محمد باریکانی
روزنامه نگار/
صدای میراث: انتشار گزارش سایه لجبازی بر سر مهمترین رویداد گردشگری کشور در همدان به مذاق روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی خوش نیامد و روابط عمومی این سازمان در بدعت عجیب رسانه‌ای به جای آن که جوابیه خود را به صدای میراث ارسال کند در اقدامی منفعلانه و عجیب پاسخ خود را در کانال تلگرامی «کمپین حمایت از صنایع‌دستی» منتشر کرد.
سایت صدای میراث مطلع شده است که کارکنان روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی نیز پس از انتشار گزارش صدای میراث از لجبازی روابط عمومی آن سازمان با ستاد برپایی مهمترین رویداد گردشگری کشور در ماجرای دعوت از خبرنگاران، شبانه با اعضای ستاد تماس گرفته و از آن‌ها خواسته‌اند افرادی که خبرهای مربوط به این لجبازی را به صدای میراث ارسال کرده‌اند معرفی شوند.
حتی رییس اداره روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی نیز با سوءاستفاده از مسئولیت خود در تماس با برخی ادمین‌های کانال های تلگرامی از آن‌ها خواسته است پاسخ سازمان میراث فرهنگی به گزارش صدای میراث را در کانال تلگرامی خود منتشر کنند.
اقدامی که در کار روابط عمومی یک بدعت جدید و خود ساخته است. براساس عرف و قانون افراد حقیقی و حقوقی باید جوابیه خود به گزارش‌های رسانه‌ای را به رسانه اصلی منتشر کننده خبر یا گزارش ارسال کنند نه آن که در شهر دوره بیفتند و از کانال‌های تلگرامی بخواهند پاسخ خود را به گزارشی که در یک رسانه دیگر منتشر شده است انتشار دهند.
روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور نه تنها جوابیه‌ای به سایت صدای‌میراث ارسال نکرده است که حتی پاسخ خود را نیز که به کانال‌های تلگرامی ارسال کرده است در پورتال رسمی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز منتشر نکرد که یا نشان از بی‌تجربگی رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی است یا آن که روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی از جایگاه خود سوءاستفاده کرده و پاسخ غیررسمی خود را با اعمال نفوذ در کانال‌های تلگرامی منتشر کرده است.
در پاسخ روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی که به کمپین حمایت از صنایع‌دستی با اصرار و التماس رییس روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ارسال شده و در کانال تلگرامی این کمپین منتشر شد، آمده است: «لیست تمامی رسانه‌های خارجی فعال در کشورمان با هماهنگی اداره کل رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد تحویل اداره کل میراث‌فرهنگی استان همدان شد تا در روزهای منتهی به برگزاری چهلمین نشست اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری، اقدامات لازم جهت حضور خبرنگارانی که مایل به سفر به همدان جهت پوشش خبری اجلاس UNWTO هستند انجام شود. بنابراین برخلاف ادعای کذب گزارش مذکور هیچگونه اصرار و اجباری جهت تحمیل لیست ۳۹ نفره از سوی این مرکز به برگزارکنندکان اجلاس به همدان صورت نگرفته است.»
موضوع جالب دیگر آن که با چالش ستاد برگزاری اجلاس جهانی جهانگردی در ماجرای فهرست خبرنگاران با روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، این روابط عمومی تصمیم گرفت به جای آن که نشست خبری دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی را در شهر همدان برپا کند، بلافاصله زوراب پلولیکاشویلی دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی را که برای نخستین‌بار به ایران سفر کرده بود، همراه با علی اصغر مونسان به کاخ گلستان ببرد و نشست خبری برپا کند. باید از روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی پرسید موضوعیت برپایی نشست خبری اجلاس سازمان جهانی جهانگردی در همدان چه ارتباطی با برپایی نشست خبری آن اجلاس در کاخ گلستان تهران دارد؟
توجیه روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی را در جوابیه‌ای که براساس اطلاع رسیده به صدای میراث با اصرار در کانال تلگرامی کمپین حمایت از صنایع‌دستی منتشر شده است بخوانید: «پس از برگزاری نشست خبری اجلاس UNWTO در تهران تماس‌های لازم با خبرنگاران حوزه گردشگری از سوی کارشناسان مرکز روابط‌عمومی سازمان انجام شد. ولی تعداد زیادی از خبرنگاران ضمن اعلام عدم تمایل برای حضور در تور رسانه‌ای از پوشش خبری رویداد مذکور از سوی نمایندگی‌های استانی خود در شهر همدان خبر دادند. همچنین این مرکز در تاریخ … طی نامه‌ای رسمی به اداره کل رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست نمود که دعوت از رسانه‌های خارجی دارای دفاتر در ایران از سوی آن وزارتخانه انجام و اسامی به این مرکز اعلام شود که فقط دو شبکه خارجی جهت حضور در اجلاس اعلام آمادگی کردند و مستندات این موضوع نیز در مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث‌فرهنگی موجود است.»
