نفوذ آب به کاروانسرای گنجعلی خان کرمان صحت دارد

پایگاه خبری صدای میراث: سرریز شدن چاه های سپتیک و نفوذ و انتقال آب به زیر بنای کاروانسرای گنجعلی خان کرمان که گزارش آن دو روز قبل در خبرگزاری ایلنا منتشر و یکروز بعد و بصورت شتابزده از سوی معاون میرث فرهنگی و مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسرای گنجعلی خان کرمان در روزنامه همشهری تکذیب شد، صحت دارد.

صدای میراث برای راستی آزمایی اظهارات معاون میراث فرهنگی استان کرمان و مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسرای گنجعلی خان در روزنامه همشهری که بدون بررسی صحت و سقم ماجرا منتشر شده بود با دستیابی به تصاویر و مشاهدات میدانی همکاران خود در کرمان تایید می کند که نه تنها آب ناشی از سرریز چاه های سپتیک به این مجموعه میراث جهانی و با ارزش کشور نفوذ کرده است که همچنان با لوله گذاری و توسط حجره بستنی فروشی به زیر بنا هدایت می شود.

این گزارش و تصاویر آن مشخص می کند که اظهارات معاون میراث فرهنگی استان کرمان و مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسرای گنجعلی خان منطبق بر واقعیت نیست و پر شدن چاه های سپتیک مجموعه و نفوذ آب به بنا و تداوم هدایت جریان آب از حجره بستنی فروشی مستقر در کاروانسرای گنجعلی خان واقعیت دارد.

نقض پنهان شروط یونسکو

ماجرا از انتشار گزارش ایلنا از فعالیت‌ یک باب حجره فالوده و بستنی‌فروشی در داخل کاروانسرای‌ گنجعلی‌خان و ورود روزانه بیش از ۲۰۰ لیتر آب از مخزن ۵۰۰ لیتری زیرزمینی این حجره، آغاز شد که مخازن ۱۲ هزار لیتری سپتیک مجموعه را پر کرد و به نفوذ آب به زیر بنا و جداره ها منجر شد.

کاروانسرای گنجعلی‌خان که در بخشی از بازار بزرگ و تاریخی کرمان قرار دارد در دوره شاه عباس صفوی بنا شد. این کاروانسر در فهرست ۵۲ کاروانسرای کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

به گزارش صدای میراث، ارزیابان یونسکو پیش از ثبت جهانی این اثر چند پیش شرط گذاشته بودند. کور کردن قنات موجود در زیر کاروانسرای گنجعلی خان، قرار دادن سه مخزن چاه سپتیک برای جمع آوری آب و فاضلاب استفاده شده در مجموعه با هدف حفظ استحکام و ماندگاری بنا از جمله شروط یونسکو برای ثبت جهانی این اثر بود که البته اجرایی شد و در نهایت کاروانسرای گنجعلی خان کرمان در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

تکذیب همزمان

با رسانه ای شدن ماجرای نفوذ آب به کاروانسرای گنجعلی خان کرمان، فرناز فرهی مقدم به روزنامه همشهری گفت: «بعد از انتشار این خبر از کاروانسرا بازدید کردیم و هیچ نشانه ای از آسیب ندیدیم.»

علی جمیل کرمانی، مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسرای گنجعلی خان کرمان نیز در گفت وگو با همین روزنامه مدعی شد که «تخلیه چاه سپتیک بطور مرتب انجام شده و اگر ادعا شده که سرریز شدن آب بر اثر مصرف زیاد آب است، پس باید نم یا رطوبتی دیده شده‌ باشد که موردی در بازدیدهای اخیر مشاهده نشده ‌است.»

بررسی های صدای میراث درباره ادعاهای مطرح شده از سوی معاون میراث فرهنگی استان کرمان و مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسرای گنجعلی خان که بدون بررسی های کافی منتشر شده است، نشان داد که نه تنها چاه سپتیک این کاروانسرا سرریز شده است بلکه سرریز زیر سطحی آب از چاه های سپتیک به درون بنا و جداره های آن نفوذ کرده است. همچنین حجره بستنی فروشی این کاروانسرا نیز مخزن آب ۵۰۰ لیتری خود را نیز با لوله گذاری و پمپاژ آب به زیر بنا هدایت می کند.

بستنی فروشی که گنجعلی خان را به آب بست

برخی فعالین و کارکنان میراث فرهنگی استان کرمان که صدای میراث به دلیل احتمال برخوردهای غیرحرفه ای اداره کل میراث فرهنگی این استان از ذکر نام آن ها خودداری می کند، اعلام کردند: تخلیه چاه های سپتیک کاروانسرای گنجعلی خان کرمان هر سه ماه یکبار مبلغی حدود ۳۰ میلیون تومان هزینه دارد و این مبلغ باید از سوی حجره دار بستنی فروشی کاروانسرا پرداخت شود. از ۴۰ روز قبل نیز مخازن سپتیک غیرفعال شده و بستنی فروشی مستقر در این کاروانسرا روزانه ۲۰۰ لیتر آب مصرفی ذخیره شده در مخزن اختصاصی ۵۰۰ لیتری تعبیه شده در این حجره را با لوله کشی و استفاده از پمپ به زیر کاروانسرا منتقل می کند و آب مصرفی به مخازن سپتیک ریخته نمی شود.

سرریز شدن سپتیک‌ها و نفوذ آب به بنای کاروانسرا

براساس گزارش و تصاویر اختصاصی صدای میراث از وضعیت چاه های سپتیک کاروانسرای گنجعلی خان و همچنین اطلاعاتی که کارشناسان و فعالین میراث فرهنگی کرمان در اختیار این رسانه قرار داده اند، حدود سه هفته قبل و پس از سرریز شدن مخازن سپتیک کاروانسرای گنجعلی خان و نفوذ آب به زیر بنا و جداره های آن، مسئولین میراث فرهنگی استان کرمان از ترس رسانه ای شدن موضوع و اطلاع یافتن وزارت میراث فرهنگی از کم کاری ه ای صورت گرفته، بلافاصله با یک دستگاه کفکش اقدام به تخلیه آب مخازن سپتیک کرده اند. پس از تخلیه سپتیک ها این مخازن غیرفعال شده و ۲۰۰ لیتر آب مصرفی بستنی فروشی داخل کاروانسرا نیز با استفاده از پمپ و لوله گذاری به زیر این بنای ثبت جهانی شده هدایت می شود.

مصرف آب در کاروانسرای گنجعلی خان کرمان به اندازه ای بالا است که سه چاه سپتیک ذخیره آب آن هر سه ماه پر می شود. در یک نمونه خردادماه سال گذشته، سه دستگاه خودروی سنگین حمل فاضلاب به این مجموعه رفتند و حدود ۱۲ هزار لیتر آب موجود در مخازن سپتیک را خالی کردند. شهریورماه همان سال و درست پس از سه ماه از تخلیه مخازن موجود در زیر کاروانسرا، بار دیگر چاه های سپتیک پر شدند و حجره بستنی فروشی که هربار باید حدود ۳۰ میلیون تومان برای تخلیه آب مخازن سپتیک پرداخت می کرد، برای صرفه جویی در هزینه ها اقدام به لوله گذاری در مخزن ۲۰۰ لیتری ذخیره آب مصرف شده در حجره خود کرد تا آب ذخیره شده را به وسیله یک دستگاه پمپ به زیر کاروانسرا هدایت کند!