دانلود ویدئو

صدای میراث: هفته گذشته تصاویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که بار دیگر یادآور تخریب‌های‌ ناگهانی در حریم درجه یک میدان نقش جهان اصفهان بود.

برخی گمان کردند تخریب‌ها در حریم یکی از مهمترین آثار ثبت جهانی شده ایران بار دیگر آغاز شده است و برخی دیگر نگران از وضعیت میراث تاریخی اصفهان اقدام به اعتراض در شبکه‌های اجتماعی کردند.

اما ماجرای تخریب‌ها در ۵۰ متری مجموعه تاریخی–فرهنگی میدان جهانی نقش جهان اصفهان چه بود؟

سال ۹۱ و ۹۲ شهرداری اصفهان که از چند سال پیشتر از این زمان اقدام به تملک خانه‌های واقع در حریم درجه یک میدان نقش جهان کرده بود و هیچکس را هم خبر از آن نبود،‌اقدام به تخریب ناگهانی بافت تاریخی اصفهان کرد تا بزعم خود خیابانی در ضلع شمالی میدان نقش جهان اصفهان باز کند و از گره‌های ترافیکی اطراف میدان نقش جهان بکاهد.

این تخریب بدون استعلام و نظرخواهی از سازمان میراث‌فرهنگی انجام شده بود. اما سال ۹۲ پس از اعتراض‌های فراوان به اقدام یکجانبه شهرداری اصفهان در تخریب حریم یکی از مهمترین برندهای میراثی و گردشگری جهانی ایران، اقدامات تخریبی شهرداری اصفهان در حریم میدان نقش جهان متوقف شد.

تخریب خانه‌های قاجاری و پهلوی در گذر آقانجفی

با این حال بخشی از خانه‌های تاریخی قاجاری و پهلوی واقع در حریم این میدان که البته ثبت ملی هم نشده بودند اما در حریم ابلاغ شده در سال ۷۷ قرار داشتند و در محور تاریخی – فرهنگی اصفهان نیز واقع شده بودند برای همیشه نابود شدند.

سال ۹۳ محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی کشور از فریبا خطابخش مدیر تازه منصوب شده پایگاه میراث جهانی نقش جهان خواست تا گزارشی کامل از تخریب‌های صورت گرفته در حریم درجه یک میدان نقش جهان به بهانه احداث خیابان آقا نورالله نجفی ارایه کند.

فریبا خطابخش مدیر پایگاه میراث‌جهانی نقش جهان اصفهان نیز دست به کار شد و به مستندنگاری تخریب‌های صورت گرفته در گذر آقانجفی واقع در حریم درجه یک میدان نقش جهان پرداخت. حاصل کار او تصاویری بود که اثبات می کرد بخشی از خانه‌های تاریخی در اقدام برای احداث این گذر از بین رفته‌اند.

فریبا خطابخش مدیر پایگاه میراث جهانی نقش جهان در همین رابطه به صدای میراث گفت: تخریب‌ها در سال ۹۱ تا ۹۲ در گذر آقا نجفی انجام شده بود که بطور کامل نیز مستندنگاری شد. حتی عقب‌نشینی‌هایی که در ضلع جنوب شرقی گذر آقا نجفی انجام شده بود در خیابان «بیت‌الحسین» و در «گذر چهارسو مقصود» نیز کامل مستندنگاری شد.

خطابخش تاکید کرد: در قسمت شمال شرقی میدان نقش جهان نیز که گذر تاریخی – فرهنگی این میدان واقع شده است شدت تخریب‌ها بیشتر بود و خانه‌های تاریخی ثبت ملی نشده از دوره قاجار نیز در تخریب‌ها از بین رفته بودند.

براساس مشاهدات میدانی صدای میراث از بخش شمال شرقی میدان نقش جهان که گذر فرهنگ – تاریخی این میدان است و بیشترین تخریب‌ها برای احداث گذر آقانجفی در همین بخش انجام شده است، یک مدرسه علوم دینی در بخش وسیعی از این منطقه احداث شده است که خانه‌های زیادی برای احداث این مجموعه تملک و تخریب شده‌اند.

