مجتبی گهستونی
یک روز پس از عید فطر، استاندار خوزستان، تنی چند از مدیران کل و مدیران شهرستانی به همراه تنی چند از خبرنگاران به شهرستان ایذه سفر کردند تا با مردم روستای “کارتاسلطان ابراهیم” دیدار کنند.
استاندار خوزستان و هیت همراه در یکی از گرمترین روزهای سال به همراه مدیران دستگاههای اجرایی استان از منطقه سلطان ابراهیم شهرستان ایذه بازدید کردند تا ضمن بازدید از مشکلات روستاهای بخش پیان، کمبودهای روستای تاریخی، گردشگری و مذهبی کارتا سلطان ابراهیم ومشکلات بیشمار این منطقه را بررسی کنند.
روستای کارتا بخش مرکزی “پیان” در شهرستان ایذه به واسطه زیارتگاه سلطان ابراهیم معروف است. “ابراهیم مرتضی بن عبدالله بن حمزه بن موسی بن جعفر” شخصی است که بقعهاش در این روستا وجود دارد و از نوادگان امام موسی کاظم است. کارتا در بین دو کوه “موکور” و “کادکو” قرار دارد. در محل بقعه، دو ضریح وجود دارد. یکی متعلق به خود سلطان ابراهیم و دیگری متعلق به مادر ایشان است.
وقتی به تماشای طبیعت منطقه و روستای کارتا رفتید حتما به سمت شمال رو به کوه بلندی که بیش از دوهزار متر ارتفاع دارد نیز نگاه کنید. تصویر یک شیر عظیم را به صورت طبیعی در سینه کوه میبینید. در باور بومیان منطقه، این شیر به اذن سلطان ابراهیم در این مکان نشسته است. به کوهی که نقش شیر بر آن نشسته است “کوه شیر” میگویند.
مردم این منطقه عموما از قوم بختیاری هستند که به واسطه سد شهید عباسپور، عمده مردم آن بخش در پیرامون رودخانه کارون و دریاچه سد شهید عباسپور زندگی می کنند. ویژگی های تاریخی و طبیعی و مذهبی منطقه بسیار است اما با وجود گردشگرپذیر بودن منطقه، امکانات بسیار اندک است.
در طول و عرض دریاچه سد و بر روی رودخانه کارون قایقها مدام در حال رفتوآمد هستند و در ایام تعطیل این رفتوآمدها چند برابر میشود. سادهترین راه دسترسی به روستا عبور از دریاچه است. برای رسیدن به روستا راه دیگری هم هست، راهی سنگلاخ و پر نشیب که رانندگی در آن جاده کوهستانی ساعتها زمان میبرد.
برای گردشگران و زائرانی که قصد سفر به منطقه را دارند چند مسیر مشخص وجود دارد. در حال حاضر بهترین مسیر از طریق شهرستان ایذه به روستای پیان و در نهایت از عبور از منطقه گردشگری گلزار و بعد روستای شوار است. گردشگران در روستای شوار لب آب از ماشین پیاده شده و با عبور از عرض رودخانه کارون به اسکله خاکی و فاقد هرگونه امکانات کارتا رسیده و با طی کردن یک مسیر سنگ فرش به بارگاه حضرت سلطان میرسند.
اما جاده دیگری که دسترسی به کارتا از آن امکانپذیر است از طریق ایذه به سوسن و از آنجا به روستای جنگه و از این روستا به روستای آبید و سپس امامزاده است. روستا خاکی است و خودروهای سواری نمیتوانند از آن عبور کنند.
اما راه دیگر برای رسیدن به روستا از دریاچه سد امکانپذیر است که در محدوده شهرستان اندیکا قرار دارد طی کردن این مسیر نیز بیش از یک ساعت با قایق زمان میبرد. این راه مناطق جالب و دیدنی دارد. اصلیترین شغل مردمان روستاهای منطقه، دامداری، دامپروری، کشاورزی و قایقرانی است.
جنگلهای کم تراکم بلوط فقط در سلسه جبال زاگرس دیده میشود. وسعت این جنگلها در ارتفاعات ایذه، تصویری منحصر به فرد به این منطقه بخشیده است. منطقهای بکر با طبیعتی دست نخورده و بسیار زیبا که میتواند با برخورداری از امکانات مناسب پذیرای طبیعتگردها باشد.
کارتا، روستایی با ۱۷۰ خانوار و حدود ۹۰۰ نفر جمعیت است. عموم مردم روستا از سادات موسوی هستند و بسیاری از آنها خویشاوند هستند. در گذشته خانهها عموما از سنگ و گل ساخته میشدند که در حال حاضر بخشی از ساختار معماری روستا دچار دگرگونی شده است.
مشکلات کارتا
پیشتر اهالی روستاهای پیرامونی سلطان ابراهیم، در پی ارسال درخواست های مختلف خود یادآور شده اند که برای جلوگیری از قطع درختان، به منظور تامین سوخت،کشیدن گاز شهری از ضروریات است، امکانات ورزشی که میتواند نشاط و شادابی را به میان اهالی منطقه بیاورد.
امکانات آموزشی ضعیف است. اداره کل اوقاف نیز بدون توجه به اهمیت تاریخی بقعه، اقدام به تخریب بنا کرده است و زائرسرایی نیز ایجاد نکرده است. اتمام ساختوساز بقعه نیازمند اعتبار است تا پس از سالها بنای زیاتگاه تکمیل شود.
