صدای میراث: سومین جشنواره چندرسانه ای میراث فرهنگی کشور که دبیرخانه آن در دل معاونت میراث فرهنگی کشور تشکیل شده است در حالی صبح امروز در شیراز آغاز به کار کرد که براساس شنیده های صدای میراث از چند منبع استانی و ستادی، رقمی بیش از ۵۰ تا ۱۳۰ میلیارد تومان هزینه روی دوش وزارت میراث فرهنگی، شرکت های تابعه آن و اداره کل میراث فرهنگی استان فارس و استانداری این استان گذاشته است.
براساس پیگیری های صدای میراث از پنج منبع در اداره میراث فرهنگی استان فارس، فعالین میراث فرهنگی این استان و افراد حاضر در برگزاری جشن هنری ۵ روزه شیراز که قرار است در آن از آثار سینمایی، تلویزیونی، اینستاگرامی و تولید محتوای رسانه ای با موضوع میراث فرهنگی تجلیل شود و ۴۰۰ میهمان دارد، تنها حدود ۸ میلیارد تومان هزینه رفت و آمد و اسکان روی دوش میراث فرهنگی گذاشته است.
رقم در نظر گرفته شده برای برپایی این رویداد آن هم در دل معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حالی پرداخت می شود که سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دستور جلوگیری از هزینه برای رویدادهای مختلف این وزارت خانه را با هدف برنامه ریزی دقیق برای هزینه کرد بودجه و اعتبار در محل های مورد نیاز صادر کرده است.
شیراز از صبح امروز میزبان جشنواره ای شده است که برغم هزینه هنگفت برگزاری آن، مشخص نیست چه دستاورد عملیاتی برای نجات بخشی آثار تاریخی ایران دارد که در جای جای این سرزمین در حال نابودی و تخریب است. اما سوال اینجا است، هزینه برپایی جشنی که می توانست در قالب بخش جنبی جشنواره بین المللی فیلم فجر و در زیرمجموعه وزارت ارشاد فعال شود، چرا باید اعتبارات کلانی که می توانست صرف کاوش های باستان شناسی، مرمت و حفاظت آثار تاریخی و محوطه ها غارت شده ایران شود، در معاونت میراث فرهنگی کشور حیف و میل کند؟
برپایی جشنواره موازی با جشنواره فجر با بودجه حفاظت و مرمت آثار تاریخی
برپایی سومین جشنواره چندرسانه ای میراث فرهنگی البته نه در دولت جدید و در دوران وزارت سیدرضا صالحی امیری که در دولت سیزدهم و در دوران وزارت سیدعزت الله ضرغامی در معاونت میراث فرهنگی کشور برنامه ریزی شد و ظاهرا جلوگیری از آن در دوره آغازین وزارت صالحی امیری بر این وزارتخانه وجود نداشته است. وزیر میراث فرهنگی نیز که قرار بود از روز دوشنبه به بهانه برگزاری جشن ۵ روزه هنری شیراز به این شهر سفر کند، ترجیح داده است به جای حضور ۵ روزه در این مراسم تنها روز جمعه و در آیین اختتامیه آن حضور داشته باشد.
استان فارس قلب میراث ملی و جهانی ایران است و طی سال های اخیر ناتوان در تامین بودجه حفاظت و مرمت آثار مهم تاریخی خود نظیر رسیدگی به تخت جمشید، محور ساسانی و صدها اثر تاریخی دیگر بوده است. وزارت میراث فرهنگی در دولت گذشته نیز حتی توان نگاه داشتن ردیف بودجه سالیانه ۱۰ میلیارد تومانی تخت جمشید را نداشت و ردیف بودجه مهمترین میراث جهانی شناخته شده ایران حذف شد.
جشنواره چند رسانه ای میراث فرهنگی نیز که در ماه های نزدیک به برپایی جشنواره بین المللی فیلم فجر برگزار می شود، می توانست به عنوان یکی از بخش های جنبی این جشنواره در نظر گرفته شود. اما ۳ دوره است که این جشنواره نه در قالب جشنواره شناخته شده بین المللی فجر که بصورت موازی در قلب معاونت میراث فرهنگی کشور تشکیل شده است.
حیف و میل بودجه ای که می توانست به نجات آثار تاریخی کمک کند
سومین دوره جشنواره چند رسانه ای میراث فرهنگی قرار است منتخبین سینمایی، تلویزیونی، اینستاگرامی، تئاتری و… و در کل هنرمندانی که در کارهای خود نقبی هم به میراث فرهنگی زده اند، با ردیف کردن کارگردانان سینما و تلویزیون مورد تقدیر قرار دهد. اما هیچکدام از برگزار کنندگان این جشنواره چه در معاونت میراث فرهنگی، چه در بخش گردشگری و چه در استان فارس هنوز حاضر به اعلام شفاف هزینه برپایی جشن ۵ روزه شیراز نشده اند.
پیگیری های صدای میراث از استان فارس از فعالین میراث فرهنگی و برخی کارکنان اداره کل میراث فرهنگی استان فارس و همچنین از برخی حاضرین در برپایی این جشنواره مشخص کرد که رقمی گزاف برای برپایی جشن ۵ روزه شیراز هزینه می شود. در حالی که هزینه بیش از ۵۰ تا ۱۳۰ میلیارد تومانی که برخی منابع صدای میراث به آن اشاره کرده اند، می توانست صرف اتمام و آغاز کاوش های نیمه کاره و تعطیل شده باستان شناختی، مرمت و حفاظت آثار و محوطه های تاریخی کشور و جبران کمبود بودجه مرمت و نگهداری از ده ها اثر تاریخی مهم دیگر کشور شود.
