پاتک مدیر سعدآباد به میلیون ها سند تصویری این مجموعه تاریخی | کپی کردن میلیون ‌ها عکس از اموال تاریخی موزه‌های سعدآباد | آیا سعدآباد در سیطره کارگردان معمای شاه است؟ | نهادهای نظارتی سعدآباد را زیر ذره‌ بین بگذارند

صدای میراث: کاخ سعدآباد تهران با حاشیه‌های بسیار مواجه شده است و در تازه‌ترین اقدام، پس از تخلیه و انحلال موزه اسناد سعدآباد، سه هارد محتوی میلیون‌ها عکس از واحد مستندنگاری تصویری کاخ سعدآباد با شکستن پلمپ این واحد، توسط سیدحسین علوی، مدیر این مجموعه کپی شده است.

سیدحسین علوی پس از انتقال اسناد دیجیتال سازی شده سعدآباد از مرکز مستندنگاری تصویری سعدآباد اعلام کرده است که یکی از هاردها ضربه خورده و هیچ اطلاعاتی درآن نیست. این هارد مهمترین هارد مجموعه سعدآباد است که اطلاعات تصویری اموال و اشیای تاریخی – فرهنگی سعدآباد را به مدت حدود ۳۰ سال در خود جای داده است.

محتوی هاردهای خارج شده از این مرکز، شامل میلیون‌ها سند تصویری از جزئیات معماری، تزئینات و تغییرات و حتی پوشش گیاهی این مجموعه و فضای سبز سعدآباد و معماری بناهای موجود در این مجموعه است که مستندات مهمی برای کارشناسان میراث فرهنگی هستند.

حاشیه‌های مدیر جدید سعدآباد

سیدحسین علوی، خواهرزاده آقای حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان است که با ورود عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ارگ آزادی تهران، به عنوان مدیر دفتر بازاریابی و تجاری سازی صنایع دستی به وزارت میراث فرهنگی آمد و چند ماه بعد با حکم علی دارابی، معاون میراث فرهنگی کشور و قائم مقام وزیر میراث فرهنگی به مدیریت کاخ موزه سعدآباد تهران، یکی از گسترده‌ترین مجموعه‌های موزه‌ای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی منصوب شد.

او حالا ساکن موزه پیشین و البته تخلیه و منحل شده اسناد مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد شده و توانسته است یک موزه را پس از یک دهه فعالیت تعطیل و به محل کار خود تبدیل کند. کارکنان مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به صدای میراث خبر داده‌اند که موزه تعطیل شده اسناد سعدآباد حالا تبدیل به فضایی برای آوازخوانی و ایجاد استودیوی شخصی شده است.

منابع صدای میراث در وزارت میراث فرهنگی از رفت‌وآمدهای «حجت اشرف زاده» و «حسام الدین سراج» خوانندگان آواز و نوازندگان به ساختمان موزه تخلیه شده اسناد سعدآباد خبر داده‌ و گفته‌اند این افراد برای اجرا نزد مدیر به این مجموعه رفت و آمد دارند.

محمدرضا ورزی، سریال ساز تلویزیون نیز که هیچ تجربه موزه‌ای و تخصص میراث فرهنگی نداشته است، ظاهرا توسط علی دارابی معاون میراث فرهنگی کشور برای تصدی عضویت در شورای راهبردی مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به این مجموعه موزه‌ای کشور راه یافته است. از ماه‌ها قبل گزارش‌های غیررسمی حاکی از نفوذ بالای محمدرضا ورزی در تصمیم‌گیری های مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد مطرح شده بود و حتی این موضوع مطرح شد که وی برای گرفتن لوکیشن‌های رایگان در کاخ موزه سعدآباد با هدف ساخت سریال‌های خود به این مجموعه تاریخی – فرهنگی ورود کرده است. این اتفاق البته افتاده است و او نه تنها لوکیشن سعدآباد را در اختیار گرفته که حتی ۱۰ میلیارد تومان بودجه از وزارت میراث فرهنگی نیز برای ساخت آن دریافت کرده است. بودجه‌ای که بهتر بود به جای تخصیص به سریال محمدرضا ورزی صرف مرمت و حفاظت از آثار تاریخی سعدآباد یا آثار در خطر ایران شود.

خبرها اما به این نکته ختم نشده و حالا برخی کارکنان وزارت میراث فرهنگی و مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به صدای میراث خبر داده‌اند که پشت بیشتر تصمیم گیری های مدیران سعدآباد سایه محمدرضا ورزی وجود دارد و او با تهدید به ارتباط با آنچه که خودش در برخورد با کارکنان این مجموعه، «بچه‌های بالا» نامیده است، کارشناسان موزه‌ها را برای تن دادن به درخواست‌های غیرکارشناسی و بعضا غیرقانونی‌اش در حوزه موزه‌داری زیر فشار گذاشته است.

