صدای میراث: تمدن ۶ هزار ساله چگاسفلی همچنان تهدید میشود و ساخت یک روستا بر عرصه وسیع ترین گورستان متعلق به هزاران سال قبل محوطه باستانی چگاسفلی در بهبهان خوزستان را هدف گرفته است.
به گزارش صدای میراث، باستانشناسان درحالی وجود روستا و گسترش آن را یکی از مهمترین تهدیدهای محوطه باستانی چگاسفلی میدانند که وزارت میراث فرهنگی همچنان ناتوان از احداث یک موزه روباز در این منطقه تاریخی است.
جمجمههای مخروطی شکل انسانی، یکی از کشفیات ارزشمند باستانشناسان در گورستان چگاسفلی است که در نقاط مختلف دنیا نیز شبیه به آنها دیده شده است. در ایران هم ۱۳ جمجمه مخروطی شکل در وسیعترین گور جمعی مربوط به آغاز دوران روستانشینی در ایران آن هم در محوطه باستانی چگاسفلی که بسیاری در ایران حتی نامش را هم نشنیدهاند کشف شده است.
چگاسفلی محوطه باستانی دوران روستانشینی است. این محوطه باستانی هم به دلیل ساختار و معماری قبرها و هم به دلیل شیوه تدفین بکار گرفته شده در آن به نحوی که مردگان را پشت سر هم دفن میکردند اهمیت یافته و بر وجود یک آیین مشخص باستانی تاکید دارد. ساکنان باستانی این محوطه وسیع دوران روستانشینی همگی پیش از اختراع خط در این نقطه حضور داشتند و آیینهای خاص خود را باور داشتند. باستان شناسها البته به نتایجی عجیب نیز در این محوطه باستانی دست یافتهاند. به عنوان مثال آنها با جمجمهای در یک گور جمعی چگاسفلی مواجه شده اند که بیش از یک بار داخل گور جابهجا شده است. آنها دریافته اند که این جمجمه بار نخست به چه صورت روی زمین قرار داشته است.
محوطه ارزشمند و باستانی چگاسفلی که بزعم برخی باستان شناسان حتی ارزش ثبت جهانی شدن دارد اما حالا درست زیر 
روستای چگاسفلی مدفون شده است. منطقه ای که روستاییان معاصر بر آن خانه سازی کرده و کلاف حل مشکل این محوطه را پیچیده کرده اند.
باستانشناسان در ۴ فصل کاوش باستان شاختی محوطه باستانی چگاسفلی، توانستهاند به ۵ هزار گور جمعی در این منطقه دست پیدا کنند. اما در تمام این سالها نه تلاشی برای احداث موزه روباز در این محوطه صورت گرفت و نه برای تهدیدات این محوطه بزرگ و وسیع باستانی کشور راه حلی یافت شد.
«عباس مقدم» سرپرست هیات باستانشناسی چگاسفلی حالا در گفتوگو با صدای میراث اعلام کرده است: «مهمترین تهدید چگاسفلی روستایی است که در بخش تاریخی این محوطه باستانی شکل گرفته است.»
او با بیان اینکه وجود این روستا بر عرصه محوطه باستانی به شدت آسیبرسان است افزود: «عرصه محوطه باستانی چگاسفلی باید هرچه سریعتر آزادسازی شود چون خانهها و ساخت و سازهای روستا دقیقا روی لایههای تاریخی ساخته شده است. در حالی که هنوز لایههای باستانی زیادی در این منطقه وجود دارد که هنوز کاوش نشده اند.»
به گفته مقدم، هرچند که سطح لایههای تاریخی چگاسفلی آسیب دیده است، اما عرصه آن برای جلوگیری از تخریبهای بیشتر باید آزادسازی شود و روستایی که از حدود ۵۰ سال قبل بر عرصه این محوطه باستانی شکل گرفته باید جابهجا شود.
این باستانشناس معتقد است: «با اینکه گورستان بسیار وسیعی در چگاسفلی کشف شده است اما صرفا این گورستان اهمیت ندارد. بلکه بخش زیستگاهی چگاسفلی بسیار مهمتر است که اکنون درست در جایی قرار دارد که روستای معاصر بر آن شکل گرفته است.
عباس مقدم با بیان اینکه چگاسفلی یکی از بینظیرترین محوطه های باستانی ایران است که نادیده گرفته شده، تاکید کرد: «چگاسفلی ظرفیت تبدیل شدن به موزه روباز را دارد. موزه ای که می تواند باعث سرازیر شدن گردشگران به این منطقه شود و 
معیشت و اقتصاد مردم منطقه و حتی استان خوزستان را متحول کند.»
مقدم اعلام کرد: «با اینکه تلاشهای بسیاری برای تاسیس موزه روباز چگاسفلی از سال ها قبل انجام دادم. اما هنوز این تلاشها به نتیجه نرسیده و مسئولان دولتی کوچکترین اقدامی برای حل مشکلات چگاسفلی انجام ندادهاند.»