از هزینه ۸ میلیارد تومانی برای بلیت و اسکان تا داوری های ۵۰ میلیون تومانی
براساس اطلاعات ارسالی از سوی منابع استان فارس به صدای میراث، حدود ۸ میلیارد تومان هزینه پرواز و اسکان میهمانان این جشنواره در شیراز است که این هزینه جدای از هزینه های تشریفات، ضیافت ها، نمایشگاه های تدارک دیده شده در شاهچراغ (ع) و تخت جمشید، تدارکات، غذا، مراسم های افتتاحیه و اختتامیه، گشت های مختلف شهری، حق داوری تعداد زیادی از داوران در بخش های مختلف و… البته حق حضور چهره های سرشناس فرهنگی و هنری و هنرپیشه ها است.
براساس پیگیری ها داوران حاضر در سومین جشنواره چندرسانه ای میراث فرهنگی نیز تا حدود ۵۰ میلیون تومان برای داوری آثار دریافت کرده اند.
اما بودجه گزاف برپایی جشن ۵ روزه هنری شیراز که می توانست صرف نجات بخشی، مرمت و حفاظت ده ها اثر تاریخی مهم کشور شود یا رازهای ناگشوده در محوطه های باستانی ایران را در کاوش های باستان شناختی هویدا کند، از کجا تامین می شود؟
برخی منابع صدای میراث اعلام کرده اند که این رقم با مشارکت استان فارس و وزارت میراث فرهنگی تامین می شود. برخی گفته اند که محل تامین ۱۰۰ میلیارد تومان از بودجه این جشنواره از محل اعتبار ۱۳۰۰ میلیارد تومانی است که آیت الله رییسی رییس جمهور سابق به میراث فرهنگی استان فارس اختصاص داد و مابقی آن نیز باید توسط وزارت میراث فرهنگی تامین شود. یعنی ظاهرا قرار بوده ۱۰۰ میلیارد تومان از این رقم از محل مسئولیت های اجتماعی وزارت نفت تامین شود و مابقی را وزارت میراث فرهنگی تقبل کند.
در وزارت میراث فرهنگی نیز افرادی که در این جشنواره حضور یافته اند از ارسال فاکتورهای خود به سه شرکت و دستگاه و اداره زیرمجموعه این وزارتخانه خبر داده اند. بخشی از هزینه ها را ظاهرا صندوق احیاء و بهره برداری از بناهای تاریخی، بخشی دیگر را شرکت توسعه گردشگری و مبالغی را هم اداره کل میراث فرهنگی استان فارس باید به حاضرین در این جشنواره پرداخت کنند.
فرار مجریان جشن شیراز از اعلام شفاف هزینه ها
برگزارکنندگان جشنواره چندرسانه ای میراث فرهنگی تاکنون هیچ اشاره ای به هزینه های برپایی این جشن نکرده اند و از اعلام رسمی آن نیز خودداری کرده اند. این در حالی است که یکی از موضوعات مورد تاکید دولت چهاردهم شفافیت در اطلاع رسانی و خودداری از ریخت و پاش های غیرضرور در شرایطی است که وزارت میراث فرهنگی به ویژه معاونت میراث فرهنگی کشور همواره از نبود بودجه و اعتبار برای حفاظت و مرمت آثار تاریخی کشور گلایه کرده است.
این گزارش البته به هیچ عنوان به معنای زیرسوال بردن تلاش مدیران میراث فرهنگی در جهت ترویج گردشگری و معرفی آثار تاریخی ایران نیست، بلکه در جهت طرح این پرسش است که معاونت میراث فرهنگی کشور و اداره کل میراث فرهنگی استان فارس با بودجه برگزای این جشنواره که به گفته منابع صدای میزراث مبلغی بین ۵۰ تا ۱۳۰ میلیارد تومان است می توانست چه اقداماتی در جهت حفاظت و مرمت آثار تاریخی همان استان فارس که ماه ها است در پرداخت هزینه کارگران تخت جمشید مانده قادر به تامین بودجه یک و نیم میلیارد تومانی پروژه مطالعاتی گلسنگ زدایی آنرا نداشته و با مشکلات بسیار دست و پنجه نرم می کند یا در محوطه باستانی بیشاپور که تنها ۳ درصد آن کاوش باستان شناختی شده و در محور ثبت جهانی شده ساسانی فارس که آثار آن نیازمند رسیدگی و مرمت فوری هستند، انجام دهد؟
صدای میراث این گزارش را با هدف شفاف سازی هزینه های صورت گرفته برای برپایی جشن سینمایی و تلویزیونی و چندرسانه ای میراث فرهنگی منتشر کرده است و امید است مدیران و معاونین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین مدیران استانی فارس در روزهای آینده درباره هزینه این جشن شفاف سازی کنند تا اگر صدای میراث هم در گزارش خود که در پیگیری از منابع مختلف در استان فارس و وزارت میراث فرهنگی دچار لغزش در اعداد شده باشد، در تصحیح هزینه جشن میراثی شیراز بکوشد و آمار درست و واقعی و مستند از سوی مدیران این وزارتخانه و استان فارس منتشر شود.