نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس: ایرانیان خارج از کشور کمک های خود را به تخت جمشید هبه کنند

صدای میراث: نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و رئیس مجمع نمایندگان تهران در مجلس از ایرانیان خارج از کشور خواست تا کمک های خود را به تخت جمشید هبه کنند.

به گزارش صدای میراث، «سید علی یزدی خواه» این درخواست را در شرایطی مطرح کرده است که سال گذشته ۱۵۰ همت از محل مسئولیت اجتماعی وزارت نفت برای مرمت و حفاظت از تخت جمشید تخصیص یافت اما هنوز مشخص نیست این بودجه در کدام محل هزینه شده و چرا نیمی از بودجه های تخت جمشید به دولت بازگردانده شده است؟

رییس مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس در گفت وگوی مفصلی که با خبرگزاری ایلنا انجام داده است، خواستار کوچک سازی حریم آثار تاریخی شده و وزارت میراث فرهنگی را متهم کرده است که در تعیین حریم بناهای تاریخی و محوطه های باستانی «دست و دلبازی» می کند و حریم این آثار را «بزرگ» اعلام می کند.

این نماینده مجلس همچنین خواستار تجدیدنظر در آیین نامه های وزارت میراث فرهنگی در ارتباط با تعیین حریم آثار تاریخی شده است تا به گفته او، «مردم ناامید نشوند.»

موضوع کوچک سازی حریم آثار تاریخی اگرچه در دولت های گذشته میان نمایندگان مجلس و وزرای گذشته زمزمه شده بود، اما در دولت سیزدهم جدی شد و در دولت چهاردهم با صدای بلندتر از سوی مجلس تکرار شد.

حریم آثار تاریخی یکی از مهمترین ابزارهای حفاظتی از محوطه های باستانی و بناهای تاریخی کشور آن هم در شرایطی است که قاچاقچیان اشیای تاریخی و سوداگران ساخت و ساز در بافت های تاریخی کشور همچنان در حال دور زدن قوانین میراث فرهنگی و نابودی محوطه ها و پولسازی از مجوزهای ساخت و ساز در عرصه های میراثی ایران هستند.

درست در چنین شرایطی، نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس و رییس مجمع نمایندگان استان تهران که اتفاقا زاده شهر ری، منطقه ای باستانی در جنوب شهر تهران با سابقه مدیرکلی آموزش و پرورش استان و شهر تهران و البته دانش آموخته کارشناسی آموزش حرفه و فن است، به صراحت از وزارت میراث فرهنگی خواسته است که حریم آثار تاریخی را کوچک کند و حتی این وزارت خانه را به دست و دلبازی در تعیین حریم محوطه های باستانی متهم کرده و خواستار بازنگری در آیین نامه های این وزارتخانه برای کوچک کردن حریم آثار تاریخی به بهانه ناامید نشدن مردم کرده است.

او گفته است: «در شهر تهران از چهارراه سرچشمه تا میدان شوش، کل این پهنه میراثی اعلام شده است. درحالیکه وزارت میراث فرهنگی پول و هزینه خریداری و بازسازی آثار و بناهای تاریخی را ندارد و مردم هم نمی‌توانند برای بازسازی و مرمت خانه‌های خود مجوز بگیرند.»

پیگیری صدای میراث از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران مشخص کرد که اظهارات نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس درخصوص پهنه تاریخی اعلام شدن چهارراه سرچشمه تا شوش تهران کاملا صحت دارد. اما نکته جالب آن است که این پهنه علاوه بر آن که یک پهنه تاریخی است، پهنه تجاری شهر تهران نیز محسوب می شود و ناگفته پیداست که کوچک شدن این پهنه تاریخی چه ارزش افزوده ای در ساخت و سازهای این منطقه برای متقاضیان ساخت و ساز ایجاد می کند.

یزدی خواه البته در بخش دیگری از اظهارات خود سخنانی گفته است که کاملا صحت دارد. آنجا که نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس از ضعف بودجه وزارت میراث فرهنگی در نگهداری از آثار و بناهای تاریخی کشور سخن گفته است به نکته بسیار درستی اشاره کرده است.

