مریم جلیلوندفرد؛
خبرنگار/
صدای میراث: کتاب قرمز ایران پیش از روی کار آمدن دولت جدید قرار بود با همکاری اداره کل موزه‌ها، کمیته ملی موزه‌ها و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور تدوین شود تا نه تنها از قاچاق آثار تاریخی به خارج از کشور که از فروش این آثار در صورت قاچاق به حراجی‌ها و در معاملات اشیای تاریخی جلوگیری و امکان استرداد اشیای تاریخی سرقت شده از ایران را تسریع کند.
حدود ۴ سال قبل، سید احمد محیط طباطبایی خبر تدوین کتاب قرمز ایران با تصاویری از آثار تاریخی کشور که احتمال سرقت و قاچاق آن‌ها از ایران جدی بود و یا اشیایی که از ایران خارج شده بودند اما مستندات آن‌ها در ایران وجود داشت، در نشستی خبری در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اعلام کرد.
احمد محیط طباطبایی گفته بود که نسخه‌ای از این کتاب در اختیار یونسکو، نسخه‌ای در اختیار پلیس بین‌الملل (اینترپل) و نسخه‌ای نیز در اختیار وزارت میراث‌فرهنگی خواهد بود و این نسخه سالانه بروزرسانی خواهد شد تا مراجع جهانی در صورت مشاهده آثار قاچاق شده از ایران که نام و مشخصاتشان در کتاب قرمز میراث فرهنگی کشور منتشر شده قادر به توقیف و استرداد آن ها به ایران باشند.
موضع پژوهشگاه میراث فرهنگی درباره تدوین کتاب قرمز ایران
«مصطفی ده‌پهلوان»، رییس جدید پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در نخستین نشست خبری خود با خبرنگاران که با هدف اعلام اولویت‌های جدید پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری حضور یافته بود، به پرسش‌های صدای میراث در مورد سرانجام تدوین کتاب قرمز میراث فرهنگی ایران پاسخ داد.
صدای میراث با طرح این موضوع که در شرایط که به دلایل مختلف محوطه‌های تاریخی ایران به دلیل حفاری های غیرمجاز به شدت در حال تخریب هستند و با افزایش قاچاق آثار تاریخی که نمونه آن همین چندی پیش در فرودگاه امام خمینی (ره) کشف شد و صدای میراث نیز برای نخستین بار خبر آنرا اعلام کرد، از رییس و معاونین پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگر پرسید، چه تصمیمی در مورد کتاب قرمز میراث فرهنگی ایران گرفته شده و آیا تدوین و انتشار این کتاب به انجام رسیده است؟
مصطفی ده‌پهلوان رییس جدید پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری از وجود چنین تصمیمی در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی وگردشگری ابراز بی‌اطلاعی کرد. اما معاونین او در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اعلام این که این نشست در دولت قبل برگزار شده است اما هیچ اطلاعی از سرانجام تدوین این کتاب در دست نیست اعلام کردند: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری آماده همکار جدی برای تدوین کتاب قرمز میراث فرهنگی با ایکوم ایران و اداره کل موزه‌ها در وزارت میراث فرهنگی است و هر کمکی که باشد به تدوین این کتاب خواهد کرد.
ده پهلوان اما اعلام کرد: حفاران غیرمجاز محوطه‌های باستانی کشور را نابود کرده‌اند و کرور کرور آثار تاریخی از کشور خارج می‌شود و کسی صدایش درنمی‌آید، ولی باستان‌شناسان ما برای ارسال چند تکه سفال به ایتالیا آن هم برای انجام آزمایش علمی سه سال منتظر می‌مانند.
اطلس باستان‌شناسی زنده است اما نیرو ندارد
وضعیت اطلس باستان‌شناسی کشور نیز دیگر سوال صدای میراث از مسئولین پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور بود که مسئولین این پژوهشگاه اعلام کردند: کار بارگذاری اطلس باستان‌شناسی ایران همچنان ادامه دارد و این اطلس هیچگاه به پایان نمی رسد.
به گفته مسئولین پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، اطلس باستان شناسی اطلس باستان‌شناسی چیزی نیست که تمام شود سالانه باید هزینه فراوانی متحمل شد تا اطلاعات این اطلس بارگذاری شود. اما سالانه هزینه واقعا اندکی در اختیار پژوهشگاه قرار می‌دهند و تنها با یک نیرو سالانه اطلاعات دو هزار محوطه و اثر تاریخی وارد اطلس باستان‌شناسی کشور می‌شود.
به گفته معاون پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، زنده‌ترین اطلس متعلق به پژوهشکده باستان‌شناسی کشور است و قرار است امسال بیشتر بارگذاری اطلاعات باستان شناسی این اطلس در مناطق خالی نقشه ایران با همکاری استان‌ها و بصورت مشارکتی انجام شود. همچنین قرار است برای جبران کمبود نیرو در موضوع بارگذاری اطلاعات اطلس باستان‌شناس کشور برخی دانشجویان باستان‌شناسی آموزش ببینند و کار بارگذاری اطلس باستان شناسی را انجام دهند. بنابراین اطلس باستان شناسی ایران زنده است و کار خود را انجام می دهد اما نیاز به نیروی انسانی برای بارگذاری اطلاعات دارد.
