صدای میراث: جاری شدن سیل در یک هفته اخیر در نقاط مختلف کشور از گلستان تا قم آسیب زیادی به آثار و بناهای تاریخی کشور وارد کرده است.
محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در گفت و گو با صدای میراث از آسیب به برخی و آثار و بناهای تاریخی دیگر نیز خبر داد.
او گفت: قلعه های تاریخی چهارمحال و بختیاری نیز در سیلاب ها و بارندگی ها آسیب جدی دیده است و حتی یک منطقه گردشگری در این استان دچار تخریب جدی شده است.
به گفته او از استان البرز و کرمانشاه نیز تاکنون گزارشی از آسیب بارندگی و سیلاب به آثار تاریخی این دو استان گزارش نشده است.
معاون میراث فرهنگی به گزارش تازه ای از همدان اشاره کرد که براساس آن، پل تاریخی لاغه معروف به پل زرامین نهاوند نیز آسیب دیده و برآورد اولیه برای مرمت آن ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان است.
محمدحسن طالبیان همچنین به گزارش جدید دیگری از سیلاب در قم اشاره کرد که براساس آن دو خانه تاریخی رهبری و ملاصدرا در بارندگی و سیلاب دچار آسیب جدی شده اند به گونه ای که اداره میراث فرهنگی قم ناچار به تخلیه خانه های مسکونی اطراف این دو بنا شده است تا در صورت فروریختن آن ها آسیبی به ساکنان خانه های اطراف نرسد.
طالبیان در ادامه گفت و گو با صدای میراث خواستار توجه جدی به مسیل ها و نگهداری از آن ها و پایان یافتن دستکاری در طبیعت شد و افزود: ۱۲۰۰ متر از مسیر کانال های دفع سیلاب و آب های سطحی تخت جمشید که ۱۵۰۰ سال پیش و در دوره هخامنشیان ایجاد شده بود از سال ۸۱ تا ۹۳ توسط بنیاد پارسه و پاسارگاد و با تلاش باستان شناس ها لایروبی و کاوش شد که در سیلاب اخیر همین کانال ها بطور کامل سیلاب ها در تخت جمشید را به خوبی تخلیه کرد.
معاون میراث فرهنگی همچنین به آسیب های جدی ناشی از سیلاب ها در نقش رستم اشاره کرد و گفت: متاسفانه سیلاب و بارندگی های شدید در نقش رستم موجب شد افزایش ترک خوردگی در آرامگاه های نقش رستم شده است که موضوعی بحرانی است و نیازمند توجه جدی به این محوطه تاریخی است.
محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور که در بازدید از آثار تاریخی در مناطق سیل زده به سر می برد اما از آماده باش مدیران کل و معاونین میراث فرهنگی و مدیران پایگاه های ملی و جهانی در پایش کامل آثار تاریخی و فرهنگی در استان های مختلف کشور، در پی بارش شدید باران و جاری شدن سیل در نقاط مختلف خبر داده است.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در گزارشی که به سازمان میراث فرهنگی ارسال کرده است با اشاره به شدت بارش باران در استان های مختلف کشور و جاری شدن سیل در تعدادی از استان ها گفت: «به محض شروع بارش باران و احتمال وقوع سیل و طغیان روخانه ها، همکاران ما در سراسر کشور فعالیت های خود را با موضوع پایش آثار تاریخی و برنامه ریزی برای جلوگیری از آسیب به این آثار شروع کردند و تا کنون نیز همه همکاران ما در سراسر کشور در آماده باش کامل هستند.»
او افزود: «بر اساس گزارش های اعلام شده از سوی مدیران میراث فرهنگی استان فارس، خوشبختانه در مجموعه های فرهنگی تاریخی مهم این استان از جمله تخت جمشید، آسیبی مشاهده نشده است چرا که آب از طریق کانال های دفع سیلاب تخت جمشید که در دهه ۸۰ و اوایل ۹۰ بیش از ۱۲۰۰ متر آن لایروبی و کاوش شد، به خوبی هدایت شده و خطری این مجموعه جهانی را تهدید نمی کند.»
همچنین صفه سازی آرامگاه کوروش و گابیون بندی جداره های رود پشت آن در دهه ۸۰ توسط بنیاد پارسه، پاسارگاد خطر سیل را از این محوطه دور کرده است. اما ترک های نقش رستم متاسفانه در حال باز شدن هستند و وضعیت بحرانی است.
وی افزود: علی رغم اینکه اثر دروازه قرآن در سلامت است اما برخی از بناهای تاریخی در بافت شیراز دچار تخریب و فرسایش هستند.
به گفته او، در حمام و بازار وکیل آب گرفتگی داشتیم که خوشبختانه این مشکل در حال رفع شدن هست. بناهای ساسانی فارس آسیب های جزیی دیده اند ولی در معرض جدی تهدید باران و سیل هستند.
معاون میراث فرهنگی کشور افزود: «در استان گلستان نیز پل آق قلا و بخشی از دیوار بزرگ گرگان و محوطه های کاوش شده که در بستر رودخانه هستند آسیب های جدی دیده اند که در حال پایش هستیم و به محض فروکش آب بررسی نهایی این آثار آغاز خواهد شد.».
