صدای میراث: حراج 15 سكه هخامنشی و ساسانی ایران در آمریكا بیش از دو هفته دیگر در حراجی CNG نیویورك آغاز می شود. تحقیقات صدای میراث از حفاران غیرمجاز در استان فارس و منطقه بیضا، فعالان بازار زیرزمینی اشیای تاریخی در تهران و راستی آزمایی صورت گرفته از اظهارات مطرح شده افراد مختلف در بازار زیرزمینی اشیای تاریخی که یك هفته پیش از انتشار گزارش حراج نیویورك آغاز شد، به یافتن ردپای باندهای خرید و قاچاق و ترانزیت سكه های هخامنشی و ساسانی منطقه بیضا در ایران، امارات متحده عربی، فرانسه، سوئیس و در نهایت آمریكا منجر شد.
صدای میراث، سال گذشته در گزارشی با موضوع غارت محوطه های تاریخی بیضا، از عرضه 600 سكه باستانی از دوره های مختلف تاریخی خبر داد و اعلام كرد كه حفاران غیرمجاز حتی قاچاقچیان بین المللی را برای خرید این سكه ها به ایران كشاندند. این سكه ها توسط دو نوجوان 17 ساله در حفاری های غیرمجاز از محوطه باستانی بیضا خارج شده بود و صدای میراث از بازدید چندین گروه خریدار داخلی و خارجی سكه های باستانی بیضا خبر داد.
این محموله، نخستین محموله اشیای تاریخی بود كه با گذشت شش ماه از تعطیلی معاملات زیرزمینی اشیای تاریخی به دلیل انتشار گزارش صدای میراث از انهدام بزرگترین شبكه سازمان یافته قاچاق اشیای تاریخی در فرودگاه امام خمینی (ره) تهران، به بازار زیرزمینی اشیای تاریخی راه یافت.
اما چه كسانی توانستند سكه های باستانی حاصل از حفاری غیرمجاز محوطه باستانی بیضا را در ایران خریداری و به بازار بین المللی اشیای تاریخی وارد و در نهایت با سندسازی عجیب به حراج CNG در نیویورك عرضه كنند؟
سكه های قاچاق شده چگونه به بازار بین المللی رسیدند؟
تحقیقات صدای میراث از فعالین بازار زیرزمینی اشیای تاریخی مشخص كرد كه سكه های خریداری شده از دو نوجوان 17 ساله كه مهرماه سال گذشته حدود 600 سكه باستانی از دوره های مختلف تاریخی و از جنس طلا و نقره را در حفاری های غیرمجاز بیضا بیرون كشیدند، توسط چند باند مهم قاچاق آثار تاریخی در داخل ایران، شامل سه برادر با نام خانوادگی «ص» در استان فارس، دو پسرعمو با نام های «د.پ» و «الف.پ» و «الف.ف» كه در خرید و فروش اشیای زرین غارت شده از محوطه باستانی نكا در استان مازندران نقش داشتند و یك دلال آثار تاریخی به نام «ق.الف.ن»، خریداری شدند و برای ترانزیت از امارات متحده عربی در اختیار یك دلال عرب به نام «سوار» با اصالت عراقی قرار دادند.
فعالین بازار زیرزمینی اشیای تاریخی به صدای میراث گفته اند كه این سكه ها توسط باندهای قدرتمند قاچاق اشیای تاریخی در ایران خریداری و به آمریكا منتقل شده است. خریدارانی كه به گفته آن ها امكان برخورد با آن ها وجود ندارد و تاكنون هیچ اقدامی برای كوتاه كردن دست آن ها از خرید و فروش آثار تاریخی ایران و قاچاق بین المللی این آثار از سوی وزارت میراث فرهنگی صورت نگرفته است.
تحقیقات صدای میراث از فعالین بازار زیرزمینی معاملات اشیای عتیقه در منطقه فارس و راستی آزمایی اظهارات آن ها از فعالان بازار زیرزمینی خرید و فروش اشیای عتیقه در تهران، مشخص كرد كه خریداران اصلی سكه های هخامنشی و ساسانی بیضا كه حالا سر از حراجی CNG نیویورك درآورده و در روزهای هفته های آینده بصورت اینترنتی با قیمت 20 هزار تا 75 هزار دلار فروخته می شوند، در آمریكا، سوئیس، فرانسه و امارات متحده عربی ساكن هستند.
براساس تحقیقات صدای میراث، سكه های طلا و نقره هخامنشی و ساسانی قاچاق شده از ایران توسط 5 ایرانی به نام های «ع.پ» ساكن فرانسه، «س.الف» ساكن آمریكا، «ع.خ» و «ح.خ» و یك ایرانی ساكن سوئیس به نام شهریار با نام مستعار «موسی» (moosi) و 3 برادر افغان در امارات متحده عربی مشهور به «برادران شاه»، خریداری و با سندسازی و شناسنامه ساختگی تحویل حراجی نیویورك شدند.
شناسنامه سازی برای عرضه سكه های قاچاق شده در حراج نیویورك
اسناد ساختگی ارایه شده به حراج نیویورك كه بخشی از آن در اختیار صدای میراث قرار گرفته است مشخص كرد كه قاچاقچیان خریداران اصلی سكه های ساسانی و هخامنشی بیضا با شناسنامه سازی برای سكه های ارسال شده به حراج نیویورك، مدعی شده اند سكه های زرین و سیمین تحویل شده به این حراجی كه همین سال قبل از حفاری غیرمجاز به دست آمده بود، با مجوز دولت جمهوری اسلامی ایران توسط فردی به نام دكتر «ع.شمس آرام» وارد كشور آلمان شده و سال 1980 نیز توسط عرضه كنندگان سكه ها به حراج نیویورك از دكتر «شمس آرام» خریداری شده است. حراج نیویورك نیز با استناد به همین اسناد ساختگی و شناسنامه جعلی سكه ها آن ها را به نام منطقه آسیای مركزی در حراج ژانویه 2025 خود به فروش گذاشته است.
این اقدام در حالی صورت گرفته است كه براساس كنوانسیون 1971 یونسكو، خرید و فروش آثار تاریخی حاصل از حفاری های غیرمجاز و قاچاق شده توسط موزه ها، حراجی ها و گالری ها ممنوع است و این آثار باید به سرعت به كشور مقصد بازگردانده شوند.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یك روز پس از انتشار نخستین گزارش صدای میراث از حراج سكه های هخامنشی و ساسانی ایران كه تصاویر آن ها سال گذشته در صدای میراث منتشر و اعلام شد كه حاصل حفاری های غیرمجاز در منطقه بیضا هستند و در حال معامله در بازار زیرزمینی اشیای تاریخی، اعلام كرد كه پرونده استرداد سكه های باستانی ایران از حراج نیویورك تشكیل شده و براساس قوانین جهانی این سكه ها باید به ایران مسترد شوند.
