صدای میراث: ۵ هزار شرکت خدمات مسافرتی فعال در ایران وجود دارد که به گفته رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با شیوع کرونا تاکنون ۴ هزار شرکت بطور مطلق تعطیل شده و تنها یکهزار شرکت آن هم بصورت نیمه تعطیل فعال مانده‌اند.
صدای میراث چندی پیش در گزارشی با عنوان «اعتراف معاون گردشگری به افول صنعت گردشگری ایران»، صنعت گردشگری کشور را در حال نابودی اعلام کرد که این تحلیل به مذاق معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوش نیامد و ولی تیموری، در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها تلویحا صدای میراث را به «شیطنت» و رفتار «غیرحرفه‌ای» متهم کرد.
این در حالی است که صدای میراث در گزارش خود موضوعات مطرح شده در نشست معاون گردشگری با رییس فراکسیون گردشگری مجلس را همانطور که وزارت میراث فرهنگی برای رسانه‌ها ارسال کرده بود، منتشر کرد. اما معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی در برداشت اشتباه از این مطلب، تصور کرده است تحلیل صدای میراث از نابودی صنعت گردشگری ایران در شرایط فشار حداکثری تحریم و کرونا، از زبان او نقل شده و براساس همین تصور اشتباه در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های حوزه گردشگری اعلام کرد: «آنچه که وب‌سایت و کانال خبری مذکور در ادامه شیطنت‌ها و رفتار غیرحرفه‌ای خود اضافه کرده به هیچ عنوان در مذاکرات ما مطرح نشده است و ظاهراً خبرنگاران این رسانه در جریان وضعیت صنعت گردشگری در ابعاد جهانی نیستند.»
صدای میراث البته نه در پاسخ به اظهارات معاون گردشگری که در راستای تلاش برای شفاف کردن وضعیت گردشگری کشور در شرایط تحریم و کرونا پیشتر در گزارش‌ها و گفت‌وگوهای متعدد از فعالان مستقیم بازار گردشگری ایران نسبت به نابودی صنعت گردشگری ایران در نبود سیاستگذاری درست هشدار داده بود. اما حالا به دلیل انتشار گزارش هایی که به مذاق معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی خوش نیامده است، از سوی ولی تیموری متهم به «شیطنت و رفتار غیرحرفه‌ای» شده است.
پایه‌های صنعت گردشگری ایران از بین رفته است
اما واقعیت صنعت گردشگری ایران را نه از مسئولان وزارت میراث فرهنگی که باید از فعالان بازار گردشگری ایران شنید. همین امروز حرمت‌الله رفیعی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به صدای میراث گفته است که «تنها ۲۰ درصد از آژانس‌های گردشگری ایران و دفاتر خدمات مسافرتی فعال در صنعت گردشگری آن هم غیر از هتل‌ها بصورت نیمه تعطیل فعال مانده‌اند و ۸۰ درصد دیگر از ۵ هزار شرکت فعال گردشگری در ایران مشتمل بر ۴ هزار آژانس گردشگری در تعطیل مطلق به سر می‌برند.»
براساس آنچه حرمت‌الله رفیعی به صدای میراث گفته است: «از ابتدای شیوع کرونا تاکنون، سفر گردشگران داخلی متوقف شده و در بخش گردشگری خروجی نیز نه دنیا گردشگران ایرانی را می پذیرد و نه روابطی برای برقراری تعاملات گردشگری در عصر کرونا برقرار شده است.»
براساس آنچه رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران می‌گوید، گردشگری ایران در بخش ورود و خروج به نقطه صفر رسیده است و تنها مسافران مقیم دیگر کشورها هستند که به ایران می آیند و از ایران می‌روند.
رفیعی البته به وضعیت ضعیف گردشگری داخلی نیز اشاره کرده است. به گفته او، تنها ۱۰ درصد گردشگری داخلی در ایران فعال است که می‌شد همین ۱۰ درصد را نیز مدیریت کرد تا رونق اندکی به گردشگری کشور بازگردد که متاسفانه این اتفاق هم نیفتاد.