همچنین وی اعلام کرد که آثار تاریخی گمیشان در تهدید سیل و وضعیت بحرانی است.
طالبیان گفت: «با بررسی های انجام شده مشخص شد، رطوبت بالا رونده در برج گنبد قابوس افزایش یافته است و در حال بررسی و پایش این اثر هستیم.»
او در ادامه گفت: «دهدشت نیز با کنترل بیشتر و با محدودیت بازدید کنندگان در حال کنترل است.»
طالبیان ادامه داد: «موضوع بارش باران در استان مازندران نیز مورد بررسی قرار گرفت که خوشبختانه با باز شدن تمام دریچه های سد، آسیبی به باغ عباس آباد نرسید.»
این مقام مسئول در ادامه گفت: در استان اصفهان نیز پایش های لازم صورت گرفته و علی رغم اینکه از بناهای تاریخی آسیبی گزارش نشده است اما وضعیت پل های تاریخی زاینده رود بر اثر سیلاب نگران کننده است.
طالبیان افزود:«روستاهای ابیانه و کندوان خوشبختانه آسیب جدی ندیده و گزارش های آثار تاریخی خراسان جنوبی و شمالی و رضوی، ایلام، بوشهر، اردبیل و آذربایجان شرقی حاکی از سلامت ابنیه تاریخی این استانهاست.»
به گفته معاون میراث فرهنگی، در استان سیستان و بلوچستان نیز به دو بنا در چابهار و زاهدان بر اثر بارندگی شدید آسیب وارد شده است.
او گفت: «در خصوص مسجد جامع ساوه و نیز سایر مساجد و ابنیه تاریخی نیز با توجه به پاکسازی و باز شدن راه ناودان ها وآبراهه ها ، خطری این ابنیه را تهدید نمی کند و آسیبی گزارش نشده است.»
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: «خوشبختانه از قلعه فلک الافلاک نیز آسیبی گزارش نشده اما بخش از پایه و طاق آجری پل کشکان در استان استان لرستان تخریب شده و بستر پل کلهر شسته شد، ولی پایه ها فعلا تخریب نشده است اما تهدید همچنان باقی است. پل افرینه نیز در آب غرق است و میزان آسیب وارده بعد از فروکش کردن سیل قابل ارزیابی است.»
آنطور که معاون میراث فرهنگی گزارش کرده است، در مازندران آسیب های وارده در بناهای مختلف از ده تا پنجاه درصد گزارش شده که نشان از وضعیت اضطراری این آثار دارد و ضرورت رسیدگی فوری را می طلبد.
به گفته طالبیان، در بافت تاریخی لافت و بستک و بندر پل و رویدر در هرمزگان نیز آسیب های مختلف به آثار و بناهای تاریخی گزارش شده است.
براساس گزارش معاون میرلث فرهنگی که نسخه ای از آن نیز برای اقدام به دولت تقدیم می شود، آثار و بناهای تاریخی استان آذربایجان غربی خسارت های جدی دیده اند و مرمت اضطراری برای آن ها الزامی است.
معاون میراث فرهنگی همچنین از آسیب های مختلف به آثار تاریخی کردستان در موج بارش ها و سیلاب های اخیر خبر داد که گزارش اولیه خسارت به آثار تاریخی این استان گزارش شده و گزارش نهایی آن بزودی منتشر می شود.
در خوزستان اما به اعلام معاون میراث فرهنگی کشور، علاوه بر خسارت های وارد شده به بافت تاریخی دزفول، وضعیت شوشتر و سازه های آبی ثبت جهانی شده این شهر بحرانی است.
طالبیان اعلام کرد: آثار تاریخی شوشتر در معرض جدی باران و سیل است به گونه ای که تا دیشب بند میزان غرق در آب بود و نگرانی در مورد رانش صخره ها نیز همچنان وجود دارد.
آنطور که معاون میراث فرهنگی در گزارش خود آورده است، بررسی ها در سایر استان های کشور صورت گرفته و تا کنون گزارشی از آسیب به گنبد سلطانیه، دستکندهای همدان، آثار تاریخی کرمان، آثار یزد و … ارائه نشده است.
به گفته محمدحسن طالبیان، از منطقه تاریخی حسنلو و تپه سیلک کاشان نیز آسیبی گزارش نشده و سایر آثار تاریخی نیز به صورت مداوم در حال پایش و بررسی هستند.
معاون میراث فرهنگی تاکید کرد: میزان خسارات وارد شده به آثار و بناهای تاریخی با بررسی دقیق تر بعد از فروکش کردن سیلاب ها انجام خواهد شد.
محمد حسن طالبیان گفت: آثار آسیب دیده که وضعیت بحرانی دارند بلافاصله مرمت اضطراری می شوند و پس از آن با تهیه طرح مرمت و تصویب آن، اجرای مرمت اساسی بناها و مجموعه های آسیب دیده با تامین اعتبار از محل طرح های مقابله با بحران، در اولویت اقدامات استان ها قرار می گیرد.