سناریوی جالب روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی برای جلوگیری از اطلاع‌رسانی گسترده مهمترین رویداد گردشگری کشور با این پاسخ به گزارش صدای میراث بیانگر آن است که این روابط عمومی عزم خود را برای کارشکنی در روند اطلاع‌رسانی اجلاس جهانی جهانگردی در همدان جزم کرده بود. بدین ترتیب باید از رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی پرسید چه ارتباطی بین تصمیم خلق‌الساعه او برای برپایی نشست خبری دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی در تهران و پاسخ منفی خبرنگاران برای حضور در همدان به منظور پوشش خبری گسترده مهمترین رویداد گردشگری کشور وجود داشت؟ آیا یک روابط عمومی که خبرنگاران رسانه‌ها حاضر به حضور در مهمترین برنامه رسانه‌ای‌اش نباشند می‌تواند ادعای موفقیت داشته باشد یا عدم حضور خبرنگاران در چنین رویدادی از پیش طراحی شده بود؟ آیا روابط‌عمومی سازمانی که در حوزه دیپلماسی عمومی کشور حتی توان اقناع رسانه‌های خارجی مقیم ایران برای پوشش گسترده مهمترین رویداد گردشگری کشور در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی را ندارد، عملکردی قابل دفاع دارد؟
سوال دیگر از رییس روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور آن که چرا از مسئولیت خود برای پاسخگویی رسمی و مناسب در ماجرای لجبازی در تسهیل اطلاع‌رسانی گسترده از اجلاس سازمان جهانی جهانگردی طفره رفته و به جای انجام درست مسئولیت در کسوت رییس روابط‌عمومی آن سازمان که باید شان و جایگاه و منزلت سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری را پاس بدارد و به انتخاب معاون رییس‌جمهوری که هنوز او را به عنوان رییس اداره روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی به رسمیت شناخته احترام بگذارد، یک نقد رسانه‌ای را به موضوعی شخصی تبدیل کرده است؟ منتخب معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان میراث‌فرهنگی برای پست روابط‌عمومی این سازمان چگونه توانسته است پاسخ به نقد رسانه‌ای را به دعوای شخصی تبدیل کند؟ این بخش از جوابیه غیر رسمی و عجیب رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری را بخوانید تا متوجه وزن و جایگاه رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی شوید: «پیش از این، پوشش خبری اجلاس کشورهای آسیایی در شهریورماه با برگزاری تور رسانه‌ای متشکل از خبرنگاران حوزه گردشگری و تعدادی از نمایندگان رسانه‌های خارجی از سوی مرکز روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی انجام شد که اتفاقا یکی از خبرنگاران مدعو نیز نگارنده گزارش مذکور بود که در روز سفر ضمن بی‌پاسخ گذاشتن تماس‌های مکرر کارشناسان این مرکز در لحظات حرکت به سوی همدان در کمال تعجب در روز مراسم با همسر خود که به مراسم دعوت نشده بود حاضر شد! در خاتمه باید گفت با توجه به تمامی آنچه گفته شد محتوای گزارش مذکور کاملا کذب بوده و ظاهرا هدفی جز کمرنگ کردن تلاش‌های انجام شده و تعاملات صورت گرفته از سوی مرکز روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی با رسانه‌ها درخصوص اطلاع‌رسانی رویداد نشست اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری ندارد.»
پاسخ به این بخش از جوابیه عجیب روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی که با تضرع به کانال تلگرامی کمپین حمایت از صنایع‌دستی ارسال شده است، برغم عدم تمایل سایت صدای میراث برای پاسخ به آن و به دلیل مشی تخصصی این سایت و احترام به کارشناسان و متخصصان و تشکل‌های حوزه‌های سه‌گانه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اما ضروری است.
شهریورماه گذشته، اجلاس سفرای آسیایی در همدان با موضوعیت همدان ۲۰۱۸ برگزار شد. یک هفته پیش از دعوت رسمی روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، مسئولان و اعضای ستاد برگزاری همدان ۲۰۱۸ در تماس‌های جداگانه با نگارنده و خبرنگار دیگری که رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی اصرار داشته است از او صرفا با عنوان «همسر نگارنده» نام ببرد، برقرار شد و هر دو خبرنگار از استان همدان برای پوشش خبری اجلاس سفرای آسیایی به همدان دعوت شدند. اما خبرنگاری که رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی ترجیح داده است از او با عنوان «همسر نگارنده» نام ببرد تا در اقدامی سبکسرانه، بی‌مسئولیتی خود در قبال اجلاس جهانی جهانگردی را توجیه کند، از سال ۸۵ تاکنون سابقه فعالیت تخصصی خبری در حوزه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری دارد. او هم اکنون نیز مسئول سایت صدای میراث است.
