مریم جلیلوند
خبرنگار
ساخت ۳۰ تندیس سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر به یک کارگاه کریستال‌سازی در دبی سفارش داده شد. توجیه این اقدام «کیفیت پایین» کالاهای تولیدکنندگان ایرانی بود.
این توجیه اما چندان قانع کننده نیست و انتقادات گسترده‌ای از سوی فعالان صنایع‌دستی کشور و حتی مسئولان سازمان میراث‌فرهنگی را به همراه داشت.
عمر سکونت در امارات متحده عربی به بیش از ۸۰ سال می‌رسد و همین ۵۰ سال پیش بود که آن‌ها به تقلید از جزیره کیش در ایران، ساخت‌و سازهای خود را آغاز کردند و حالا با سرمایه‌گذاری هنگفت و کپی‌برداری از فرهنگ ایرانی نه تنها به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری جهان تبدیل شده‌اند که تولیدکنندگان آن کشور نیز گویی، گوی سبقت را از صنایع‌دستی ایرانی ربوده‌اند و تندیس و نشان یکی از بزرگترین جشنواره‌های فرهنگی-هنری ایران را تولید می‌کنند.
مسئولان برگزاری مهمترین جشنواره هنری ایران نه امسال که سال‌ها است هنرهای سنتی ایران را نادیده گرفته‌اند و به جای استفاده از شاهکار صنعتگران ایرانی، حاضر می‌شوند هزینه ساخت تندیس‌های اهدایی را به کشوری همچون امارات بپردازند و هنرمندان صنایع‌دستی کشور را که محصولاتشان به نقاط مختلف جهان صادر می‌شود نادیده بگیرند.
مسئولان برپایی جشنواره فیلم فجر حتی به دهنشان هم نرسیده است که ساخت تندیس جشنواره فجر را همان ابتدای سال به تولیدکنندگان صنایع‌دستی در داخل کشور سفارش دهند و تا زمان برگزاری جشنواره و اهدای جوایز، اثری ناب و با کیفیت از هنرمندان صنایع دستی ایران تحویل بگیرند.
نشان و تندیس جشنواره فیلم فجر اگرچه تاکنون یک محصول تولید سنتی در قالب صنایع‌دستی نبود و یک محصول ماشینی بشمار می‌آمد، اما به دلیل ارزشمند بودن این جایزه، برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر می‌توانستند مانند بسیاری از جشنواره‌های جهانی از صنایع‌دستی ایرانی و تولید ملی کشور در اهدای جوایز این جشنواره استفاده کنند.
صنایع‌دستی ایران تنها خلاقیت و هنر فردی استادکاران ایرانی نیست. این هنر ـ صنعت، ریشه در اعتقادات و باورهای مردمی دارد که از تمدنی کهن برخوردار هستند. چشم کشورهای خارجی نیز همچنان به دنبال صنایع‌دستی ایران است و به همین دلیل است که محصولات صنایع‌دستی ایران حجم بالای صادرات را به خود اختصاص داده است. با این وجود، سالهاست که استفاده از صنایع‌دستی ایرانی در داخل کشور به محاق رفته و آنگونه که شایسته است، توسط مردم و مسئولان دولتی مورد توجه قرار نگرفته است.
براساس قوانین کشور تمامی دستگاه‌ها و سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها مکلف هستند یک درصد از بودجه خود را صرف خرید صنایع‌دستی ایرانی برای حمایت از تولیدکنندگان محصولات داخلی و صنعتگران صنایع‌دستی با هدف توسعه و ترویج صنایع‌دستی اختصاص دهند، سفارش تندیس‌های جشنواره فیلم فجر به یک شرکت کریستال سازی در دوبی خود بیانگر میزان پایبندی دستگاه‌ها به تکلیفی است که قوانین داخلی کشور برای آن‌ها مشخص کرده است.
سیمرغ‌های بلورین جشنواره فیلم فجر هر یک به مبلغ ۹۰۰ درهم امارات یعنی حدود ۳ میلیون تومان به نوشته همشهری و در مجموع حدود یکصدمیلیون تومان از شرکت کریستال‌سازی دوبی خریداری شده‌اند. اگر مشکل ترخیص این سیمرغ‌ها و جالبتر از آن، هزینه سفر مدیر اجرایی جشنواره فیلم فجر به دوبی برای حل مشکل ترخیص سیمرغ‌های جشنواره را هم در نظر بگیریم شاید مبلغی بیش از یکصد میلیون تومان برای پرواز سیمرغ‌های جشنواره فجر از دوبی به تهران هزینه شده است.
ساخت ۳۰ تندیس جشنواره فیلم فجر در دوبی اعتراض جدی مسئولان سازمان میراث‌فرهنگی و هنرمندان صنایع‌دستی کشور را نیز در پی داشت و آن ها اعلام کردند که امکان ساخت تندیس‌های با کیفیت در ایران وجود دارد و هنرمندان صنایع‌دستی می‌توانند هنر دست استادکاران زبردست را به اعلام علی‌اصغر مونسان رییس سازمان میراث‌فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری در اختیار جشنواره‌های داخلی قرار دهند. بنابراین شایسته است که مسئولان برپایی جشنواره‌های بزرگ هنری توجه بیشتری به صنایع‌دستی داخلی داشته باشند و به جای پرداخت هزینه‌های گزاف به کشورهای خارجی نیم‌نگاهی به تولیدکنندگان صنایع‌دستی در داخل کشور داشته باشند.
