محمد باریکانی؛
روزنامهنگار/
صدای میراث: آلمان، انگلیس و فرانسه ساعاتی پیش مکانیسم ماشه را با ادعای «نقض توافق هستهای از سوی ایران» فعال کردند. با این اقدام شورای امنیت تصمیم نهایی را ظرف یک تا ۴ ماه آینده درخصوص بازگشت کامل تحریمها و از میان رفتن کامل برجام تاعلام میکند. ناظران اقتصادی معتقدند تصمیم یکجانبه سه کشور اروپایی در همراهی با آمریکا به منظور بازگشت کامل تحریمها علیه ایران شرایط اقتصادی کشور را وخیمتر میکند.
اما اکنون سوال آن است که بازگشت کامل تحریمها چه تاثیری بر صنعت گردشگری ایران خواهد داشت؟ با بازگشت کامل تحریمها تمامی نقل و انتقالات پولی به ایران در وحله نخست متوقف میشود و اینجا است که گردشگری ایران به شرایط پیش از برجام بازخواهد گشت و ایران حتی گردشگران اروپایی خود را نیز از دست خواهد داد.
تصمیم سه کشور اروپایی برای فعال کردن مکانیسم ماشه در شرایطی انجام شده است که لغو تورهای ورودی به ایران در روزهای اخیر خبرساز شد و پروازهای بینالمللی از آسمان ایران نیز لغو شد. جدای از این موارد پس از ترور سردار قاسم سلیمانی در عراق، کشورهای اروپایی درخصوص سفر به ایران به شهروندان خود هشدار دادند و برخیشان اعلام کردند که در صورت ضرورت به ایران سفر کنند. این هشدارها به معنای آن بود که سفرهای گردشگری به ایران از اروپا لغو شود.
علیاصغر مونسان، وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اتفاقات اخیر را ضربه بزرگ به گردشگری ایران خوانده بود که میتواند با برنامهریزی به ثبات برسد. معاون گردشگری او نیز گفته بود که اتفاقات اخیر بر گردشگری ایران تاثیر گذاشته است و پس از این اظهارات مدیرکل بازاریابی و تبلیغات معاونت گردشگری گفت که برنامه ۳ تا ۵ ماهه برای خروج از بحران گردشگری و اعتمادسازی گردشگری ایران آماده است که با گرفتن آمار دقیق تورهای کنسل شده و مبداء تورها و کنسل شدن تورهای رزرو شده به ایران، اجرایی میشود.
حالا سه کشور اروپایی مکانیسم ماشه را فعال کردهاند و اگر شورای امنیت سازمان ملل متحد به بازگشت تمامی تحریمها حتی تحریمهای تعلیق شده علیه ایران رای دهد، مسیری دشوارتر پیش روی صنعت گردشگری ایران قرار میگیرد که با برنامه ۵ ماهه خروج از بحران تعریف شده از سوی معاونت گردشگری همخوانی ندارد و این معاونت باید به برنامهای درازمدت بیاندیشد.
بازگشت کامل تحریمها در صورت رای مثبت شورای امنیت به مکانیسم ماشه، گردشگری ایران را به دوران پیش از برجام بازمیگرداند و در این صورت وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چاره ای جز تجدیدنظر دوباره در بازارهای هدف گردشگری تعریف شده برای شرایط پس از برجام ندارد.
در این دیدگاه به نظر میرسد در صورت بازنگری دوباره در بازارهای هدف گردشگری ایران، عراق، افغانستان، آذربایجان، کشورهای حوزه قفقاز، ترکیه و چین و ارمنستان تنها بازار هدف گردشگری ایران در صورت بازگشت کامل تحریمها باشند.
جدای از آن اگر بازگرداندن کامل تحریمها به سختتر شدن شرایط اقتصادی در کشور بیانجامد، گردشگری داخلی نیز به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. گردشگری داخلی تنها روزنه گردش اقتصادی در کشور پیش از برجام بود که حالا با افزایش نرخ تورهای گردشگری در شرایط نیمه جان برجام بسیاری از تورهای داخلی مشتریهای سابق خود را از دست دادهاند و در صورت سختتر شدن شرایط اقتصادی به نظر میرسد، سفرهای داخلی ایرانیها تنها به چادرهای بین راهی ختم شود و در این شرایط گردش مالی صنعت گردشگری در داخل کشور نیز به پایان برسد و فعالان صنعت گردشگری بار دیگر ناچار به تغییر شغل یا خروج از چرخه اشتغال این حوزه شوند.
وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چارهای جز تجدیدنظر جدی در تمامی برنامهها خود برای بازگشت به شرایط پیش از برجام ندارد. چون ناظران و فعالان گردشگری به خوبی شرایط پیش از برجام در صنعت گردشگری ایران را به یاد دارند و میدانند آنزمان حتی چینیها نیز با التماس به ایران سفر میکردند و عمده گردشگران حاضر در ایران جدای از کشورهای همسایه به ویژه عراق، اندک اتباع کشورهای عضو جنبش عدم تعهد با برخورداری از توان مالی سفر بودند که هر از گاه به ایران سفر میکردند یا در قالب گردشگران دیپلماتیک و برای حضور در سمینارها به ایران سفر میکردند.
