پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در سال پژوهشی گذشته ۲۰ پروژه میدانی مشترک بین المللی با مراکز و دانشگاه های آلمان ، چین ، دانمارک ، فرانسه ، ایتالیا ، اتریش و … اجرا کرده است .
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، مهرداد ملک زاده دبیر هماهنگی علمی و اجرایی آیین گشایش هفته پژوهش ، «امروز» در این مراسم پژوهش را یکی از مهمترین ابزارهای انسان برای کسب آگاهی و کشف حقیقت دانست و گفت : رشد و توسعه جوامع بشری در طول تاریخ، به ویژه در قرون متأخر، نتیجه پژوهش بوده است از این رو امروزه نیز اغلب برنامهریزی ها و فعالیتهای معمولِ انسانی بر پایه انواع پژوهشها صورت میگیرد.
او با بیان اینکه خوشبختانه در سالهای اخیر مجموعه مدیریت کشور نگاه ویژهای به امر پژوهش داشته است تصریح کرد : در این میان، مسئولان و مدیران دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی، به منزله کانون اصلی پژوهش در کشور، در صدد برآمدهاند تا از این فرصت به وجود آمده بهره ببرند و بر کمیت و کیفیت پژوهش در این مؤسسات بیفزایند.
وی در ادامه به بیان گوشه ای از فعالیت های پژوهشگاه پرداخت و افزود :پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری وابسته به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز به منظور پاسخگویی به بخشی از نیازهای پژوهشی کشور در زمینه میراث فرهنگی و گردشگری کشور به استناد مجوز شماره ۶۵۰۳/۲۲ مورخ ۲۰/۸/۱۳۸۳ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری تاسیس شد .
او با اشاره به سیاست های کلان پژوهشگاه در سال ۱۳۹۷مبتنی بر سند راهبردی ؛ تدوین اولویت های پژوهشی و انتشار عمومی آن به منظور جذب توان علمی اشخاص حقیقی و حقوقی علمی خارج از پژوهشگاه ، توسعه پژوهش های میدانی در راستای نیاز های علمی و مدیریتی کشور ، توسعه همکاری های بین المللی خارجی و داخلی با دانشگاه ها و موسسات آموزشی ، علمی ، پژوهشی و … را از سیاست های اجرایی این مرکز خواند .
وی با اشاره به ایجاد معاونت پژوهشی در این مرکز بهمنظور ساماندهی، گسترش و تقویت فعالیتهای پژوهشی و همچنین برنامهریزی بلندمدت در جهت تغییر و تحول امور پژوهشی پژوهشگاه اظهار داشت :معاونت پژوهشی به همراه معاونتهای دیگر، دومین سطح سازمانی در پژوهشگاه و متولی امر تحقیق و پژوهش است که مدیریت پژوهشی، مدیریت تحصیلات تکمیلی، مدیریت مرکز اسناد و کتابخانه و دبیرخانه نشریات از واحدهای زیرمجموعه معاونت پژوهشی هستند.
تصویب طرحهای تحقیقاتی پیشنهادی در شورای پژوهشی پژوهشگاه
او بررسی کارشناسی طرحهای پیشنهادی از سوی پژوهشکده ها،گروه ها یا افراد حقیقی و حقوقی براساس معیارها و ضوابط تعیین شده به منظور طرح در شورای پژوهشی ، انجام امور اجرایی طرح و تصویب طرحهای تحقیقاتی پیشنهادی در شورای پژوهشی پژوهشگاه، بازرسی و کنترل روند واگذاری، اجرا، گزارش دهی پیشرفت کار و ارائه نتایج از سوی مجریان و ناظرین امر پژوهش و… را از فعالیت های مدیریت پژوهشی در سال پژوهشی ۹۷-۹۶ اعلام کرد .
ملک زاده در ادامه به برگزاری همایش ها ، انتشارات پژوهشگاه و اهم فعالیت های پژوهشکده های باستان شناسی ، حفاظت و مرمت آثار فرهنگی –تاریخی ، بناها و بافت های فرهنگی –تاریخی ، مردم شناسی ، گردشگری ، میراث طبیعی ، هنر های ملی اشاره و به توضیح هر یک پرداخت .
پروژه های میدانی مشترک بین المللی
او با بیان اینکه در این مدت تفاهم نامه های زیادی با مراکز داخلی و خارجی منعقد شده به اجرای ۲۰ پروژه میدانی مشترک بین المللی توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، اشاره کرد .
وی انجام مطالعات مشترک باستان شناسی با دانشگاه توبینگن آلمان در منطقه جیرفت ، انجام پژوهش های باستان شناسی مشترک با دانشگاه نانجینگ چین در محوطه تپه نادری ، انجام بررسی های مردم نگاری با همکاری دانشگاه توبینگن آلمان در جیرفت کرمان ، پروژه مطالعات ارگ بم با همکاری شورای ملی تحقیقات فرانسه ، مرمت مجموعه میراث جهانی تخت جمشید با همکاری موسسه مرمتگران بدون مرز ایتالیا ، پژوهش های باستان شنای با همکاری دانشگاه بوخوم آلمان در موزه ذوالفقاری زنجان ، کاوش های باستان شناسی در شهر سوخته با همکاری دانشگاه سالنتو ایتالیا و… را برخی از پروژه های یاد شده اعلام کرد .
