صدای میراث: نخستین فصل پروژه بررسی و شناسایی مجموعه «کافِرکِلی‌ها» (غارهای دستکند صخره‌ای) شهرستان آمل در استان مازندران با هدف شناسایی، مطالعه و بررسی میدانی و روشمند باستان‌شناسی این مجموعه در حال انجام است.

میثم فلاح سرپرست هیئت باستان‌شناسی غارهای دستکند صخره‌ای شهرستان آمل با اعلام این خبر به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: غارهای دستکند صخره‌ای در زبان بومیان به «کافرکلی‌ها» شهرت دارند مجموعه جذاب و کم‌نظیری در ایران هستند که بر بدنه سترگ کوه‌های البرز مرکزی در دره هراز، بخش لاریجان شهرستان آمل و در محدوده‌ای به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر در حد فاصل روستای «آب اسک» تا روستای «پنجاب» شهرستان آمل جای گرفته‌اند.

این باستان‌شناس افزود: در پروژه بررسی و شناسایی مجموعه کافرکلی‌ها تلاش می شود این آثار که برغم کثرت تعداد و اهمیت مطالعاتی کاملا مغفول مانده‌اند، بررسی، مستندنگاری، معرفی و فرم و عملکرد آن‌ها مورد تحلیل قرار گیرد.

او این پروژه را نخستین طرح بررسی باستان‌شناسی با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اعلام کرد که به مطالعه و بررسی غارهای دستکند صخره‌ای می پردازد.

به گفته فلاح، این آثار که از سایر سازه‌های صخره‌ای و دستکند کشور به لحاظ تراکم و تمرکز در یک منطقه، بسیار چشمگیر هستند، در مواقع خاص ایجاد شده‌اند و تعداد قابل ملاحظه‌ای از این آثار در ارتفاعات که امروزه فقط با صخره‌نوردی قابل دسترسی است، گروهی در مجاورت مناطق مسکونی روستایی و قابل دسترسی و تعدادی نیز در معابر سوق‌الجیشی و دره‌های میان کوهی دره هراز جای گرفته‌اند.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی افزود: در این پروژه سعی بر آن است که تمامی این آثار مورد شناسایی، مطالعه و بررسی میدانی و روشمند باستان‌شناسی با تعاریف مطروحه پیرامون این نوع خاص از آثار تاریخی قرار گیرند و علاوه بر طراحی و صخره‌نوردی و تهیه مستند سینمایی و…، از اقدامات مهم این طرح که توسط باستان‌شناس و فتوگرامتریست و همکار پروژه، ایمان خسروی صورت می گیرد، نقشه‌برداری هوایی و مدل‌سازی سه بعدی دیجیتالی در رایانه با پهپاد فتوگرامتری پروژه است.

او گفت: در این مدل با قابلیت تشخیص مختصاتی نقطه به نقطه و اندازه‌گیری پارامترهای معماری پژوهشگران می‌توانند از حضور مستقیم در سایت‌های غیرقابل دسترس و پژوهش فیزیکی بی‌نیاز شوند، ضمن اینکه در صورت تخریب سازه یا محوطه، قابلیت بازسازی و یا مرمت نقطه به نقطه فراهم می شود.

فلاح افزود: این فرضیه وجود دارد که این مجموعه‌ها کاربری‌های جدا و منفک از یکدیگر دارند.

وی گفت: برخی از آن‌ها جنبه آئینی و پرستشگاهی، برخی کارکرد دفاعی و دیده‌بانی، برخی دیگر استقرار موقت و برخی نیز احتمالا در ارتباط با آرامگاه هستند.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی تصریح کرد: همه این فرایض منوط به فرجام طرح و تحلیل داده‌ها و مقایسه آن با نمونه‌های مشابه است که پس از آن می‌توانیم منسجم‌تر و دقیق‌تر نظر داد.

Tagged: آمل

کنکاش نوین بر غارهای دستکند صخره‌ای مازندران آغاز شد