کاروانسرای زکیخانی دوره صفویه در مسیر راه تاریخی شیراز به اصفهان در زرقان فارس که به ترمینال تاکسیرانی تبدیل شده بود برای بازگرداندن آن به حالت اولیه خواناسازی شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، اکبر عزیزی، سرپرست برنامه خواناسازی پلان کاروانسرای زکیخانی زرقان امروز شنبه با اعلام این خبر گفت: محوطه کاروانسرا در دو دهه گذشته تبدیل به ترمینال تاکسیهای برون شهری شهر زرقان شده بود و شهرداری با هدف زیباسازی فضای شهری تصمیم به تغییر کاربری به محوطه کاروانسرا گرفته بود از اینرو با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی فارس و شهرداری زرقان برنامه خواناسازی توسط باستانشناسان انجام گرفت.
تخریب بخش شرقی توسط شهردار
او در ادامه گفت: متاًسفانه حدود ۱۲ سال پیش شهردار وقت زرقان با تخریب بخش شرقی بنای کاروانسرا و آسفالت کردن سطح محوطه حیاط کاروانسرا و قسمتهای تخریب شده تلاش در پاکسازی و زیباسازی شهر داشت به همین دلیل کاوش باستانشناسی با اولویت قراردادن خواناسازی پلان بنا ضروری بود.
او افزود: با استناد و کمک گرفتن از تصاویر هوایی بین سالهای ۱۳۴۵ تا امروز محدوده بخش شرقی در قسمتهای تخریب شده، با ایجاد چند کارگاه کاوش خواناسازی شد. او در ادامه مساحت بخش خواناسازی شده را حدود ۸۰۰متر مربع است، گفت: با پاکسازی این قسمتها از نخالههای شهری و آوارهای ایجاد شده بقایای پی دیوارهای بنا نمایان شد.
قرینه بودن بخش شرقی با قسمت شمالی
به گفته این باستان شناس، پلان کاوش شده بخش شرقی، نشان دهنده قرینه بودن این قسمت با قسمت شمالی کاروانسرا است که هنوز سالم و پابرجا می باشد.
عزیزی با اشاره به استفاده از سنگهای لاشه و تراش خورده در ساخت پی و دیوار بنا و ترکیب آهک و خاک به عنوان ملات در بین رج سنگها گفت: دیوارها و سقف کاروانسرا با آجر ساخته شده است.
وی با استناد به متون تاریخی، تاریخ تقریبی ساخت کاروانسرا را بین اواخر دوره صفویه تا آغاز زندیه اعلام کرد و گفت: کاروانسرای زکیخانی که در مسیر راه تاریخی شیراز به اصفهان قرار داشته در زمان ساخت خارج از شهر و از جمله کاروانسراهای برون شهری محسوب میشد و در میان بافت شهری قرار گرفته است.
تبدیل بخش جنوبی به سرویس بهداشتی
عزیزی اظهار داشت: بخش باختری کاروانسرا نیز تبدیل به پیادهرو حاشیه خیابان و بخش جنوبی با ساخت سرویس بهداشتی، اتاق فروش بلیط و استراحتگاه رانندگان از بین رفته است و با خواناسازی پلان بخشهای تخریب شده بخش شرقی برنامه در این فصل به پایان رسید.
او در پایان با اشاره به صدور برنامه خواناسازی پلان کاروانسرای زکیخانی زرقان توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، گفت: این برنامه با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس و شهرداری شهر زرقان انجام گرفت.
