وزارت میراث‌فرهنگی از نابسامانی مالی تا تخلفات اداری

صدای میراث: سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از دو سال قبل تاکنون که تبدیل به وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شده است با آشفتگی‌های مالی و برخی سوءاستفاده‌ها مواجه شده است. کارکنان وزارت میراث فرهنگی در بخش های ستادی و حتی معاونت گردشگری به صدای میراث خبر داده‌اند که به بهانه نبود بودجه در این وزارت‌خانه حقوق کارکنان نصفه نیمه پرداخت می‌شود.

همچنین از ادارات کل استانی و حتی صندوق احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی نیز به صدای میراث خبر داده‌اند، علاوه بر آن که حقوق کارکنان این مجموعه چند ماه است پرداخت نشده، رییس جدید این صندوق اقدام به جذب نیروهای متعدد کرده است و برای خود حتی رییس حوزه ریاست هم اختیار کرده است.

جدای از نابسامانی‌های مالی و انتصابات جدید صورت گرفته در ادارات کل استانی پس از تبدیل سازمان میراث‌فرهنگی به وزارتخانه، اما اسناد جالبی از سوءاستفاده در دفتر ثبت آثار تاریخی و همچنین در بخش تعیین حرایم در اختیار صدای میراث قرار گرفته است که بیانگر وضعیت نابسامان این مجموعه است و نه تنها برخوردی با سوءاستفاده کنندگان صورت نگرفته که حتی ارتقاء درجه نیز به آن‌ها داده شده است.

براساس اسناد ارسال شده به صدای میراث یکی از مسئولان بخش تعیین حریم آثار تاریخی که اکنون در دفتر ثبت آثار تاریخی مشغول به کار شده است با سوءاستفاده از سمت خود در دوران حضور در بخش تعیین حرایم آثار تاریخی، در سال ۹۶، معاونان میراث‌فرهنگی ادارات کل میراث‌فرهنگی استان‌ها را وادار به عقد قرارداد با همسر خود برای تعیین حریم بافت‌ها، بناها و آثار تاریخی کرده است.

شیوه فعالیت او به این نحو بوده است که پس از عقد قرارداد با استان‌ها به منظور بررسی عرصه و حریم آثار تاریخی، اطلاعات موجود در استان‌ها را دریافت و بار دیگر به عنوان پرونده حریم در اختیار معاونت میراث‌فرهنگی کشور قرار داده است.

براساس اطلاعات رسیده به صدای میراث، در برخی استان‌ها همچون استان قم که با درخواست عقد قرارداد مخالفت کرده‌اند، تعیین حریم آثار تاریخی آن‌ها با مشکل مواجه شده و به عنوان مثال در استان قم از ۱۶ طرح ارسالی برای تصویب و ابلاغ حریم آثار تاریخی، تنها دو طرح با موافقت مواجه شده است.

سوءاستفاده از موقعیت در بخش تعیین حرایم معاونت میراث فرهنگی کشور موجب شده است که نه تنها استان چهارمحال و بختیاری که به گفته برخی منابع، بیش از ۷ استان دیگر نیز در ۵ سال گذشته به دلیل مخالفت با درخواست‌های غیرقانونی این فرد، یک طرح حریم نیز تهیه، ارسال و تصویب و ابلاغ نشده است.

گفتنی است پس از اطلاع مسئولین وقت حراست سازمان میراث فرهنگی و وزارتخانه کنونی از چنین تخلفی که اتفاقا از سوی یکی از اعضای رسیدگی به تخلفات کارکنان آن وزارتخانه صورت گرفته بود، شیوه جدیدی در سوءاستفاده از مسئولیت از سوی این شخص اتخاذ شده است.

براساس آنچه به صدای میراث ارسال شده است، پس از اطلاع حراست وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از تخلفات صورت گرفته و درخواست حراست این وزارتخانه از مقامات مسئول برای خلع ید این فرد از بخش حرایم، شیوه جدید اقدامات خلاف قانون به اینصورت ادامه یافت که با تغییر مشاور، شکل تخلفات صورت قانونی به خود بگیرد.

در این شیوه نیز پس از درخواست از معاونان میراث‌فرهنگی استان‌ها از آن‌ها خواسته شده است قرارداد مشاور جدید را به سرعت امضاء کنند تا پس از طرح موضوع حریم آثار تاریخی آن‌ها در جلسه کمیته حرایم و گرفتن نظر مثبت این کمیته، بدون نیاز به داشتن طرح‌ها و نقشه‌های لازم برای تعیین حریم، نامه‌های ابلاغ حرایم آثار تاریخی این استان‌ها به استاندارها و مقامات استانی ارسال شود.

در این شیوه مشاور مربوطه می‌توانست بلافاصله به ۸۰ درصد مبلغ قراردادها برسد و یکماه بعد نیز نامه ابلاغ حریم آثار تاریخی، بدون ارسال نقشه و طرح حرایم به این استان‌ها ارسال شده است.

پیگیری‌های صدای میراث مشخص کرده است که از سال ۹۴ تاکنون، برغم ارسال نامه ابلاغ حریم، هیچ طرح نقشه‌ای از جانب مشاور معرفی شده از سوی فرد خاطی در دفتر حرایم، نه تنها تصحیح نشده که به گروه حرایم نیز ارسال نشده و به همین دلیل حریم واقعی آثار تاریخی به استان‌ها ابلاغ نشده است که خود یک تخلف محرز است.

نکته جالبتر آن که فرد خاطی که نامه خلع ید او پس از بررسی‌های حراست سازمان میراث فرهنگی پیش از تبدیل به وزارتخانه پیشتر به مسئولان وزارت کنونی میراث‌فرهنگی ارسال شده بود، اکنون در دفتر ثبت آثار تاریخی فعالیت می‌کند و در صورتی که تخلفات پیشین او در این دفتر تکرار شود، نمی‌توان در برابر ساخت‌وسازهای اطراف آثار تاریخی که ثبت ملی نشده‌اند یا حتی تخریب این آثار و جایگزینی‌شان با ساختمان‌های جدید ایستادگی کرد.

برغم تخلفات صورت گرفته و درخواست حراست وزارت میراث‌فرهنگی به مسئولان این وزارتخانه برای خلع ید این مقام مسئول از دفتر حرایم و همچنین کنار گذاشتن او از کمیته بررسی تخلفات کارکنان وزارت میراث‌فرهنگی، این شخص اکنون ارتقای رتبه یافته و در دفتر ثبت آثار تاریخی مسئولیت گرفته و حتی در کمیته فنی حرایم نیز که هیچ ارتباطی به ثبت آثار تاریخی ندارد، حضور دارد.