صدای میراث: تپه باستانی چغاگاوانه درست در وسط شهر اسلام آباد غرب در استان کرمانشاه گرفتار لجبازی مدیران شهری با میراث‌فرهنگی شده است. شهرداری اسلام‌آباد غرب از سال گذشته در پی احداث تقاطع غیرهمسطح و باز هم به بهانه رفع مشکلات ترافیکی شهر است که بخشی از این تپه باستانی ثبت ملی شده را نابود می‌کند و میراث‌فرهنگی در تلاش برای حفاظت از اثر ملی کشور است که در سال ۱۳۴۸ به فهرست آثار ملی کشور افزوده شده است.
به گزارش صدای میراث، پرونده لجبازی مدیران شهری اسلام‌آباد غرب با میراث‌فرهنگی بر سر نابودی یا نجات چغاگاوانه اکنون یک هفته است که روی میز دادستان اسلام‌آباد غرب قرار دارد و دادستانی ظرف چند روز آینده حکم نهایی در حل اختلاف بین شهرداری و میراث‌فرهنگی را بر سر حفاظت یا نابودی این تپه باستانی صادر می‌کند.
تهدید محوطه باستانی به بهانه انجام فعالیت عمرانی
در وصف ارزش‌های تاریخی چغاگاوانه همین بس که نخستین کاوش‌های باستان شناسی در این تپه درست در وسط شهر اسلام‌آباد غرب به کشف آثاری از عصر آهن متعلق به سال‌های ۸۰۰-۹۰۰ پیش از میلاد مسیح یعنی حدود ۳ هزار سال قبل منجر شد. با ادامه کاوش‌ها لایه‌های باستانی عمیق‌تر شد و قدمت تپه را به ۴ هزار سال قبل رساند. باستان‌شناس‌ها در کاوش‌های خود به گل‌نبشته‌هایی به خط میخی بابلی، آویز طلا به نقش خورشید، دو مجسمه سفالین از یک گرگ‌سان و دیگری یک الهه باستانی، مهر استوانه‌ای به خط میخی بابلی متعلق به هزاره دوم قبل از میلاد مسیح دست یافتند و بدین ترتیب ارزش چغاگاوانه چنان بالا رفت که این اثر در دهه ۴۰ شمسی به عنوان یک اثر ملی شناخته شد.
اکنون مدیران شهری و شهرداری اسلام‌آباد غرب پای در یک کفش کرده‌اند که باید تقاطع غیرهمسطح در وسط شهر اسلام‌آباد غرب احداث شود و بخشی از تپه باستانی ارزشمند کشور نابود شود. اقدامی که حتی اعتراض سیدمحمد بهشتی رییس اسبق سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و رییس سابق پژوهشکده میراث‌فرهنگی و گردشگری را نیز برانگیخت و در ویدیویی که اخیرا از او منتشر شد، بهشتی اعلام کرد که حتی اروپا نیز احداث تقاطع‌های غیرهمسطح را کنار گذاشته و نباید با هویت کشور چنین غیرمسئولانه برخورد کرد.
شکایت میراث‌فرهنگی روی میز دادستان اسلام‌آباد غرب
امید قادری، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه در گفت‌وگو با صدای میراث ماجرای لجبازی شهرداری و میراث‌فرهنگی را اینگونه تورق می‌کند: «شهرداری اسلام‌آباد غرب سال گذشته این پروژه را تعریف کرد و از دستگاه‌های مختلف از جمله از میراث‌فرهنگی نیز استعلام گرفت. زمان مدیریت بالایی در اداره میراث‌فرهنگی کرمانشاه، مجوز مشروط بلامانع به شهرداری داده شد که اگر به آثار تاریخی برخورد کردند پروژه بطور کامل متوقف شود. شهرداری نیز با همین مجوز مشروط پروژه را آغاز کرد که بعد از رسانه‌ای شدن موضوع صاحبنظران اعلام کردند این پروژه نه تنها به منظر فرهنگی و حریم تپه باستانی چغاگاوانه آسیب می‌زند که حتی لایه‌های باستانی این اثر ارزشمند ثبت ملی شده کشور را نیز تخریب می‌کند.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه افزود: حدود یکماه پیش پرونده این پروژه به اداره کل میراث‌فرهنگی کرمانشاه ارسال شد و اداره کل نیز نامه‌ای به شهرداری اسلام آباد غرب ارسال کرد که رفتارشان با تپه باستانی چغاگاوانه درست نیست و این پروژه نباید ادامه یابد. پس از این نامه، نامه دیگری به دادستانی اسلام‌آباد غرب برای جلوگیری از این پروژه ارسال شد که هنوز در انتظار تصمیم دادستان است.
قادری گفت: دادستانی معتقد بود که اداره میراث‌فرهنگی کرمانشاه پیشتر مجوز مشروط برای انجام این پروژه را صادر کرده است و ما نیز در پاسخ به دادستان اعلام کردیم که براساس آزمایش خاک و یافتن سفال‌ها و لایه‌های تاریخی در تپه چغاگاوانه و براساس همان مجوز مشروط پروژه باید متوقف شود.
بازی امنیتی مدیران شهری با تپه باستانی
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه اعلام کرد: متاسفانه مدیران شهری اسلام آباد غرب موضوع را امنیتی کردند و پرونده به شورای تامین استان رفت که اداره میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه نیز در جلسه شورای تامین از تصمیم به توقف پروژه‌ای که تپه باستانی چغاگاوانه را تخریب می‌کند دفاع کرد. حتی آقای کامیار عبدی باستان شناسی که در این تپه کاوش‌های باستان‌شناسی انجام داده است از شیراز به جلسه شورای تامین کرمانشاه دعوت شد و او نیز بر متوقف شدن پروژه نظر داد.
