کلیساها، مدارس و قبرستان‌های بسیاری در شهرهای اندیمشک، مسجدسلیمان، خرمشهر، آبادان و اهواز وجود دارند که همه حکایت از سابقه و اجتماع ارامنه در این مناطق دارند. کلیساها و اماکن متعلق به ارامنه استان خوزستان زیر نظر خلیفه‌گری ارامنه جنوب و اصفهان اداره میشود. مرمت کلیسای آبادان اما هیچ ارتباطی به شورای خلیفه‌گری ارامنه ندارد و بودجه آن را سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور تامین کرده است.
روزگاری در مرکز شهر اهواز در خیابان‌های فرعی و اصلی نادری، ۲۴ متری و سی‌متری، انبوهی از ارامنه، آشوری‌ها، کلدانی‌ها و صابئین‌مندایی در کنار مسلمانان زندگی می‌کردند این بخش از شهر اهواز به مرکز ادیان مشهور بود.
مجتبی گهستونی می‌گوید: مدرسه رافی شامل دبستان و راهنمایی و مدرسه کارون ارامنه اهواز نیز اوایل دهه ۳۰ خورشیدی ساخته شدند و تنها مدارس مختص به پیروان ادیان الهی در شهر اهواز بودند. در حاشیه این مدرسه یک کودکستان نیز وجود داشت که پیروان دیگر ادیان به جز مسلمانان نیز از آن استفاده می‌کردند.
به گفته او، هر ۱۲ کلاس مدرسه ارامنه رافی نیز در دوره های گذشته فعال بود و دانش‌آموزان مقطع دبستان و راهنمایی تا اوایل دهه ۸۰ دانش آموختگان این مدرسه بودند. اما بعدها مدرسه رافی که یک کلیسا نیز کنار خود دارد به دلیل کم‌کاری شورای خلیفه‌گری جنوب که در اصفهان مستقر است، به حال خود رها شد.
سال ۲۰۰۳ میلادی دیگر تنها ۶۰ خانواده ارمنی در اهواز سکونت داشتند و از همانزمان دیگر چراغ کلاس‌های مدارس رافی و کارون یکی پس از دیگری خاموش شد و سرانجام این مدرسه با ۱۵ دانش‌آموز تعطیل شد.
زمین مدرسه نیز آنطور که عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا در خوزستان می گوید، توسط یک خانم ارمنی به هیئت کلیسا که سال ۱۳۲۰ تاسیس شد اهدا میشود. اهدا کننده نیز پس از وفات در گوشه‌ای از حیاط مدرسه دفن میشود که در ورودی کلاس‌های اول واقع شده است. ساخت مدرسه نیز توسط «ژرژ میرزائیان» دندانپزشک اهوازی انجام شد.
Discussion۱ دیدگاه
به عنوان یک هموطن ارمنی از اصفهان که اکنون ساکن آلمان هستم واقعآ متآسفم برای اینگونه بی مسولیتی ها در قبال میراث فرهنگی کشور عزیزمان. اما چه میشود کرد که. اشتهایشان کور نمی شود.اما برای اینکه نسلهای بعدی بدانند و آگاه باشند که در ایران در دورانی چگونه ادیان مختلف در کنار هم چونان بردران و خواهران زندگی می کردنند همانا که میراث فرهنگی کشور و کسان دلسوزی که برای ایران قلبشان می تپد بایستی در چنین مواقع با چنین فضایی مقابله کنند یا اگر توانش را دارند این آثار ارزشمند را خریداری کنند تا نسلهای بعدی تاریخ ما را بهتر بشناسند والا با این وضع ۷۰ سال دیگِر بچه های انروز نخواهند فهمید که در ایران چه ادیانی بوده اند.موفق باشید.