نبود بهداشت محیط، منطقه را به شدت تهدید میکند. نوسان برق مشکلساز است که نیازمند ارتقا و شبکهسازی است. تلفن همراه آنتن دهی مناسب ندارد و مرتب قطع میشود. مردم از عدم پوشش شبکه های تلویزیونی ناراحت هستند. کلیه جادههای دسترسی به کارتا سلطان ابراهیم، نیازمند استانداردسازی هستند که در این زمینه گلایه های بسیار وجود دارد.
جادهها نیز نیاز به شانهسازی، تعمیر، مرمت، آسفالت و نگهداری دارند. مردم بومی و زائران از داشتن درمانگاه محروم هستند.
پس از آبگیری سد که حالا مردم برای رسیدن به روستا ناچار از تردد با قایق هستند، قرار بود پل احداث شود که این وعده تاکنون عملی نشده است. بیشتر قایقها از جلیقه نجات استفاده نمیکنند و ایمنی بالایی نیز ندارند. اسکله سد فاقد پارکینگ و دستشویی و محل نشستن مسافران و زائران در لحظه انتظار برای قایق هستند.
توسعه متوازن و پایدار
دکتر غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان پس از دیدار با اهالی منطقه و شنیدن مشکلات مردم و مسئولان تاکید کرد: منطقه امام زاده سلطان ابراهیم از مناطق گردشگری زیارتی خوزستان به شمار می رود که سالانه بیش از یک میلیون نفر برای زیارت و سیاحت از این منطقه بازدید میکنند. باتوجه به بازدید از این منطقه مشکلاتی نظیر جاده، برق، تردد روستاییان از دریاچه و محل این زیارتگاه و بخصوص زیرساختهای مخابراتی و معابر شناسایی شده و طرحهای خوبی برای رفع این مشکلات مصوب شد.
او گفت: بخش عمدهای از مصوبات با تامین اعتبار مناسب در سال جاری اجرا و باقی طرحها نیز سال آینده اجرایی میشود. مشکل اصلی این منطقه نداشتن پل برای تردد روستاییان است که هماهنگیهای لازم با سازمان آب و برق انجام میشود و این پروژه چند ساله به زودی در دستور کار قرار می گیرد.
به گفته شریعتی، آبرسانی به روستاهای منطقه نیز از دیگر برنامههایی است که در مصوبات جلسه با مدیران استان در دستور کار قرار گرفته و یک میلیارد ریال برای آن اعتبار اختصاص مییابد. احداث پل بلوط کشی خان نیز از جمله مصوباتی بود که در دستور کار قرار میگیرد و جزو تعهدات اداره کل راه و شهرسازی استان قرارگرفت.
در این بازدید همچنین تکمیل پروژههای نیمه تمام پل بلوط کشی خان شهرستان ایذه و جاده مسیر باران گرد تا هلایجان با اعتباری بالغ بر ۷۰ میلیارد ریال در دستور کار قرار گرفت.
در موضوع توسعه گردشگری این منطقه نیز اداره کل میراث فرهنگی استان موظف شد تا طرح گردشگری را از روستای پیان تا امامزاده سلطان ابراهیم طراحی و براساس آن طرحهای خود را اجرا کند. همچنین در خصوص پروژه گردشگری گلزار که به طرز نامناسبی از آن نگهداری و بهرهبرداری میشود مقرر شد اقدامات لازم صورت بگیرد.
استاندار خوزستان به مصوبات مربوط به این منطقه اشاره کرد و گفت: بر اساس برآورد اداره راه و شهرسازی استان این پروژه حدود ۴۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که تامین آن در دستور کار است. همچنین براساس مصوبات ۱۵ میلیارد ریال از سوی بنیاد مسکن برای بهسازی معابر روستایی در این منطقه اختصاص مییابد.
به گفته شریعتی، برای برق رسانی به روستاهای این شهرستان نیز اقداماتی در دستور کار قرار گرفته که به زودی اجرایی میشود. به همین منظور برق رسانی به سه نقطه اولویت دار در این منطقه در سفر استاندار مصوب شده و موضوع تامین برق چندین روستا نیز در دستور کار قرار گرفته که با بررسیهای انجام شده این مشکلات را در سالجاری برطرف میکنیم. تامین برق توسعه روستا و پایداری منطقه نیز مطرح شد که این موضوع نیازمند بررسیهای بیشتر بوده و زمان بیشتری نیاز دارد.
وی تصریح کرد: برای توسعه محل امام زاده سلطان ابراهیم نیز قرار شد پنج میلیارد ریال از اعتبارات فرمانداری ایذه و پنج میلیارد ریال نیز از اعتبارات استانداری اختصاص داده شود. یکی دیگر از مصوبات سفر استاندار به این منطقه ابلاغ اعتبار برای آنتنهای سوسن و احداث جاده به طول هشت کیلومتر در روستای جنگه، دلا و کارتا است که براساس اولویت یکی از این پروژهها اجرایی میشود. هلال احمر خوزستان نیز متعهد شد که یک جایگاه بالگرد در منطقه احداث کند تا بتواند در صورت نیاز به صورت هوایی به این روستاها امدادرسانی کند.
منطقه سلطان ابراهیم از جمله مناطق بکر و دست نخورده در خوزستان است که ایجاد زیرساختهای مناسب برای میزبانی از گردشگران و زائران از جمله ضرورتهای گردشگری آن است.
روستای کارتا در ۸۰ کیلومتری شهرستان ایذه واقع شده و دارای مسیر سخت گذر است که اهالی این روستا بخشی از مسیر را با قایق و بخشی دیگر را با خودروهای نیسان از تپههای سنگی طی می کنند.