محمد محب‌خدایی؛

معاون اسبق گردشگری/

صدای میراث: عبور از بحران اقتصادی و گردشگری در دوران کرونا به مغزهای پویا و خلاق وابسته است. قرار بود صنعت گردشگری جایگزین صنعت نفت شود و ایران به کشوری مانند ترکیه، دبی، مالزی و… در این صنعت تبدیل شود. اما امروز حتی همین شعار هم کتمان می‌شود.

تمامی آژانس‌های گردشگری کشور قبل از کرونا به دلیل درآمد حاصل از فروش بلیط، رزرو هتل، در حوزه گردشگری تفریحی یا سفرهای کاری و بازرگانی در گردشگری خروجی، داخلی، گردشگری تاریخی، فرهنگی و سفرهای بازرگانی، در گردشگری ورودی متمرکز شده بودند. اما این ظرفیت حالا از صددرصد به ۱۰ درصد تبدیل شده است و به همین دلیل هر روز شاهد تعطیلی آژانس‌های گردشگری کشور هستیم. در این آشفته بازار نیز برخی با گل‌آلود کردن آب می‌خواهند ماهی مقصود بگیرند و اهداف خود را پیاده‌سازی کنند. اما به شرایط فورس ماژور گردشگری توجه ندارند. در صورتی که همین تهدید فعلی بزرگترین فرصت را برای صنعت گردشگری کشور به همراه خواهد داشت.

فعالان و متولیان گردشگری کشور به جای آنکه در این مقطع با استفاده از دانش گردشگری که مجموعه‌ای از باورها، مهارت‌ها، قابلیت‌ها، دیدگاه‌‌ها، خلاقیت‌ها و ارزش‌های فردی و جامعه و تکمیل کننده علم و اطلاعات گردشگری است و می‌تواند داشته‌ها و واقعیت‌هایی که تا دیروز مورد توجه نبوده است را در جهت گذر از این مقطع به خدمت بگیرد رها و در حواشی غرق شده‌اند. اکنون جای طرح این پرسش‌ها است که آیا صنعت، حوزه سلامت، حوزه آموزش، حوزه مارکتینگ و کشاورزی به طور کامل در کشور متوقف شده است؟! اگر سفرهای تفریحی محدود شده، سفر های کاری نیز کامل متوقف شده است؟! صنعت ساختمان، صنعت نفت و… نیز متوقف است؟! جریان زندگی مردم، مراکز تجاری و رستوران‌ها بطور کامل متوقف شده‌اند؟!

صدها محصول گردشگری تعریف شده است. در صورتی که گردشگری تولید کننده محصول نیست و با تغییر در مدل برنامه‌ریزی، تبلیغات، بازاریابی و بهره‌برداری سایر محصولات می‌توان خدمات یا کالاها را با ماهیت محصول گردشگری با بالاترین بهره‌وری عرضه کند. همانند فعالیتی که در گردشگری صنعت، گردشگری آموزش، گردشگری سلامت، گردشگری تندرستی، گردشگری غذا و… انجام می‌شود. اما سوال این است نقش متدولوژی گردشگری در این تغییر چیست؟ همیشه در گردشگری تاکید بر سفر است اما بسیاری خیلی مواقع اصلاَ سفر صورت نمی‌گیرد.

در صنعت پوشاک برندهای بزرگ با دانش گردشگری فقط با تمرکز بر طراحی مد در محل‌های اجاره‌ای و متّکی بر تولید کشورها، بزرگترین اقتصاد صنعت پوشاک را در قالب گردشگری پوشاک شکل داده‌اند و از این جریان اقتصادی که با ماهیت گردشگری صورت پذیرفته است درآمدهای کلان مالیاتی برای دولت‌های دنیا ایجاد می‌کنند. لذا دولت‌های آن کشورها نیز از محل درآمدهایی که از محل محصولات مختلف گردشگری در سالیان گذشته کسب کرده اند، امروز به فعالان مستقیم گردشگری همانند آژانس‌ها و هتل‌ها سوبسید در قالب هزینه‌های نیروی انسانی پرداخت می‌کنند. اما چرا در ایران جایگاه و شأن اصلی گردشگری در همه بخش‌ها پیاده‌سازی نشده است؟

این طرح شماتیک زیر تصویر واحد از صنعت گردشگری است و این صنعت ظرفیت‌های مختلف را در پروسه مثلث گردشگری به خورشیدی که امواج مختلف از آن ساطع می‌شود تبدیل و این امواج نقشه راه خدمت گیرندگان انواع محصولات گردشگری است. لذا اتفاقات روزمره تا هدفمند برای خدمت‌گیرندگان شرایط حال خوش و خاطره مهیا می‌کند.

در صنعت گردشگری، مثلث میزبان، مهمان، ایونت با ماهیت تور با عملکرد منشوری خود، نور تابیده شده سفید رنگ را به منشوری از رنگ‌های مختلف و زیبا تبدیل می‌کند و عملا این مثلث مانند قلب یک انسان یه عنوان عامل اصلی حیات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، عدالت، زیست‌محیطی و… عمل می‌کند.

بنابراین اگر ظرفیت شهرها، روستاها، استان‌ها، کشور و دنیا را در قالب صنعت گردشگری برنامه‌ریزی کنیم بیشترین بهره‌وری و رضایت‌مندی با بالاترین ماندگاری محیطی و حسی را شاهد خواهیم بود.

اگر آژانس‌های گرشگری کشور نیز به جایگاه واقعی خود واقف شوند و به عنوان اتاق فکر و بخش راهبردی کلیه محصولات گردشگری عمل کنند و در محل‌های خود و با ایفای نقش کلیدی به مجموعه با اهمیت تبدیل می شوند. حتی محور ایجاد اشتغال در رشد اقتصادی کلیه ظرفیت‌های کشور می‌شوند. و به این شکل به جایگاه اصلی‌شان بازمی‌گردند.

مثلا در حوزه گردشگری تجاری برای گردشگران شهری، گردشگران در خانه، گردشگران داخلی با مدل ایونت مارکت تقویمی و ظرفیت گردشگری الکترونیکی به رشد اقتصادی کسب‌وکارهای فرد کمک می‌کنند. درکنار درآمد حاصله از محل مالیات ارزش افزوده نیز که گردشگری برای کسب‌وکارها ایجاد کرده است، درآمد حاصله از ظرفیت ایجاد یک رسانه دیجیتال برای کلیه محصولات گردشگری سالیانه معادل ۴ هزار میلیارد تومان فقط از محل بنرهای تبلیغاتی خواهد شد که متاسفانه به دلیل دور شدن آژانس‌های گردشگری کشور از وظیفه اصلی خود، تبلیغات، بازاریابی، اتاق فکر و بهره‌برداری کلیه محصولات گردشگری این درآمدها به حوزه غیرتخصصی تعلق می‌گیرد.

Tagged: بحران گردشگری

مغز خلاق لازمه عبور از بحران اقتصادی گردشگری در دوران کرونا