فریبا خطابخش مدیر پایگاه میراث‌جهانی نقش جهان اصفهان اما می گوید: از سال ۹۳ تاکنون هیچ نشانی از تخریب‌های جدید در گذر آقانجفی وجود ندارد و یگان حفاظت در مجموعه میدان نقش جهان حضور شبانه‌روزی داشته و مدام محور تاریخی- فرهنگی نقش جهان را سرکشی می‌کند و تخریب جدیدی در حریم درجه یک نقش جهان مشاهده نشده است.

او با اشاره به خبرهایی که در روزهای گذشته از تخریب‌های میدان نقش جهان منتشر شده است اعلام کرد: جدیدا خبری در خصوص گذر آقانجفی و مجموعه میدان نقش جهان منتشر شد که باید اعلام کنم با توجه به تخریب‌های صورت گرفته در فاصله سال‌های ۹۱ و ۹۲ شهرداری اصفهان هنوز هیچ اقدامی در جهت پاکسازی محوطه تخریب شده انجام نداده و هر فردی که وارد این محور شود گمان می‌کند تخریب‌ها به تازگی انجام شده است.

کوتاهی شهرداری اصفهان در تخلیه نخاله‌های سال۹۲ از حریم میدان نقش جهان

فریبا خطابخش افزود: به تازگی یکی از کارشناسان از بنده درخواست کرد تصاویری از گنبد شیخ لطف‌الله در میدان نقش جهان داشته باشد و وقتی منظره تخریب‌های پشت مسجد شیخ لطف‌الله را از بالای مجموعه نقش جهان مشاهده کرد، فکر کرده بود که تخریب‌ها جدید است در حالی که به هیچوجه اینگونه نیست و شهرداری هنوز در این ۵ سال اقدام به تمیز کردن محوطه تخریب شده نکرده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی نقش جهان اصفهان تاکید کرد: شهرداری باید این منطقه را تمیز کند و نخاله‌های برجای مانده از تخریب‌های سال ۹۱ و ۹۲ را تخلیه کند.

خطابخش گفت: به عنوان مدیر پایگاه میراث جهانی میدان نقش جهان بار دیگر تاکید می‌کنم که تخریب‌های انجام شده در حریم میدان نقش جهان در سال ۹۱ و ۹۲ انجام شد و پس از آن هیچ تخریب دیگری در گذر آقانجفی صورت نگرفت و مجموعه نقش جهان و محوطه پیرامون این مجموعه بطور کامل و مداوم توسط پایگاه میراث جهانی و یگان حفاظت رصد می‌شود.

او افزود: شهرداری اصفهان نیز از آن تاریخ به بعد با احترام کامل به ضوابط میراث فرهنگی هیچ اقدام تخریبی در حریم درجه یک میدان نقش جهان و در گذر آقانجفی انجام نداده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی نقش جهان همچنین با اشاره به جمع‌‌آوری سرویس‌های بهداشتی مسجد امام اصفهان که مشکلات زیادی برای این مسجد ایجاد کرده بود اشاره کرد و گفت: تمام سرویس بهداشتی‌های مجموعه جمع آوری شد و کارهای مرمتی انجام شده و برای عید نوروز این سرویس‌ها در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد.

خطابخش از آغاز مرمت گنبد شیخ لطف‌الله در میدان نقش جهان خبر داد و گفت: تزیینات مسجد شیخ لطف‌الله بسیار خاص است و با شرایط خاص نیز در حال مرمت است.

او در مورد وضعیت مرمتی مسجد امام اصفهان نیز اعلام کرد: ترک‌های گنبد مسجد امام در حال اتمام است و از ۱۶ ترک این مسجد، مرمت ۱۲ ترک گنبد مسجد امام به پایان رسیده و تنها مرمت ۴ ترک دیگر باقی مانده است.

Tagged: فريبا خدابخش

نقش جهان در امان است/آقانجفی ۵ سال پیش در حریم درجه۱ متوقف شد