کپی‌برداری شخصی از اسناد تصویری سعدآباد

تمام حاشیه‌ها یکسو و این خبر جدید که بهتر است به «پاتک فرهنگی» به سعدآباد تعبیر شود در سوی دیگر، کارکنان وزارت میراث فرهنگی به صدای میراث خبر داده‌اند که سیدحسین علوی، مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد که حضور او در این مجموعه تاریخی حاشیه ساز شده است، اقدام به برداشتن سه عدد هارد از مجموعه آرشیو دیجیتال سازی شده  واحد مستندنگاری سعدآباد کرده است. این هاردها حاوی مشخصات تخصصی و فنی اکثر آثار موجود در موزه ها و مخازن ارزشمند این مجموعه است. اما مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد پس از کپی‌برداری از اطلاعات موجود در هاردها اعلام کرده است، یکی از هاردهای انتقال یافته به دفتر او به دلیل ضربه خوردن خالی است و هیچ محتوایی در آن وجود ندارد.

گزارش کارکنان وزارت میراث فرهنگی به صدای میراث مشخص کرده است که واحد مستندنگاری آثار تاریخی مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به مدت ۳۰ سال فعالیت داشته و اطلاعات موجود در آن شامل تصاویر آثار موجود در موزه ها و مخازن آن‌ها با جزئیات بوده است که توسط جواد نجف علیزاده راه‌اندازی و مستندسازی‌ها نیز توسط خود او انجام شده است.

براساس این گزارش‌ها، پس از بازنشستگی علیزاده، مرکز مستندنگاری مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به شخصی به نام رستگار سپرده شد که او نیز بازنشسته شد و از مجموعه سعدآباد رفت. اما پس از مدیریت سیدحسین علوی در این مجموعه، این واحد به مدت سه ماه و براساس اظهارات کارکنان وزارت میراث فرهنگی به یک مدیر غیرمتخصص سپرده شد و پس از مدتی کوتاه نیز درب آن پلمپ شد.

شکستن پلمب مرکز مستندنگاری سعدآباد

پیگیری های صدای میراث از کارکنان وزارت میراث فرهنگی و مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد مشخص کرد که اوائل بهمن ماه ۱۴۰۲ پلمپ درب این واحد با دستور شفاهی سیدحسین علوی، مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد در حضور نماینده حفاظت، امین اموال اداری، مسئول واحد اموال و … شکسته شد و مدیر سعدآباد اعلام کرد که هاردهای موجود در این واحد برای کپی برداری باید از این مجموعه خارج و به دفتر  مدیریت منتقل شود. علوی اعلام کرده است که پس از کپی‌برداری هادرها مجدد به این واحد بازگردانده خواهند شد. اما امین اموال اداری مجموعه با این درخواست مخالفت کرده و مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد آنروز موفق به خارج کردن هادرهای  ارزشمند این واحد مهم سعدآباد نشده است.

اما فردای آنروز سیدحسین علوی، ظاهرا به یکی از کارکنان مجموعه سعدآباد به نام کهلایی ابلاغ می کند که نه تنها هاردهای این واحد که تمامی آلبوم های موجود در واحد مستندنگاری را تخلیه و به واحد اموال منتفل کند و مجموعه مستندات مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به راحتی در اختیار تیم مدیریت سعدآباد قرار می گیرد.

اما نکته قابل توجه این است که  چند روز پس از این اتفاق اعلام می شود که یکی از این هاردها که مهمترین هم بوده  و ۳۰ سال فعالیت دیجیتال‌سازی آثار سعدآباد در آن قرار دارد ضربه خورده و اگر اطلاعاتی هم در آن بوده قابل برگشت نیست. این اتفاق در شرایطی رخ داده است که فهرست برداری از اطلاعات موجود در هاردها قبل از خروج از مرکز مستندنگاری سعدآباد صورت نگرفته است.

کارکنان وزارت میراث فرهنگی در گزارشی که برای صدای میراث ارسال کرده‌اند، اعلام کردند: در تمام ادوار مدیریتی مجموعه فرهنگی – تاریخی، سعداباد سیدحسین علوی، اولین مدیری است که بر این مکان حساس دست گذاشته و خواستار در اختیار داشتن نسخه دوم از آرشیو دیجیتال تصویری آثار موزه ها و مخازن سعدآباد شده است. این در حالیست  که  حتی اداره کل موزه های کشور نیز به عنوان متولی نگهداری از اموال موزه های کشور و مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد در تمام اعصار گذشته چنین خواسته‌ای از مجموعه های تاریخی نداشته است.