امید قادری اعلام کرد: متاسفانه اداره میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه در موضوع چغاگاوانه در لجاجت شورا و شهرداری گیر کرده است و مدیران شهری اسلام‌آباد غرب فکر می‌کنند این پروژه برای آن‌ها حیثیتی شده و به هر قیمتی باید آنرا اجرایی کنند.
او با اعلام این که رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز به همراه باستان شناس‌ها برای بازدید از این پروژه و اعلام وضعیت تپه چغاگاوانه به اسلام‌آباد غرب سفر کرد افزود: باستان‌شناس همراه ایشان نیز صراحتا نظر داد که نباید این پروژه اجرا شود.
توقف عملیات تخریبی به درخواست استاندار کرمانشاه
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه درخصوص تلاش های صورت گرفته برای توقف پروژه تخریب تپه باستانی چغاگاوانه در اسلام‌آباد غرب به بهانه ایجاد تقاطع غیرهمسطح گفت: پژوهشکده باستان‌شناسی، انجمن‌های میراثی و اداره میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه هفته گذشته مستندات خود را برای حفاظت از تپه باستانی چغاگاوانه در نامه‌ای به دادستان اسلام‌آباد غرب ارایه کردند و خواستار توقف پروژه مدیران شهری در تپه باستانی چغاگاوانه شدند. درا ین نامه همچنین اعلام شده بود که با توجه به مستندات جدید، دادستان اسلام‌آباد غرب پیشنهاد حل اختلاف بین شهرداری و میراث‌فرهنگی را مطرح کند.
به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه، با درخواست انجمن‌های میراثی و اداره کل میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه از بازوند استاندار کرمانشاه برای توقف پروژه عمرانی شهرداری در تپه چغاگاوانه، از چهار روز قبل این پروژه به درخواست استاندار کرمانشاه متوقف شده است.
با توجه به اظهارات مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه، اکنون نگرانی از آن است که در صورت تاخیر در صدور دستور دادستانی اسلام‌آباد غرب برای توقف پروژه شهرداری این شهر در تپه چغاگاوانه، در یک تصمیم ناگهانی، مدیران شهری اسلام‌آباد غرب پروژه ایجاد تقاطع غیرهمسطح در تپه چغاگاوانه را آغاز کنند و لایه‌های تاریخی و آثار موجود در این تپه باستانی ویران شود.
پیگیرد قضایی وزارت میراث در انتظار مدیران شهری اسلام‌آباد غرب
سیدهادی احمدی روئینی، مدیرکل دفتر حفظ و احیاء بافت‌ها، بناها و محوطه‌های تاریخی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز درخصوص وضعیت تپه چغاگاوانه در اسلام‌آباد غرب به صدای میراث گفت: چغاگاوانه یکی از تپه‌های باستانی بسیار مهم کشور است و آثاری که طی حفاری‌های انجام شده در این تپه یافت شد قدمت این محوطه باستانی را به عصر آهن رساند. به عبارت دیگر آثار به دست آمده از چغاگاوانه قدمت این محوطه باستانی را به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح رسانده است.
او افزود: متاسفانه برغم مخالفت صریح اداره کل میراث فرهنگی استان کرمنشاه و وزارت میراث فرهنگی، مدیریت شهری اسلام‌آباد غرب اصرار دارد برخلاف تمامی قوانین موجود کشور اقدام به راهسازی در این محوطه باستانی کند و موضوع را حتی به شورای تامین استان نیز کشانده است.
احمدی تاکید کرد: مدیران شهری اسلام‌آباد غرب می‌خواهند بدون توجه به قوانین میراث‌فرهنگی اقدام خود را در تخریب چغاگاوانه عملی کنند و درخواست وزارت میراث‌فرهنگی از آن‌ها بازگشت به قانون است. چون فرجام محوطه باستانی چغاگاوانه موضوعی نیست که وزارت میراث‌فرهنگی از آن کوتاه بیاید.
مدیرکل دفتر حفظ و احیاء بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی کشور تاکید کرد: وزارت میراث‌فرهنگی از دادستان محترم اسلام‌آباد غرب تقاضا دارد به شکایت میراث‌فرهنگی در پرونده تخریب تپه باستانی چغاگاوانه رسیدگی کند، چون خسارتی که در صورت اجرایی شدن پروژه شهرداری به این محوطه باستانی وارد می‌شود غیرقابل جبران است و بخشی از این تپه باستانی را از بین می‌برد.
هادی احمدی اعلام کرد: پروژه شهرداری اسلام‌آباد غرب در تپه چغاگاوانه در تضاد کامل با قوانین میراث‌فرهنگی است و بر این اساس افرادی که اصرار بر اجرای این پروژه داشته باشند مورد پیگرد قضایی و درخواست پاسخگویی از سوی افکارعمومی قرار می‌گیرند. بنابراین خواهش وزارت میراث‌فرهنگی از مدیریت شهری اسلام‌آباد غرب یافتن راهکار جایگزین بدون آسیب رساندن به تپه باستانی چغاگاوانه است.
او همچنین خبر داده است که برغم مخالفت میراث‌فرهنگی با انجام پروژه عمرانی شهرداری در تپه چغاگاوانه در دو مرحله شهرداری و مدیران شهری اسلام‌آباد غرب خودسرانه اقدام به از سرگیری عملیات عمرانی در محوطه باستانی چغاگاوانه کرده‌اند که با حضور به موقع یگان حفاظت میراث‌فرهنگی موفق به تخریب این محوطه باستانی نشده و عملیات آن‌ها متوقف شده است.
