محمد باریکانی/
علی اصغر مونسان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دیروز در جمع سفرا و نمایندگان ایران در خارج از کشور از تاثیر گردشگری بر اقتصاد ایران و کاهش از جو ایران هراسی سخن گفت و همراه با معاونین خود از سفرای ایران در خارج از کشور خواست تا سازمان میراث فرهنگی را در رسیدن به اهداف گردشگری کشور یاری کنند.
به گزارش صدای میراث، سفرای ایران در خارج از کشور نیز انتقادهایی از کاستی‌های موجود در بخش گردشگری ایران و نبود امکانات در جذب گردشگر مطرح کرده‌اند که به نظر می‌رسد در نبود خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، خبر ارسال شده از سوی سازمان میراث فرهنگی نقدهای آنها به کاستی‌های صنعت گردشگری ایران را بطور کامل پوشش نداده است.
براساس آنچه روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی منتشر کرده است بیشترین حجم سخنان مربوط به مونسان و معاونانش بود و آنچه از سخنان سفرای ایران در خارج از کشور منتشر شده است تنها در حد یک جمله است.
سفرا چه گفتند؟
براساس همین گزارش می‌توان به بخش اندکی از مشکلات کشور در جذب گردشگر پی برد. به عنوان مثال سفیر ایران در عراق به ظرفیت‌های گردشگری سلامت اشاره کرده و گفته است که «سامان‌دهی و نظم بخشیدن به حوزه گردشگری سلامت موضوعی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.» این اظهارات نشان می‌دهد که گردشگران عراقی که بیشترین حجم از گردشگران زیارتی و البته سلامت کشور را تشکیل می‌دادند در توریسم سلامت ایران با مشکلات جدی مواجه هستند که باید ایرادات آن مرتفع شود.
سفیر ایران در اندونزی هم گفته است که «یکی از مشکلات نمایندگی‌ها در اختیار نداشتن فهرست نمایشگاه‌ها است.» به گفته او، «در اختیار داشتن فهرست کاملی از نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و آیین‌های کشورمان می‌تواند در جلب و جذب گردشگران موثر باشد.»
این سخن به معنای آن است که سفارتخانه های ایران در خارج از کشور حتی نمی‌توانند در سطح انتشارات به معرفی جاذبه های گردشگری ایران اقدام کنند و حتی تقویم نمایشگاهی ایران را نیز در اختیار ندارند و از میراث ناملموس کشور نیز بی اطلاع مانده‌اند.»
سفیر ایران در روسیه اما در نشست با علی اصغر مونسان و معاونان او به لغو روادید گروهی ایران و روسیه اشاره کرده و در مورد هدایای هیات‌های دولتی خواسته است که این هدایا از صنایع دستی با اصالت و جدید که احتمالا منظور او بروز شده است استفاده شود. این سخن نیز بیانگر آن است که هدایای ارایه شده به هیات‌های دولتی که البته شامل صنایع دستی نیز می‌شود، چندان به مذاق هیات‌های دولتی خوش نیامده است.
سفیر ایران در روسیه اما خطاب به مونسان گفته است که «ارسال لوح فشرده معرفی داشته‌ها و ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشورمان می‌تواند در شناساندن این ظرفیت‌ها موثر باشد و سفارتخانه‌ها با در دست داشتن نمونه‌ای از این بسته‌های تبلیغاتی می‌توانند آنها را در سطح وسیع به نمایش بگذارند.» این اظهار نظر نیز بیانگر دست خالی سفرای ایران در خارج از کشور برای معرفی جاذبه های گردشگری کشور و ترغیب گردشگران خارجی برای سفر به ایران است.
سفیر ایران در عمان هم اعلام کرده است که «تعدیل نرخ صدور روادید برای گردشگرانی که از کشور عمان وارد ایران می‌شوند یکی از درخواست‌های مسئولان کشور عمان است.» این اظهار نظر سفیر ایران در عمان بیانگر آن است که سفر به ایران و حتی مبلغ روادید سفر به ایران به گونه‌ای است که ممکن است گردشگران خروجی از آن کشور را برای سفر به ایران پشیمان کند که اگر چنین نبود قطعا مسئولان عمانی درخواست تعدیل قیمت روادید نداشتند.
سفیر ایران در ارمنستان هم به مونسان و معاونان او گفت که «توجه به آثار تاریخی مشترک میان ایران و کشورهای همسایه و حفظ و حراست از این آثار یکی از پیشنهادهای مسئولان فرهنگی کشور ارمنستان است، همچنین برگزاری کارگاه‌های مشترک صنایع‌دستی از دیگر مواردی است که می‌تواند بین ایران و ارمنستان شکل بگیرد.» او درست می‌گوید. ایران و ارمنستان از آثار تاریخی مشترک از دوره اورارتویی تا عصر قاجار برخوردارند و مسجد کاملا ایرانی و البته تاریخی کبود ایروان یا کتیبه های اورارتویی و نشانه های عصر صفوی در ارمنستان نیازمند توجه جدی هستند. در حوزه صنایع‌دستی نیز هیچ نشانی از آثار ایرانی در کشوری که زمانی در حوزه ایران بزرگ قرار داشت در ارمنستان وجود ندارد.