او گفت: می‌خواهید بدانید گردشگری داخلی ایران چه وضعیتی دارد؟ ۵۰ درصد هتل‌های کشور در شهر مشهد قرار دارند و رتبه دوم هتلداری ایران مربوط به جزیره کیش است. ضریب اشغال این هتل‌ها در بالاترین میزان خود ۷ یا ۸ درصد بود و با شیوع کرونا این میزان به زیر ۵ درصد سقوط کرد.
رفیعی تاکید کرد: بالغ بر ۸۰ درصد دفاتر خدمات گردشگری کشور تعطیل واقعی هستند. یا منحل شدند یا به بازار بورس و سرمایه کوچ کردند. از بین ۵ هزار دفتر خدمات گردشگری در ایران نیز تنها یکهزار دفتر آن هم در شرایط نیمه تعطیل فعال هستند.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران تاکید کرد: «دفاتر خدمات مسافرتی کشور بیش از ۳ هزار میلیارد تومان از ۸ ماه گذشته تاکنون زیان دیده‌اند.»
حرمت‌الله رفیعی در پایان این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا تصور می‌کنید گردشگری ایران رو به نابودی است؟ گفت: «الان که با شما صحبت می‌کنم به جرات می‌گویم که پایه‌های صنعت گردشگری ایران کاملا از بین رفته است و پیش‌‌‌بینی شخصی من این است که تا پایان این دولت، صنعتی به نام گردشگری نخواهیم داشت.»
آنچه معاون گردشگری باید بداند
این اظهارات رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران مسیر روشنی را پیش روی معاون گردشگری کشور از وضعیت صنعت گردشگری قرار می‌دهد. شاید ولی تیموری علاقه‌ای به شنیدن و خواندن این اظهارات نداشته باشد و طرح این موضوعات را در فضای رسانه‌ای مناسب نداند. او حتی اگر رسانه‌هایی را که به بررسی موشکافانه وضعیت گردشگری کشور می پردازند و مسیری واضح از وضعیت وخیم گردشگری کشور پیش روی او به عنوان سکاندار اصلی سیاستگذاری در بخش گردشگری ایران قرار دهند، متهم به «شیطنت همیشگی و رفتار غیرحرفه‌ای» کند، باز هم نمی‌تواند فقدان مدیریت مناسب گردشگری در شرایط تحریم و کرونا را کتمان کند.
معاون گردشگری کشور البته در قامت یک مدیر دولتی چاره‌ای جز تاکید بر درستی سیاستگذاری‌های خود در بخش گردشگری ندارد. در این مسیر کاملا طبیعی است که نقدها را نشنود و حتی از آن‌ها دلگیر شود و انتقادات مطرح شده در حوزه مدیریت گردشگری را بزعم خود «شیطنت همیشگی و رفتار غیرحرفه‌ای» بنامد. اما خوب است بداند که در همین هفته چه خبرهایی از زیان‌های بخش گردشگری در رسانه‌ها منتشر شد.
همین دیروز وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی زیان‌های وارد شده به زیرساخت‌های گردشگری کشور را در شرایط بحران کنونی ۱۲ هزار میلیارد تومان برآورد کرد.
همین هفته قبل، رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران استان خراسان رضوی در خصوص آخرین وضعیت هتل‌های این استان گفت: طی شش ماه گذشته خسارت وارد شده به هتل‌های شهر مشهد حدود ۹۰۰ میلیارد تومان است. امیر سزاوار افزود: از ۲۳۸ هتل موجود در شهر مشهد فقط ۶۰ هتل (یک چهارم) به ضریب اشغال ۵ یا ۶ درصد رسیدند. به گفته او، ۸۰ درصد از ۹ هزار پرسنل شاغل در هتل‌های مشهد، تعدیل شده‌اند.
باز هم همین هفته گذشته جمشید سلطان مرادی رییس جامعه هتلداران استان مازندران از اقدام برای فروش ۲۰ درصد هتل‌های مازندران خبر داد و گفت: هتل‌ها مسافر ندارند و فقط یک درصد ظرفیت اقامت در هتل‌های اسن استان تکمیل است. او افزود: در استان مازندران ۳۰۰ هتل وجود دارد که حدود ۷۰ هتل یا برای فروش گذاشته شده‌اند یا دنبال تغییر کاربری هستند.