مدیر سعدآباد چرا در جستجوی اسناد تاریخی سعدآباد است؟

پرسش اصلی کارکنان و کارشناسان وزارت میراث‌فرهنگی این است که بدانند چرا تیم مدیریت مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد که ارتباط استخدامی دایم نیز با وزارت میراث فرهنگی ندارد تصمیم به خارج کردن هاردهای محتوی آرشیو دیجیتال اموال تاریخی و مهم کاخ سعدآباد گرفته است؟

براساس اظهارات کارکنان وزارت میراث فرهنگی، هیچ صورتجلسه کارشناسی نیز هنگام تحویل این اسناد به مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد تنظیم نشده است. حتی محتویات هاردها و حجم اطلاعات ذخیره شده در آنها، قبل از امر تحویل این گنجینه ارزشمند توسط کهلایی، به عنوان مسئول اداره اموال نه تنها چک نشده بلکه صورتجلسه تحویل و تحول و فهرستی از محتویات هاردها نیز در این مورد حساس تنظیم نشده است.

براساس اظهارات کارشناسان وزارت میراث فرهنگی، اسناد تصویری موجود در واحد مستندنگاری مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد، در گروه اسناد تصویری حساس و طبقه بندی شده قرار دارند و مشخص نیست چرا مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد اصرار به کپی‌برداری از آن‌ها داشته است؟

آن‌ها چند پرسش از مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد دارند. کارشناسان وزارت میراث فرهنگی از تهدیدهای مکرر مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد بر کارشناسان و کارکنان این مجموعه خبر داده و خواستار موضعگیری وزیر میراث فرهنگی نسبت به این شیوه مدیریت شده‌اند.

آن‌ها می‌گویند در صورتی که این آرشیو دیجیتال در اختیار افرادی غیر از امین اموال های موزه ها باشد، احتمال سوءاستفاده و  بهره‌برداری اقتصادی با هدف تولید محصولات فرهنگی، تولید و نشر کتاب، فروش آرشیو به مجموعه‌داران و… از آثار مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد وجود دارد که خطر بزرگی برای آثار موزه‌های سعدآباد است.

از نفوذ کارگردان تلویزیونی در سعدآباد تا لزوم شفاف‌سازی درباره حاشیه‌ها

براساس گزارش های ارسال شده به صدای میراث از سوی کارکنان وزارت میراث فرهنگی، سیدحسین علوی و محمدرضا ورزی، کارگردان سریال‌ معمای شاه که از دوستان عزت الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است و با تایید او و بدون هیچگونه تخصص موزه‌ای و میراث فرهنگی به عضویت کمیته راهبردی مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد درآمده است، کارکنان و کارشناسان این مجموعه را تهدید می‌کنند و با منتسب کردن خود به ارتباط با آنچه که خودشان به «بچه‌های بالا»، تعبیر کرده اند، برخی کارشناسان و کارکنان مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد را که مخالف شیوه مدیریتی‌شان در برخورد با آثار تاریخی – فرهنگی مجموعه سعدآباد هستند، تهدید به تشکیل پرونده‌های امنیتی کرده‌اند. برخی کارکنان وزارت میراث فرهنگی حتی به صدای میراث گفته‌اند که ابراز مخالفت برخی کارکنان و کارشناسان این مجموعه با شیوه برخورد مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد و تیم او با کارشناسان و آثار تاریخی این مجموعه، موجب رفتارها و برخوردهای سخت و توهین‌آمیز آن‌ها با برخی کارشناسان مجموعه شده است.

گفتنی است، صدای میراث در این گزارش تنها به انتشار بخشی از عملکرد مدیریتی در مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد آن هم براساس گزارش‌هایی که کارکنان وزارت میراث فرهنگی و مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به این رسانه ارسال کرده‌اند پرداخته و پیشنهاد می‌‌کند با توجه به گزارش‌های منتشر شده از حاشیه‌های مدیریتی سعدآباد، سیدعزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نخستین گام از مدیر مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد و همچنین محمدرضا ورزی، کارگردان سریال های تلویزیونی و معمای شاه، بخواهد در نزدیک‌ترین زمان ممکن به جای انتشار جوابیه‌های سیاسی که پیشتر در ماجرای قطع درختان سعدآباد اتفاق افتاد و مدیریت مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد، «رسانه‌های منتقد» به قطع درختان سعدآباد را به ارتباط با «رسانه‌های معاند» متهم کرد، در نشست با خبرنگاران به پرسش‌های فراوان آن ها درباره گزارش‌های درز کرده از وزارت میراث فرهنگی و مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد درباره سوءاستفاده از جایگاه مدیریتی و همچنین رفتارهای خارج از عرف و قانون در برخورد با آثار و اموال تاریخی و فرهنگی یکی از مهمترین مجموعه‌های موزه‌ای کشور پاسخگو کند و از سوی دیگر از دستگاه‌های نظارتی وزارت میراث فرهنگی از جمله مجموعه حراست این وزارتخانه، مجموعه بازرسی و حتی یگان حفاظت میراث‌فرهنگی بخواهد با ورود به اتفاقات سعدآباد، از تخلفات احتمالی مدیران این مجموعه جلوگیری کند.