نماینده ایران در یونسکو نیز که در تمامی نشست‌های جهانی یونسکو برای ثبت جهانی آثار ایرانی حضور دارد و در سخنرانی‌های پایانی پس از ثبت جهانی آثار ایرانی همیشه اشعاری از مولانا و حافظ و سعدی و شاعران کلاسیک ایران را برای اعضای یونسکو قرائت می‌کند، درخواست کرد که «آثار تمدنی ایران در حفظ امنیت ملی کشور موثر است و همه مقامات باید به حوزه میراث فرهنگی که معرف شخصیت و تمدن ایران است به سازمان میراث‌فرهنگی کمک کنند.» همین گفته‌ها وزن توجه مقامات کشور به حفظ و حراست از آثار تاریخی را نشان می‌دهد.
سفیر ایران در ونزوئلا هم در این نشست سخن گفت. او گفت:«معرفی جاذبه‌های ایران بخشی از دیپلماسی ایران است و باید در بسته‌های تبلیغاتی معرفی ایران، از زبان‌های دیگر نیز استفاده شود، همچنین طراحی بسته‌بندی جدید در صنایع‌دستی و قابل حمل کردن آن از دیگر مواردی است که باید به آن توجه شود.» ایران و ونزوئلا روابط گردشگری اندکی با یکدیگر دارند. شاید بخشی از مردم ونزوئلا به دلیل مشکلات اقتصادی عمیق توان سفر به ایران را نداشته باشند اما از اظهارات سفیر ایران در ونزوئلا مشخص می‌شود که بسته‌های تبلیغاتی ایران غیر از ۳ یا ۴زبان مطرح جهان به زبان‌های دیگر ترجمه نمی‌شود و حتی بسته‌بندی صنایع‌دستی کشور که از مشکلات ریشه‌دار چندین دهه قبل در تاریخ صنایع‌دستی ایران است به گونه‌ای نیست که هنرهای سنتی ایران قابلیت جابه جایی و آسیب ندیدن در سفرهای دوردست را داشته باشد.
جهانگیری سفیر ایران در هلند نیز گفت: «معرفی ایران و برگزاری هفته های فرهنگی باعث کاهش ایران هراسی می شود، در حوزه صنایع دستی حمایت های معنوی صورت گرفته است و در حوزه گردشگری کارهای بسیاری انجام شده است اما هنوز تا رسیدن به جایگاه واقعی فاصله داریم، باید در کشورمان علاوه بر توسعه گردشگری بر حفظ شرایط زیست محیطی تاکید داشته باشیم چراکه بسیاری از گردشگران برای دیدن همین شرایط خاص به ایران سفر می کنند.»
سامان می‌دهیم
مونسان اما در پاسخ به انتقادات سفرای ایران در خارج از کشور و سفیر ایران در عراق که موضوع گردشگران سلامت را مطرح کرد، گفت: «دلالان در گردشگری سلامت اختلال ایجاد می‌کردند که با تشکیل کمیته‌ای با مشارکت سازمان میراث‌فرهنگی و وزارت بهداشت و درمان در حال سامان‌دهی و نظم‌دهی این بخش هستیم و به این توافق رسیده‌ایم که تا زمان تحویل به بیمارستان وظایف بر عهده سازمان باشد و پس از آن را وزارت بهداشت برعهده بگیرد، امیدوار هم هستیم که با این روند، حوزه گردشگری سلامت به رشد و رونق بیشتری برسد.»
مونسان همچنین در پاسخ به نقدها از نبود تقویم نمایشگاهی سازمان میراث فرهنگی در سفارتخانه‌های خارجی گفت: «در گذشته فهرستی از نمایشگاه‌ها وجود نداشت و امکان برنامه‌ریزی در این حوزه نیز ممکن نبود، اما امسال تقویم گردشگری کشور تهیه شده است و در دسترس قرار می‌گیرد.»
رییس سازمان میراث فرهنگی همچنی در مورد هدایای تکراری هیئت‌های دولتی ایران که به خارج از کشور سفر می‌کنند، افزود:«۳۰۰ رشته صنایع‌دستی در ایران وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد و معاونت صنایع‌دستی آمادگی دارد تا صنایع‌دستی دارای اصالت و با کیفیت را در اختیار هیئت‌های دولتی قرار دهد.»
او با اشاره به اهمیت بروشورها و بسته های تبلیغاتی در ترغیب گردشگران خارجی برای سفر به ایران نیز اعلام کرد: تهیه بروشور و بسته تبلیغاتی به چند زبان موضوع مهمی است و سازمان میراث‌فرهنگی آن را پیگیری می‌کند.»
او خطاب به سفرای ایران در خارج از کشور گفت: «از سفرا می‌خواهم دفاتر بزرگ و فعال خدمات گردشگری کشورهای محل ماموریت خود را شناسایی کنند تا با برگزاری تور آشناسازی، زمینه افزایش گردشگران ورودی به کشور فراهم شود.»
همکاری سفرا در معرفی و تبلیغ نمایشگاه‌های برگزار شده در ایران، همکاری در برپایی موزه های مشترک، تشویق ایرانیان خارج از کشور به سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری، تهیه لیست اموال فرهنگی سفارتخانه‌ها برای ثبت در سامانه ملی، اعطای نمایندگی به افراد صاحب صلاحیت برای افزایش ورود گردشگر به ایران نیز از دیگر خواسته‌های مونسان از سفرا و نمایندگان ایران در خارج از کشور بود.