۱۷ روز قبل اما کامیار اسکندریون دبیر جامعه هتلداران ایران اعلام کرد: برگزاری جلسات متعدد با مقامات دولتی از وزیر و معاون گردشگری، نمایندگان مجلس و شخص رئیس‌جمهور هیچ نتیجه‌ای برای هتل‌ها نداشته است و در ششمین ماه شیوع کرونا هیچ کاری برای فعالان صنعت گردشگری انجام نشده است. او گفت: حمایت دولت و مقامات از صنعت گردشگری و هتلداری و فعالان این حوزه تنها در سطح شعار است و در عمل هیچ خبری نیست. به گفته اسکندریون، در این شرایط درخواست تغییر کاربری هتل‌ها برای برون‌رفت از فشارهای اقتصادی امری طبیعی است، زیرا هتل‌ها از تامین نیازهای اولیه نیز عاجزند.
جالب آن که همین امروز رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا خبر داده است که از زمان شیوع کرونا در ایران راهنمایان گردشگری این استان به طور کامل از حرفه خود بیکار شدند و با آغاز موج دوم کرونا در فصل تابستان هم فرصت گردشگری از دست رفت و راهنمایان گردشگری این استان هیچ درآمدی نداشتند.
مهرداد ضیائی‌مهر گفته است، از آنجا که راهنمایان گردشگری بیمه تأمین اجتماعی نبودند، مشمول بیمه بیکاری هم نشدند. بنابراین دولت وعده داد تسهیلات ۱۶ میلیون تومانی به آن‌ها تعلق می‌گیرد که پس از رایزنی‌های فراوان شش میلیون تومان با شرایط سختگیرانه به راهنمایان تعلق گرفت و تنها ۲۰ درصد از راهنمایان همدان توانستند از آن استفاده کنند.
جمشید حمزه‌زاده رییس جامعه هتلداران ایران نیز در گفت‌وگویی با ایلنا از تعطیلی بسیاری از واحدهای اقامتی و هتل‌ها در سراسر کشور خبر داد و گفت: میانگین ضریب اشغال هتل‌های کشور زیر ۵ درصد است و بسیاری از هتل‌ها یا تعطیل کرده‌اند یا در شرف تعطیلی هستند.
اما وضعیت اقامتگاه‌های بومگردی که همواره مورد توجه وزیر میراث‌فرهنگی و معاون گردشگری او بوده است و یکی از برنامه‌های مورد تاکید علی‌اصغر مونسان در دوران تصدی خود در وزارت میراث فرهنگی راه‌اندازی ۲ هزار اقامتگاه بومگردی در کشور بود چه وضعیتی دارند؟ اکبر رضوانیان نایب رییس جامعه اقامتگاه‌های بومگردی ایران همین هفته گذشته به ایسنا خبر داد که تعداد زیادی از اقامتگاه‌های بومگردی در آستانه تعطیلی کامل و فروش قرار گرفته‌اند.
او گفته است: قرار بود ۱۲ میلیون تومان وام بدهند که در روز ثبت نام در سامانه کارا متوجه شدیم مبلغ وام ۶ میلیون تومان شده است. یعنی هر اقامتگاه بومگردی که ۱۰ تا ۱۵ نیروی کار داشت فقط ۶ میلیون تومان می‌توانست وام بگیرد. قرار بود خسارت‌های کرونا جبران شود، اما چگونه قرار است این کار را انجام دهند وقتی شیوه اجرا به سمت دیگری رفته است. با این رویه صنعت گردشگری بدهکارتر می‌شود، درحالی که هیچ کمکی هم به آن نشده است.
به گفته اکبر رضوانیان اقامتگاه‌های بومگردی فقط یک اقامتگاه معمولی نیستند و باعث مهاجرت معکوس، اشتغال و ادامه جریان زندگی شده‌اند که تعطیلی این واحدها در روستاها موجب سرخوردگی می‌شود.