او با بیان این نکته که مرکز اسناد و کتابخانه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از نرم افزار آذرسا استفاده می کند تصریح کرد : این بانک اطلاعاتی بیش از ۸۰ هزار رکورد اعم از کتابهای فارسی، لاتین، مقالات، گزارش ها، مواد دیداری شنیداری و دیگر انواع منابع موجود در این مرکز را در بر می گیرد.
تدوین اطلس ها و نقشه باستان شناسی
دبیر هماهنگی های علمی و اجرایی این مراسم با اشاره به تأکید سید محمد بهشتی رییس پیشین پژوهشگاه بر تدوین اطلس های پژوهشگاه تصریح کرد : طرح ملی اطلس زبانی ایران طرح کلان در دست انجام گروه زبان وگویش رایج است.
او با بیان این نکته که فاز جدید این طرح از سال ۱۳۹۴ در دست برنامهریزی و اجرا است افزود: این طرح، مستندسازی، بررسی و ترسیم نقشههای زبانی رایانهای گستره زبانهای ایرانی و غیرایرانی رایج در مرزهای جغرافیایی کشور ایران را دستور کار دارد.
وی در تشریح این پروژه اظهار داشت : در این طرح از هر آبادی بالای ده خانوار کشور یک نمونۀ گویشی از طریق مصاحبۀ زبانی و ضبط صدای گویشور گردآوری میشود سپس فایلهای صوتی گردآمده با الفبای آوانگار بینالمللی آوانویسی رایانهای میشود و پس از بارگذاری در نرمافزار طراحیشده برای اطلس زبانی ایران، نقشههای زبانی مناطق بررسیشده ترسیم میشود.
او با اشاره به پروژه « تعریف و تبیین مفاهیم و بنیان اطلس شهرهای تاریخی ایران و تهیۀ فهرستنامۀ شهرهای تاریخی موجود» از سوی پژوهشکده بناها و بافت های فرهنگی –تاریخی گفت :این طرح بخش نخست از طرح کلان اطلس شهرهای تاریخی ایران است که با هدف آغاز بهکار و پدید آوردن بستر مطالعاتی برای ارائۀ تعریفی از این اطلس، محورهای مورد نظر برای ارائۀ داده ها، مخاطب شناسی و طرح حوزۀ نفوذ، تعریف دامنۀ مکانی و زمانیِ متناسب با چشماندازها و راهبردها و ارائۀ طرح واره و سازمان اجرایی اطلس شهرها به انجام می رسد.
به گفته وی ، علاوه بر این، تهیه و تدقیق فهرست شهرهای تاریخی و شهرهای دارای بافت تاریخی، به انضمام برخی نمونه اسناد تصویری بهعنوان بخشی از محتوای اولیۀ این اطلس مورد نظر است.
او اطلس مردم نگاری سرزمین، را یکی از برنامهها و اولویتهای پژوهشکده مردم شناسی در چند دهه اخیر عنوان کرد که نرم افزار آن در سال ۱۳۹۷ آماده شده و مرحله نخست از بارگذاری اطلاعات آن در حال انجام است.
وی با بیان این نکته که در مرحله یاد شده، اطلاعات مرتبط با نوروز و یلدا در بخش عمده کشور در حال بارگذاری است تصریح کرد : بر این اساس در حدود بیش از ۹۰۰ مدخل و زیر مدخل مرتبط با موضوعات یلدا و نوروز ثبت شده و استان، شهر و روستا ها را پوشش داده است.
به گفته ملک زاده اطلس مردم نگاری سرزمین دارای ۱۹ بخش اصلی است و هر بخش دارای شاخه ها و زیر شاخه های مرتبط با خود است و عناوین آن کلیات، خانواده و خویشاوندی، راه های ارتباطی، زبان، شیوه های معیشت،گاهشماری،پزشکی مردمی، واحدهای اندازه گیری، فناوری های بومی، شیوه های حمل و نقل، مسکن، خوراک، بازی، ورزش، هنر، ادبیات شفاهی، آیین ها و مراسم و سوغات است.
او در ادامه با اشاره به اطلس باستان شناسی ، تهیه شرح خدمات برای تولید سامانه تحت وب نقشه باستان شناسی را شامل:بیان مسئله،بخشهای کلی سامانه، ورود اطلاعات، خروج اطلاعات، پنل مدیریتی، نمایش اطلاعات، جستجو و تجزیه و تحلیل اطلاعات، انواع کاربران، گردش اطلاعات و سطوح دسترسی اعلام کرد .