اما او دلیل رها شدن بافت تاریخی یزد و تبدیل شدن این بافت به مامن افراد دارای ناهنجاری اجتماعی را به طور غیرمستقیم به «دست و دلبازی وزارت میراث فرهنگی در تعیین حریم آثار و محوطه های تاریخی» ارتباط داده و گفته است: «وزارت میراث ‌فرهنگی از یکسو در حوزه اعتبارات و بودجه دچار فقر مالی است و از سوی دیگر کارشناسان میراث‌ فرهنگی در تعاریف قرار گرفتن یک بنا در فهرست آثار ملی و تصویب عرصه و حریم محوطه‌ها و بناهای تاریخی دست و دلبازی می‌کنند. حتی به شهر یزد که بزرگترین شهر خشتی دنیا است، نگاه کنید. نصف این شهر آثار میراثی است. ولی چون مردم پول و اعتبار لازم را برای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی در اختیار خود ندارند تا برای این بناها ارزش افزوده ایجاد کنند به ‌راحتی عطای این بناها را به لقایش می‌بخشند و رها می‌کنند و می‌روند. این آثار هم مامن افرادی دارای ناهنجاری های اجتماعی می‌شود و با ورود این افراد به این بناها چهره شهر و بافت تاریخی زشت می‌شود.»

نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس و رییس مجمع نمایندگان استان تهران در خانه ملت اما اشاره ای به ساختار بودجه ریزی کشور و نقش مجلس در افزایش بودجه وزارت میراث فرهنگی نمی کند. نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی بر کوچک سازی حریم آثار تاریخی به عنوان یکی از جنجالی ترین موضوعات در حوزه میراث فرهنگی تاکید دارد و معتقد است که باید حریم این آثار کوچک شود تا به گفته او برای مردم ارزش افزوده ایجاد شود که اشاره غیرمستقیم به مشکلات مرتبط با ساخت و ساز در بافت ها و حریم بناهای تاریخی یا محوطه های باستانی دارد.

سیدعلی یزدی خواه البته پیشنهاد جالبی نیز در این گفت‌وگو ارایه کرده است. او با درخواست از دولت برای تبدیل خانه های تاریخی به اقامتگاه های بومگردی گفته است: «هم باید در آیین‌نامه‌های تشخیص و هدفگذاری و اعلام یک اثر به عنوان میراث فرهنگی تجدیدنظر شود و هم مردم را با پایین آوردن ارزش املاک خود ناامید نکرد و از ظرفیت‌ بخش خصوصی نیز برای نگهداری آثار منحصر به ‌فرد و درآمدزایی آنها از بناهای تاریخی استفاده کرد.»

نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی احتمالا تصور می کند که ثبت ملی یک بنای تاریخی منجر به کاهش ارزش اقتصادی آن بنا می شود. در حالی که براساس نمونه بارز این تصمیم در شهرهایی مانند کاشان و یزد، ثبت ملی بناهای تاریخی نه تنها از ارزش اقتصادی این بناها نکاسته است که منجر به افزایش نجومی قیمت خانه های تاریخی در اختیار مردم در صورت نیاز به فروش این بناها منجر شده است.

با این حال نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس یک درخواست دیگر از ایرانیان مقیم خارج از کشور دارد که اتفاقا پیشنهادی ساختارشکنانه و جالب است. او با اشاره به فقر بودجه ای محوطه باستانی و ثبت جهانی شده تخت جمشید برای حفاظت و نگهداری از این اثر از ایرانیان خارج از کشور خواسته است براساس قانون که می توانند کمک های مالی خود را برای نگهداری و مرمت آثار تاریخی کشور به وزارت میراث فرهنگی ارایه کنند، حالا به دلیل نیاز مجموعه ثبت جهانی شده تخت جمشید به منابع مالی برای حفظ و نگهداری از این اثر، کمک های خود را به تخت جمشید هبه کنند و اتفاقا خودشان تعیین کنند که مبالغ اهدا شده در کدام نقطه از تخت جمشید هزینه شود.