صدای میراث: رییس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری در نشست تخصصی «میراث فرهنگی و مواجهه با بحران سیل» با اشاره به اینکه پراکنش نامناسب زمان و مکان بارش در مناطق خشک و نیمه خشک باعث ایجاد سیلابهای مخرب میشود گفت: در کشور ما سیل بعد از زلزله در زمزه مخربترین بلایای طبیعی است که منجر به تخریب یادگارهای فرهنگی مناطق میشود.
بهروز عمرانیبا اشاره به سیلاب اخیر خوزستان و بیان اینکه تاکنون ۲۸۰۰ اثر در بخش شمالی تا مرکزی استان خوزستان در نقشه باستانشناسی ایران درج شده است گفت: با برآورد پهنه سیلابی از این تعداد ۱۹۸ اثر در مسیر مستقیم سیلاب قرار داشتند و صدمه دیدند.
او گفت: نقشههای تهیه شده نشان میدهند که در پیشینه تاریخی این سرزمین نیاکان ما از وجود جریانات سیلابی و پهنه گسترش آن اطلاع داشتهاند.
عمرانی افزود: عدم حفاظت از مراتع و استفاده بیش از حد از ظرفیت آنها، اشتغال بستر رودخانهها و نیز توسعه فیزیکی نامناسب شهرها بر روی مسیلهای قدیمی و حرکت روان آبها در بافت کالبدی شهرها و عدم توجه به تجربیات تاریخی سکونتگاهها و الگوهای استقراری نکاتی است که میبایست از آن بهره جست.
رییس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری افزود: عدم تکرارپذیری ماهیت میراثفرهنگی لزوم اتخاذ تدبیر به منظور صیانت از اینگونه آثار را ضروری ساخته است.
عمرانی با بیان این که مطالعه سوابق سیل در ایران میتواند به الگوی مشخص از مناطق پرخطر در ایران اشاره کند، افزود: میبایست وضعیت توپوگرافی در مناطق پرخطر بررسی، سابقه سیل خیزی آن مطالعه و تمهیداتی برای کاهش یا رفع صدمات اتخاذ شود.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت :اکثر شهرها و تمدنها در کنار رودخانهها بنا شدهاند و به همین خاطر سیل جزو جداییناپذیر از تمدن بشری بود و بشر از همان ابتدا در پی جوابگویی به این عامل بنیان کن بود و سعی کرد با ساخت سکو مصطبه بر زیر بناها در مناطق کم ارتفاع و دشتهای پرپایش همچون آذربایجان اقدام کند.
وی تصریح کرد: اقدام در ساخت دیوار و مسیردهی در مسیر رودخانههای سیلابی مانند رودخانه مهران رود تبریز از دیگر روشهای مهار سیلاب بود.
او افزود: در کتاب عالم آرای عباسی نویسنده و منشی شاه عباس توضیح میدهد که شاه عباس گفته چون قلعه و ارگ حکومتی تبریز در مسیر رودخانهها ساخته شده است، عثمانیها میتوانند سد و بند در بالادست شهر بسازند و با جاری کردن آن باروی قلعه را تخریب و بر قلعه مسلط شوند.