اما رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی یا به دلیل ناآشنایی با خبرنگاران تخصصی حوزه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اصرار داشته که وی را در جوابیه خود صرفا «همسر نگارنده» خطاب کند، یا آن که تلاش دارد با دادن عنوان «همسر نگارنده» به یکی از خبرنگاران تخصصی حوزه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور، سعی بر القاء این مطلب به خوانندگان داشته باشد که نگارنده از دعوت رسانه‌ای سوءاستفاده کرده و مهمان بدون دعوت به یک ماموریت خبری برده است.
جوابیه غیرمسئولانه روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و شخصی کردن یک نقد رسانه‌ای تا این اندازه که اعلام کند، «همسر نگارنده» بدون دعوت به یک اجلاس رفته است، نشانه‌ای از کاهش وزن و جایگاه ویترین رسانه‌ای سازمان میراث‌فرهنگی کشور است.
تاکید می‌شود سایت صدای میراث براساس تعهدی که به کارشناسان و فعالان و تشکل‌های سه‌گانه حوزه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری دارد، تلاش می‌کند از پرداختن به موضوعات حاشیه‌ای خودداری کند. اما از آنجا که جایگاه روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی به اندازه‌ای تنزل یافته است که دغدغه رییس روابط‌عمومی این سازمان رفتن یک زوج خبری به یک مراسم خبری با خودرو شخصی و دعوت استانی است، طرح این موضوع از شخص رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ضروری است که ایشان به این پرسش پاسخ بدهند که آیا سفر یک زوج خبری با شرایطی که توضیح داده شد برای پوشش خبری مناسب یک مراسم جهانی سوءاستفاده از جایگاه خبرنگاری است یا اقامت ۱۵ روزه رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی در بهترین هتل‌ها و مراکز اقامتی ایران و استفاده از امکانات تفریحی و گردشگری به همراه «همسر، فرزند و آشنایان» با استفاده از بودجه و امکانات دولتی به بهانه همراهی با معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان میراث‌فرهنگی در سفرهای استانی؟ کدامیک براستی مصداق سوءاستفاده است؟
به نظر می‌رسد جایگاه روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی به اندازه‌ای تنزل یافته است که رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی با رفتارهای عجیب و دور از شان یکی از مهمترین دستگاه‌های فرهنگی کشور، اقدام به ابداع شیوه‌های نوین در برخورد با خبرنگاران منتقد استراتژی‌های رسانه‌ای این روابط‌عمومی و تضعیف رسانه‌های تخصصی حوزه میراث‌فرهنگی کرده است.
بی‌تردید رفتارهای غیرحرفه‌ای و ناآگاهانه رییس روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور با در ابهام بودن ارتباط مدرک تحصیلی او با مسئولیتی که به وی «هبه» شده است ارتباط مستقیم دارد. هنوز مشخص نیست معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان میراث‌فرهنگی چگونه یک فرد غیرمتخصص را که حتی اصول ابتدایی پاسخگویی و ارتباط با رسانه را هم نمی‌داند در چنین جایگاه مهمی در سازمان میراث‌فرهنگی کشور تحمل کرده است؟
یک عضو اصلی کمپین حمایت از صنایع‌دستی در تلگرام از تضرع رییس اداره روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی برای انتشار جوابیه غیررسمی آن روابط‌عمومی در پاسخ به گزارش انتقادی صدای میراث از شیوه رسانه‌ای آن سازمان در ماجرای اجلاس سازمان جهانی جهانگردی در همدان شگفت‌زده شده و به صدای میراث گفته است که «مسئول روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی با کمپین حمایت از صنایع‌دستی تماس گرفت و خواست جوابیه مرتبط با گزارش صدای‌میراث را در کانال تلگرامی کمپین منتشر کنیم. واقعا در این قضیه ماندم که چرا جوابیه صدای میراث را برای ما فرستاده است که در کمپین بگذاریم؟ در حالی که این جوابیه حتی در سایت میراث آریا، پرتال رسمی سازمان میراث فرهنگی نیز منتشر نشده است. معمولا در کار خبری عرف است که وقتی رسانه‌ای یک خبر را کار می‌کند، جوابیه آن هم به منبع اصلی ارسال شود.»
