آثار تاریخی سردشت دزفول قربانی فراموشی مسئولین و تندخویی سودجویان

سجاد حشمتی

دوستدار میراث فرهنگی سردشت دزفول/

صدای میراث: بناها و آثار تاریخی شناسنامه شهرها است و نیاز به مراقبت دارد.

شهر سردشت دزفول اما با وجود برخورداری از آثاری با قدمت تاریخی و جاذبه های بینظیر گردشگری به دست فراموشی سپرده شده و آثار تاریخی این منطقه به علت بی توجهی از بین رفته است.

در این شرایط اداره میراث فرهنگی باید در مراقبت از آثار تاریخی به ویژه بناهای به جای مانده از دوره‌های تاریخی، جدیت بیشتری داشته باشد.

اکنون بسیاری از بناهای تاریخی سردشت به دلیل تابش مداوم آفتاب در طول قرن ها آسیب‌پذیر شده‌اند و برخی بناها هم باید از دسترس افراد خارج شوند تا آسیب نبینند.

امروزه، شاهد از بین رفتن قلعه خلیل خان آسترکی هستیم که مورد حفاری های متعدد توسط افراد سودجو قرار گرفته است.

قدمت این قلعه تاریخی که در گویش محلی به قلعه کهنه معروف است به دوران صفوی می رسد.

قلعه کهنه سردشت توسط اولین ایلخان بختیاری در دوره شاه عباس صفوی بنا شد. آثار و ابنیه تاریخی مهمی در مناطق مختلف بختیاری برجای مانده‌ است که از آن جمله، قلعه تاریخی سردشت در نزدیکی دزفول و بُنه وار در منطقه گرمسیر و همچنین قلاع دیگری در دیمه و چغاخور در سردسیر است.

قلعه سردشت از شکوه خاصی برخوردار است که متاسفانه امروز در بی توجهی کامل تخریب شده است.

حاجی علیقلی خان سردار اسعد در کتاب تاریخ بختیاری و هنری لایارد در سفرنامه لایارد که سالهای زیادی را در سرزمین بختیاری سفر می کرد به قلعه و منطقه سردشت اشاره کرده اند.

اطراف این قلعه دو استخر بسیار بزرگ و زمین های بسیار مسطح که یکی مربوط به زمین اسبدوانی و دیگری مربوط به زمین چوگان وجود داشت و در ضلع شرقی این قلعه وجود نقاره خانه که در گویش محلی به طبل خانه معروف است و بر بلندای تپه ای قرار گرفته است، به خوبی بیانگر کاربرد نظامی و استراتژیک قلعه سردشت جهت تسلط کامل بر منطقه است.

اکنون اما متاسفانه به علت عدم نگاه مسئولین به این بنای تاریخی که بیان کننده قدمت تاریخی شهر است، به سادگی از بین رفته و داشته های فرهنگی آن از جمله سفال هایش زیر شخم ادوات کشاورزی شکسته و آجرهایی که بنای قلعه تاریخی را برپا نگاه داشته اند نیز از بین رفته است.

از دیگر بنای تاریخی موجود در سردشت می توان به روستای تمد بازارگه که در فاصله ۲۰کیلومتری شهر سردشت قرار دارد اشاره کرد.

تمد در گویش محلی نام منطقه و بازارگه همان بازارچه است. بازارچه قدیمی سردشت به طول ۱۰۰متر دارای اتاقک ها و انبارهایی برای ذخیره و فروش آذوقه بود که در حال حاضر بخش زیادی از این بنا هنوز پا برجاست.

به گفته برخی مورخین بنای بازارچه یا تمد بازارگه مربوط به دوران ساسانی است. ۶ آسیاب آبی تاریخی نیز در کنار این بازارچه احداث شده است.

پایین آسیاب‌ها رودخانه خروشان و بزرگی وجود دارد که منبع و تامین کننده آب آسیاب‌ها است. اما همین آسیاب ها نیز به علت عدم نگاه مسئولین استانی به میراث فرهنگی مورد حفاری غیرمجاز قرار گرفته‌اند و به آرامی در حال تخریب هستند.

بناهای تاریخی موجود در سردشت دزفول بیانگر تاریخ بخشی از سرزمین ایران است که متاسفانه در حال حاضر شاهد از بین رفتن این آثار هویتی در شهر سردشت دزفول هستیم.

همین اندازه باید گفت و نوشت که در نبود مدیریت مناسب از سوی مسئولین متولی حفاظت از میراث فرهنگی و افزایش تندخویی و رفتار ناملایم افراد سودجو در مواجهه با آثار تاریخی نمادهای تاریخی – فرهنگی سردشت دزفول نیز یکی پس از دیگری از بین می روند.