صدای میراث: دوم مهرماه روز جهانی غار پاک است. غارنوردان ایرانی سال ۸۹ با یکدیگر پیمان بستند که از غارهای ایران صیانت کنند. آن ها از همان سال شروع به پاکسازی غارها کردند و آنطور که جواد نظامدوست عضو موسس انجمن غار و غارشناسی ایران به صدای میراث اعلام کرده است، غارنوردها موفق شده‌اند در ۷ سال گذشته نزدیک به ۱۵ تن زباله از عمق غارهای ایران خارج کنند.
۲ هزار و ۵۰۰ غار در ایران شناسایی شده است که از این تعداد تنها ۲۰۰ غار دارای مطالعات اولیه هستند. تعداد غارهای توریستی ایران نیز ۱۵ غار است که از این تعداد ۹ غار فعال شده‌اند. غارشناس‌ها معتقدند غارهای توریستی ایران تبدیل به غارهای مرده‌ای شده‌اند که امکان رشد از آن‌ها گرفته شده و مرگ غار را رقم زده‌اند. هجوم گردشگر به غارهای گردشگری کشور و مداخلات انسانی در غارها همچون شکستن استالگمیت‌ها و استلاکتیت‌ها و 
حتی باز کردن دهانه غارها برای ایجاد راه دسترسی گردشگران به آن ها فرصت زیست را از غارهای گردشگری ایران گرفته است.
امسال اما دو رکورد تازه برای غارهای ایران به ثبت رسیده است. غارشناس‌های ایرانی به همراه ۲۱ غارنورد ایتالیایی، لهستانی، فرانسوی و ارمنی توانستند به بهانه بازدید از غار قیژه‌لان در کرمانشاه به عمق ۶۸۵ متری این غار نفوذ کنند. با این حال اکتشاف غار قیژه‌لان همچنان ادامه دارد.
غارنوردهای ایرانی حتی توانستند دومین چاه غار عمیق جهان را در کرمانشاه بطور کامل اکتشاف کنند و به عمق چاه غار قلاء بروند و از سفره های آب زیرزمینی این غار بنوشند. رتبه نخست عمیق‌ترین غار چاه جهان در اختیار غار ورتوکلاویسا در کشور اسلونی است.
غار دوسر یزد نیز که ۸۷ هزار متر مربع از آن توسط غارنوردهای ایرانی نقشه برداری شده است تاکنون توانسته عنوان چهارمین تالار بزرگ غارهای جهان را به خود اختصاص دهد. در این سال‌ها غارنوردهای ایرانی توانسته اند عنوان طولانی‌ترین غار آهکی خاورمیانه را نیز برای غار کتله‌خور که طول آن به حدود ۲۱ کیلومتر می‌رسد کسب کنند.
غارهای ایران اما همچنان نیازمند بررسی و پیمایش و اکتشاف هستند. جواد نظامدوست عنوان جالبی برای غارهای ایران دارد. او می‌گوید غارها کتاب زمین هستند که می‌توانند اطلاعات بسیار مفیدی از دوران های متعدد آب و هوایی و تغییرات اقلیمی زمین در طول تاریخ به انسان بدهند. غارها حتی جنبه باستان‌شناختی زیادی دارند. آن زمان که بشر در دوره غارنشینی در آن‌ها زندگی می‌کرد تا دوره های تاریخی که بشر برای در امان ماندن خود از خطرات احتمالی، جنگ و سیل‌های ویرانگر به 
غارها پناه می برد همگی نشانه‌هایی تاریخی از زیست بشر را در غارها در اختیار بشر قرار می‌دهند. با اطلاعات به دست آمده از عمق غارها است که بشر می‌تواند پی به وضعیت سفره‌های آب زیرزمینی ببرد و از بحران آب اطلاعات دقیق‌تر به دست آورد. در درون غارها است که انسان به غارزیان دست می‌یابد و مطالعات زیست‌شناسی را تکمیل می‌کند.
حالا اما غارهای ایران وضعیت خوبی ندارند. بسیاری از آن‌ها نه مطالعه شده‌اند و نه حتی پیمایش و تصویربرداری از آن‌ها ممکن شده است. برخی‌شان هم که به دست گردشگران سپرده شدند و امکان رشد نیافتند. فردا دوم مهرماه روز غار پاک است. روزی که غارنوردها در آن پیمان حفاظت از غارهای ایران را بستند. چیزی از غارها خارج نکنند، جز رد پایشان چیزی در غار باقی نگذارند و هیچ جاندار غارزی یا حتی مناطق در حال رشد غارها را نکشند.
تبدیل غارهای طبیعی جهان به غارهای توریستی از ۴۰۰ سال قبل آغاز شد. این جمله‌ای است که جواد نظامدوست عضو موسس انجمن غار و غارشناسی ایرانیان به صدای میراث گفته است. او می‌گوید: امروز دیگر کشورهای جهان حداقل یک غار گردشگری دارند.
۵۰۰ غار مهم گردشگری در جهان وجود دارد که سالانه ۲۵۰ میلیون گردشگر علاقمند به این میراث طبیعی زمین را به خود جذب می‌کنند. تخمین زده می شود که نزدیک به یکصد میلیون تن از مردم جهان بطور مستقیم یا غیرمستقیم از غارهای گردشگری جهان کسب درآمد می‌کنند.
جواد نظامدوست به صدای میراث می‌گوید: اگر گردشگری در مناطق سطحی غارها و حتی ژئوپارک‌ها را نیز به گردشگری غار بیافزاییم ارقام ذکر شده در کسب و درآمد و بازدید گردشگران از غارها حتی دوبرابر می‌شود.
به گفته او، غارهای گردشگری اکنون از مهمترین بخش‌های سایت‌های ژئوتوریسم در جهان هستند که نقش مهمی در رشد منابع اقتصادی کشورهای در حال توسعه ایفا کرده‌اند.
